Müəllim məsələsi yalnız bizim deyil, hər bir millətin ölüm-dirim məsələsidir


İnkişafetdirici təhsil mühitinin funksiyaları



Yüklə 0,55 Mb.
səhifə64/83
tarix24.12.2022
ölçüsü0,55 Mb.
#97847
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   83
muhazire 1-15 qdər terbiyeci isi

İnkişafetdirici təhsil mühitinin funksiyaları.
Uşaqların tərbiyəsinin və təliminin əsas qanunauyğunluqları dövlət tələblərinə uyğun olaraq məktəbəqədər təhsil müəssisəsinin inkişaf edən təhsil mühiti funksiyalarını formalaşdırmağa imkan verir.
Ətraf mühit, təhsil, inkişaf, tərbiyə, stimullaşdırıcı, mütəşəkkil, kommunikativ funksiyaları yerinə yetirməlidir. Ən əsası isə o, uşağın müstəqilliyi və özfəaliyyətini inkişaf etdirmək üçün işləməlidir.
Uşaqların fəallığının stimullaşdırılması funksiyası öz əsasında uşağa müxtəlif fəaliyyət növlərində fəal iştirak etmək üçün müxtəlif material təklif etmək məqsədi daşıyır.
İnformasiya funksiyası.
Uşağın şəxsiyyətinin inkişafının müxtəlif mərhələlərində mühitin informativliyinin zəruri səviyyəsi mövzunun müxtəlifliyi, onun elementlərinin funksional xüsusiyyətlərinin zənginləşdirilməsi, onun elementlərinin komplektliyi və müxtəlifliyi ilə təmin edilir.
Psixoloji sağlamlığın qorunması funksiyası.
Ətraf mühit uşaq üçün onun emosional vəziyyətinə təsir edən vacib amildir.
Materialların və avadanlığın məzmunu, onların yerləşdirilməsi, otaqların planlaşdırılması müsbət emosiyalara səbəb olmalı, həm kollektiv ("azad sahə"), həm də fərdi ("təklik guşəsi" və s.) fəaliyyət üçün əlverişli yer tapmağa imkan verməlidir.
Təşkilat funksiyası.
Uşağa müxtəlif fəaliyyət növlərində fəal iştirak etmək üçün hər cür material təklif etmək.
inkişaf edən mühitin məzmunu və növü məktəbəqədər uşaq üçün onun üstünlüklərinə, ehtiyaclarına və ya maraqlarına cavab verəcək müstəqil fəaliyyət növünü seçməyə təkan verir.
Tərbiyəvi funksiya.
Mühit özü elə bir mərkəzdir ki, orada əməkdaşlıq əlaqələri, müsbət münasibətlər, mütəşəkkil davranış, qayğıkeş münasibətlər yaranır.
İnkişaf funksiyası.
Yalnız sonra ətraf mühit hər bir uşaq üçün mümkün olan materiallar içərisində yüksək səviyyəli inkişaf etməkdədir.
İnkişaf funksiyası göstərir ki, hər bir fəaliyyət mühitinin məzmunu ən zəifin "aktual inkişaf zonası"na uyğun olmalıdır və uşaq qrupunda ən güclü olan"yaxın inkişaf zonası"nda olmalıdır.
Əşyavi-inkişaf mühitinə uşağın bilavasitə qavranılması və praktiki fəaliyyətdə istifadə edilməsi mümkün olan hər şey daxilddir,o, yanğından mühafizə və sanitar-gigiyenik tələblərə uyğun olmalıdır.
Bu gün əşyavi-inkişafetdirici mühit uşaqları təhsil prosesinə cəlb etməli və maksimum psixoloji komfortu təmin etməlidir.

İnkişafetdirici və dəstəkləyici mühitin yaradılması üçün məktəbəqədər təhsil müəssisələrində müxtəlif guşələr (fəaliyyət mərkəzləri) təşkil olunur. Bu guşələr inkişaf sahələr üzrə qurulur və uşağın inkişafını təmin edir. Məktəbəqədər qruplarda şərait elə yaradılır ki, bu da uşağa sərbəst seçim imkanı verməlidir. Hər yaş qrupunda bir neçə guşələr (fəaliyyət mərkəzlərinə) yaradılır ki, bunların da hər birində tədqiqat və oyunlar üçün kifayət qədər materiallar təqdim olunur. Yaş qruplarına əsasən guşələr müxtəlif olur.
Guşələr aşağıdakı şərtlər nəzərə alınmaqla tərtib olunur:
1.Uşaqların maraq və inkişaf ehtiyacları.
2.Məktəbəqədər təhsil müəssisələrində mövcud olan təlim resursları. Fəaliyyət mərkəzləri (guşələr) ( Şəkil 3 ) dedikdə, əsasən, aşağıdakılar nəzərdə tutulur:
riyaziyyat guşəsi;
• kitab guşəsi;
• stolüstü oyunlar guşəsi;
• elm guşəsi;
təsviri fəaliyyət guşəsi;
• qum və su guşəsi;
• tikinti materialları guşəsi;
• sujetli-rollu oyunlar guşəsi; ( Şəkil 4 )
• məişət-təsərrüfat guşəsi;
milli guşə;
• gəlincik guşəsi;
• nəqliyyat guşəsi;
• təbiət guşəsi;
• əl əməyi (məktəbəhazırlıq qrupunda) guşəsi.
Fəaliyyət mərkəzləri bir-birindən ayrı təşkil edilir, xüsusi materiallarla təchiz olunur. Mərkəzlərdə qoyulan materiallar (kitablar, oyuncaqlar, həndəsi fiqurlar, oyuncaq qablar, mətbəxə aid oyuncaqlar, kağız, qələmlər, karton, boyalar, plastilin, pazllar, müxtəlif bitkilər, yarpaqlar) uşaqların əli çatan vəziyyətdə qoyulmalı və uşaqlar həmin materiallarla yaradıcı və müstəqil davranmağa həvəsləndirilməlidir. Fəaliyyət mərkəzləri (guşələr) elə yaradılmalıdır ki, orada uşaqlar kiçik qruplarda bir-birilə oynayıb ünsiyyət qura, istədikləri fəaliyyət mərkəzlərini özləri seçə bilsinlər. Həm də fəaliyyət mərkəzlərində uşaqlar birgə oynamaq və əməkdaşlıq etməyi öyrənirlər.

Yüklə 0,55 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   83




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə