Müəllim məsələsi yalnız bizim deyil, hər bir millətin ölüm-dirim məsələsidir



Yüklə 0,55 Mb.
səhifə66/83
tarix24.12.2022
ölçüsü0,55 Mb.
#97847
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   83
muhazire 1-15 qdər terbiyeci isi

Nəqliyyat guşəsi.
Bu güşədə nəqliyyat, tikinti materialları, müxtəlif ölçüdə və peşələri əks etdirən maşınlar yerləşdirilməlidir. Nəqliyyat guşəsində uşaqlar üçün müxtəlif nəqliyyat növləri olmalıdır. Bu guşədə olan avadanlıq və materiallar: müxtəlif nəqliyyat növləri (yerüstü, su, hava) təşkil edir. Bu güşədə əlavə olaraq yol hərəkət nişanlarını əks edirən plakatlar, yol işarələrinin maketləri yerləşdirilir. (şəkil 9, 10)
Kitab guşəsi. ( Şəkil 11)
Məktəbəqədər yaşlı uşaqlarda bədii ədəbiyyata marağın formalaşmasında və kitaba marağın tərbiyə edilməsində bu guşənin mühüm rolu vardır. Bu, xüsusi, sakit, rahat, estetik cəhətdən gözəl tərtib edilmiş, xüsusi olaraq ayrılmış bir yer olmalıdır ki, uşaq müstəqil olaraq, zövqünə görə bir kitab seçə və sakitcə baxıb, "yenidən oxuya” bilir . Burada uşaq kitab, şəkillər, jurnal və albomları nəzərdən keçirə bil. Kitab guşəsi uşaq bağçasının bütün qruplarında təşkil edilməlidir.
Pedaqoqların onun təşkili zamanı riayət etməli olduqları əsas prinsip uşaqların müxtəlif ədəbi maraqlarının təmin olunmasıdır. Materialın vaxtaşırı dəyişməliki (ədəbiyyat, rəsm, portret) və bunların hamısı qrupda tərbiyəvi-təhsil işi ilə əlaqəli olmalıdır. Məsələn, kitab guşəsində uşaqları öz şəhəri haqqında söhbətə hazırlamaq olar: illüstrasiyalara, fotolara baxmaq, albom hazırlamaq.
Kitab guşəsinə bir sıra tələblər təqdim olunur:

  • rahat yer-səs-küyün qarşısını almaq üçün qapılardan uzaq sakit bir yer;

  • gündüz və axşam saatlarında yaxşı işıqlanma, işıq mənbəyinə yaxınlıq (pəncərənin yaxınlığında, axşam saatlarında çırağın olması), uşaqların görmə qabiliyyətini pozmaması üçün;

  • tərtibatın estetikliyi - kitabın guşəsi bir qədər fərqli mebellə rahat, cəlbedici olmalıdır, divarda şəkillərin reproduksiyalarını asmaq olar, və 5-6 yaşlı uşaqlar üçün – yazıçıların portretləri. ( Şəkil 12)

  • yaşa uyğunluq -kitab guşəsində təşkil olunan ədəbiyyatların seçilməsi uşaqların yaş xüsusiyyətlərinə və tələbatına uyğun olmalıdır.

  • rahatlıq- kitablar, oyun dəstləri, şəkil və illüstrasiyalarla albomlar bütün uşaqlara əl çatan səviyyəsində saxlanılır.

Kiçik qruplarda kitab guşəsi dərhal təşkil edilmir, çünki uşaqların kitabdan istifadə etmək bacarığı yoxdur və onlar kitabı bir oyuncaq kimi istifadə edirlər.
Kitab guşəsinə, bir qayda olaraq, uşaqlara artıq tanış olan nəşrlər yerləşdirilir, kitablardan başqa burada kağıza yapışdırılmış ayrı-ayrı şəkillər, tematik albom ola bilər. Kitablar böyük rəngarəng illüstrasiyalar ilə, kiçik bir mətnlə olmalıdır.
Orta qrupda isə kitab guşəsi ilin əvvəlindən uşaqların iştirakı ilə təşkil edilir. Rəfdə 4-5 kitab olmalı, qalanları isə şkafda saxlanılır. Kitab guşəsində rəsm əsərləri mövzusunda uşaq rəsmlərini nümayiş etdirmək olar.
Böyük və məktəbəhazırlıq qruplarında kitab guşəsinin məzmunu uşaqların ədəbi inkişafında dəyişikliklərlə müəyyən edilir. Bu beş yaşında baş verir.
Kitab rəfindəki kitabların sayı 10-12-ə qədər müxtəlif kitablara qədər artırıla bilər:

  • bütün məktəbəqədər uşaqların nağıllara xüsusi, daimi, üstün marağını nəzərə alaraq, 2-3 nağıl əsərinin kitab guşəsinə mütləq yerləşdirilir.

  • kitabın guşəsində uşağın şəxsiyyətinin inkişafına yönəlmiş, onu Vətənimizin tarixi ilə, onun bugünkü həyatı ilə tanış edən şeirlər, hekayələr daim olmalıdır.

  • həmçinin təbiət həyatı, heyvanlar, bitkilər haqqında 2-3 Kitab olmalıdır. Təbiət haqqında kitabların illüstrasiyalarını nəzərdən keçirərkən, uşaq təbii olaraq təbiət dünyasına daxil olur, onun sirlərini və nümunələrini daha yaxşı bilir.

  • kitab rəfində hal-hazırda uşaqların məşğələlərdə tanış olduqları əsərlər olmalıdır

  • kitabın nəzərdən keçirilməsi uşağa oxuduqlarını yenidən yaşamağa, öz ilkin təsəvvürlərini dərinləşdirməyə imkan verir.

  • uşaqlar yumoristik kitablarda məzəli şəkillərə baxmaqdan xüsusi zövq alırlar.

  • guşədə bəzən uşaqların evdən gətirdikləri maraqlı, yaxşı təsvir edilmiş kitabları, həmçinin "qalın" kitabları yerləşdirmək olar.

Kitabın guşədə qalma müddəti uşaqların bu kitaba olan marağı ilə müəyyən edilir. Orta hesabla isə onun orada qalma müddəti 2-2, 5 həftədir. Əgər kitaba maraq itmişdirsə, onu nəzərdə tutulmuş müddəti gözləmədən rəflərdən götürmək olar.
Tərbiyəçinin oxuması və danışması ilə yanaşı, kitab haqqında söhbətlər, kitab sərgilərinin təşkili, yazıçı və rəssamlar haqqında söhbətlər, ədəbi səhərlər kimi iş formalarından istifadə olunur.
Böyük qruplarda kitab guşəsində tematik kitab sərgiləri təşkil oluna bilər. Onların əsas məqsədi uşaqların ədəbi maraqlarını dərinləşdirmək, məktəbəqədər uşaqlar üçün xüsusilə əhəmiyyətli, aktual ədəbi bir mövzu yaratmaqdır.
Onun hazırlanmasında uşaqlar və ayrı-ayrı valideynlər iştirak edirlər. Kitabların seçimi ciddi olmalıdır (bədii tərtibat, bir kitabın müxtəlif nəşrləri, xarici görünüşü və s.). Sərgi üç gündən artıq davam edə bilməz, çünki uşaqların ona marağı sürətlə azalır.
Nəticədə, uşaqlarda bədii zövq formalaşır, dünyagörüşü genişlənir, ədəbi əsərin qavranılması dərinləşir, yaradıcılıq qabiliyyəti inkişaf edir.
Uşaqlar özünə məxsus kitablar hazırlamağı, süjetləri uydurmağı və ifa etməyi, hekayələri dinləməyi təklif edirlər.
Tərbiyəçi uşaqların maraqlarını, sevimli məşğuliyyətlərini, sevimli nağıllarını müəyyən etməlidir. Rəngarəng, müvafiq yaş ədəbiyyat seçmək lazımdır.
Tərbiyəçi uşaqların hekayələrini yazır, kitab seçimində kömək edir. Bundan əlavə, tərbiyəçi uşağın tərəqqisinin qeydə alındığı qeydləri aparır.Bu guşədə nağıllar, hekayələr, şeirlər yerləşir
Albomlar

"yazıçıların portretləri", şairlər;"uşaq kitablarını tərtib edən rəs


amlar"
Bədii ədəbiyyat
( Şəkil 13 )
Nağıllar, hekaylər, povest, şeirlər,yanıltmaclar,tapmacalar
symacalar
Şəxsi təcrübədən hekayələri olan uşaqlar tərəfindən yaradılan kitablar.
"böyük dost", "sehrli çiçək və alma haqqıda" və s. nağıllar.
Məktub, ka
sa
Əlifba

Karandaş, rəngli vərəqlər



Yüklə 0,55 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   83




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə