|
Müəllim məsələsi yalnız bizim deyil, hər bir millətin ölüm-dirim məsələsidir
|
səhifə | 47/83 | tarix | 24.12.2022 | ölçüsü | 0,55 Mb. | | #97847 |
| muhazire 1-15 qdər terbiyeci isiPedaqoji ünsiyyət – sosial, psixoloji və qarşılıqlı təsir prosesləridir. Bu münasibətlərin səmimiliyi, dərinliyi, emosional tərzi, valideyn-övlad münasibətləri səviyyəsində təşkili təlim-tərbiyə işinin müvəffəqiyətlə nəticələnməsində mühüm əhəmiyyətə malikdir. Prof. Ə.Əlizadə bu münasibətlə yazır: “Tərbiyəçi-uşaq(lər) münasibətlərinin əhəmiyyətinə uzun müddət kifayət qədər diqqət yetirilməmişdir. Ancaq tərbiyə işinin öz realizmi var: müasir bağçain bir çox köklü məsələləri, ilk növbədə, önəmli tərbiyə effektləri məhz bu sahə ilə əsas məziyyətlərinə görə daha çox valideyn-övlad münasibətlərinə bənzəyən “Tərbiyəçi-uşaq(lər)” münasibətləri ilə şərtlənir”.
Respublikamızın “Təhsil Qanunu”nda təsbit olunan humanistlik prinsipi bağçadə Tərbiyəçi-uşaq münasibətləri, onlar arasında olan qarşılıqlı ünsiyyəti yeni tələblər səviyyəsində qurmağı tələb edir.
Bu isə prof. Ə.Əlizadənin dediyi kimi uşaqin insan ləyaqətinə hörmət etmək, ona etibar və inamla yanaşmaq, bir şəxsiyyət kimi onun məqsədləri, tələbatları və mənafeyi ilə hesablaşmaq ― məhz bu keyfiyyətlər Tərbiyəçilərin uşaqlərlə münasibətlərinə nurlu insani çalarlar bəxş edir.
Kiçikyaşlı bağçalilərin özlərinəməxsus xüsusi psixoloji xüsusiyyətləri var. Onlar Tərbiyəçii ideal bir şəxsiyyət, varlıq kimi qəbul edir və onların tələblərini sözsüz yerinə yetirməyə çalışırlar. Çox vaxt onlardan “Tərbiyəçi belə deyib, belə olmalıdır” – ifadəsini eşitmək olur. Xüsusilə bu yaşda olan uşaqlərlə səmimi-mehriban və işgüzar münasibət yaratdıqda onlar Tərbiyəçilərini bir ata, ana–valideyn kimi sevir, onlara “bağlanırlar”. Belə münasibətin qoyduğu xatirələr, saldığı izlər çox vaxt insanın bütün ömrü boyu davam edir. Təsadüfi deyildir ki, sorğu apardığımız bir çox gənclər, yaşlı adamlar unudulmaz Tərbiyəçilərindən danışarkən ilk növbədə ibtidai qrupTərbiyəçilərini qeyd etmişlər. Bakı şəhəri Nəsimi rayonundakı Y.Mirzəyev adına 44 saylı orta bağçain IV qrupundə uşaqlərlə apardığımız söhbət zamanı onların əksəriyyəti Südabə Tərbiyəçiəni (Südabə Xələfzadə) yaxşı Tərbiyəçi kimi çox istədiklərini bildirdilər. Çox maraqlıdır ki, “Yaxşı Tərbiyəçi dedikdə nəyi nəzərdə tutursunuz?” sualına onlar Tərbiyəçinin uşaqlarla qayğıkeş, mehriban, ana kimi rəftar etməsini xüsusi qeyd etdilər və yalnız bir-iki nəfər uşaq onun həm də “yaxşı bilikli” və “yaxşı məşğələ deməsini” bildirdi.
Psixoloq M.Həmzəyev yazır: “Kiçik bağçalilər üçün Tərbiyəçi və yoldaşları ilə ünsiyyət xatirinə ünsiyyətə girmək xarakterik haldır. Kiçik bağçalilər heç də həmişə ünsiyyətlərini dərk edə bilmirlər. Yuxarı qruplərə keçdikcə uşaqlərin ünsiyyətində seçicilik müşahidə olunmağa başlayır.
Lakin bu da həqiqətdir ki, nəinki kiçikyaşlı bağçalilər, yeniyetmə və gənclər də mehriban, kommunikativ fonda olan ünsiyyəti daha çox qiymətləndirir və belə ünsiyyət onların inkişafı və təlim-tərbiyə baxımından mühüm əhəmiyyətə malik olur. Xoş, mehriban, hörmət və tələbkarlığa əsaslanan ünsiyyət uşaqlərin inkişafı və fəaliyyəti üçün daha çox əlverişli şərait yaradır.
Tərbiyəçi uşaqlərlə qarşılıqlı fəaliyyətində, onlara müxtəlif pedaqoji təsirlərində rəhbərlik funksiyasını özündə saxlayır və uşaqlərə rəhbərlik edir. Lakin bu rəhbərlik müxtəlif tərzlərdə özünü göstərir. Tərbiyəçilərin bir qismi bir cür, başqaları isə başqa rəhbərlik tərzlərinə və üslublarına malik olurlar. Pedaqoji ünsiyyət də bu rəhbərlik tərzlərindən kənarda qalmır. Təcrübə və tədqiqatlarda Tərbiyəçilərin uşaqlərlə qarşılıqlı ünsiyyətlərində aşağıdakı ünsiyyət tərzləri özünü göstərir:
Dostları ilə paylaş: |
|
|