Mühazirə: 10. Aqrar sahədə iş dayanıqlığının əsasları Mühazirəçi: assistent İbrahimov Abbas Gəncə 2023

Meliorativ-su təsərrüfatının iş dayanıqlığının qiymətləndirilməsi.Təsərrüfatın meliorativ-su təsərrüfatının iş dayanıqlığının qiymətləndirilməsi üçün bütün qurğu və melorasiya texnikası qeydiyyata alınır. Hər bir qurğu, onun ayrı-ayrı elementləri,su anbarları,nasos qurğuları,su boru kəmərləri, çaylar, təsərrüfatdaxili su ötürücü axın yolları nəzərdən keçirilir.
Obyektin meliorativ-su təsərrüfatının iş dayanıqlığının qiymətləndirilməsi üçün əsas meyarlar aşağıdakılardır:

• 
  hidrotexniki qurğularda mövcud su ehtiyatı;
  
• 
  texnika və texnoloji avadanlıqlarla təminatın səviyyəsi;
  
• 
  maşın və texnikadan istifadə əmsalı;
  

Suvarma norması müntəzəm olaraq (fəsildən asılı olaraq hər 5-10 gündən bir) bitki köklərindəki nəmliyin laborator üsulla aşkarlanması ilə müəyyən olunur.Aşağıdakı düsturla bitki kökünün təmasda olduğu qatda (0-30 sm) su ehtiyatı hesablanır:

M=100 HAN (12)

Burada,M-su ehtiyatı;
H-bitki kökünün dərinliyi,m,
A- bitki kökünün həcmi miqdarı,m³,
N-kökdə olan nəmliyin miqdarıdır,%.
Suvarma normasını müəyyən etmək üçün aşağıdakı düsturdan istifadə edilir:
S=100 HA (N₁-N) (13)
Burada, S-suvarma norması;
N-kökdə olan nəmliyin miqdarı,%,
N₁-kökdəki nəmliyin optimal miqdarıdır (məs.otlarda
optimal nəmlik 75-80%-dir) .