Mühazirə müəllimi: Dos., İFD, Ceyhun Nəsib oğlu İsmayılov MÖvz bank sistemiNİn təŞKİLİ VƏ FƏALİYYƏTİNİN Əsaslari

 
19 
3-cü  nüsxə bankm onun hesabmdan apardığı əməliyyatlarm qəbzi şəklində ödəyiciyə 
verilir. 
Ödəmə  tələbnamə-tapşırıqlarından  tam  və  ya  hissə-hissə  imtina  şəraitində  ödəyici 
akseptdən imtina haqqmda bildiriş yazır. Əgər imtina bir sahəni əhatə edirsə, bildiriş 
ödəmə  tələbnamə-tapşırıqlarla  birlikdə  ödəyicinin  bankmdan  tədarükçünün  bankına 
köçürülür. 
Ödəmə tələbnamə-tapşırıqları həm tədarükçü, həm də alıcılarm maliyyə və təsərrüfat 
maraqlarma cavab verir və təsərrüfatda saziş münasibətlərini möhkəmləndirir. Ödəniş 
tədarükçünün  əmtəə-nəqliyyat  sənədlərinin  ödəyici  tərəfındən  yoxlandıqdan  sonra 
həyata keçirilir. 
Tədarükçü  təsərrüfat  dövriyyəsindən  pul  vəsaitlərini  müəyyən  müddətə 
kənarlaşdırılıb, kredit xidmətindən istifadə etmək imkanı əldə edir. 
Ġnkasso  sərəncamı  ilə  hesablaĢma.  İnkasso  sərəncamları  ilə  hesablaşmalar  zamanı 
ödəyicinin  (borclunun)  hesabma  xidmət  göstərən  bank  (icraçı  bank)  məcburi  icra 
orqanlarınm  göstərişi  ilə  və  əlavə  edilən  icra  sənədinə  əsasən  ödənişi  ödəyicinin 
hesabmdan  mübahisəsiz  qaydada  (ödəyicinin  sərəncamı  olmadan)  həyata  keçirir. 
Məhkəmə və digər dövlət orqanlarınm qərarlarmm məcburi icrası məhkəmə icraçıları 
tərəfmdən həyata keçirilir. Hüquqi şəxs olan ödəyicinin (borclunun) bank hesabmdan 
dövlət  sosial  sığorta  üzrə  borcların  və  tətbiq  edilmiş  maliyyə  sanksiyalarmm 
Azərbaycan Respublikası Dövlət Sosial Müdafıə Fondunun büdcəsinə almması barədə 
Dövlət  Sosial  Müdafiə  Fondu  orqamnm  sərəncamı  inksasso  sərəncamı  ilə  birlikdə 
banka  bilavasitə  həmin  orqanlar  tərəfindən  təqdim  olunur.  Əgər  sığortaedən  hüquqi 
şəxs  deyilsə,  borc  məbləği  və  maliyyə  sanksiyaları  məhkəmənin  qanuni  qüvvəyə 
minmiş qərarı əsasında tutulur. 
Ödəyicinin  hesabmdan  vəsaitin  mübahisəsiz  silinməsi  üçün  əsas  olan  icra  sənədləri 
aşağıdakılardır: 
_____məhkəmələrin aĢağıdakı aktları üzrə verilən icra vərəqələrr. 
-Azərbaycan Respublikası məhkəmələrinin qərarları; 

 
iddianm  təmin  edilməsi  ilə  bağlı  tədbirlərin  görülməsi  haqqmda  məhkəmələrin 
qərarları; 

 
məhkəmələrin cinayət işləri üzrə hökmlərinin, qərarlarmm əmlakın ahnmasına dair 
hissəsi; 

 
beynəlxalq arbitrajlarm və münsiflər məhkəmələrinin qərarları; 

 
xarici dövlətlərin məhkəmələrinin və arbitrajlarmm qərarları; 
♦♦♦ məhkəmə əmrləri; 
♦> alimentlərin ödənilməsi barədə notariat qaydasmda təsdiq edilmiş sazişlər; 

 
notariat orqanlarınm icra qeydləri; 

 
inzibati xətalara dair işlərə baxmaq səlahiyyəti olan orqanlarm (vəzifəli şəxslərin) 
qərarları; 

 
Azərbaycan  Respublikasmm  qanunvericiliyi  ilə  nəzərdə  tutulmuş  hallarda  digər 
orqanlarm qərarları. 
KitabYurdu.az 
86
 

---

 
20 
Ödəyicinin hesabmdan pul vəsaitinin mübahisəsiz qaydada silinməsi üçün məhkəmə 
icraçısı  və  ya  Dövlət  Sosial  Müdaflə  Fondu  orqanı  icraçı  banka  inkasso  sərəncamı 
təqdim edir. (Şəkil 6.4) 
ġəkil 6.4. 
ĠNKASSO SƏRƏNCAMI  
«_»  20----------il 
(tarix) 
Vəsait alanın bankı 
Adı 
 
Icraçı bank 
Adı 
 
Kodu 
 
Kodu 
 
VOEN 
 
VOEN 
 
Müxbir 
hesab 
 
Müxbir sab   
he-
 
S.W.I.F.T. 
BĠK 
 
S.W.I.F.T. 
BĠK 
 
Vəsait alan 
Odəyici 
 
Adı 
 
Adı 
 
 
 
 
Flesab
 
Hesab
 
 
Nq 
 
No 
 
 
VÖEN 
 
VÖEN 
 
 
Valyuta növü 
Köçürülən 
Məbləğ rəqəmlə   
Məbləğ yazı ilə 
 
ÖdəniĢin təyinatı  
 
 
 
 
 
 
 
 
KitabYurdu.az 
87
 

---

 
21 
Məhkəmə icraçısınm imzası(ları) \. 
2. 
M.Y. 
Ġcraçı bankın 
qeydləri 
Qis 
mən 
ödənişin 
tarixi
 
Qismə 
n 
ödənişin 
məbləği 
Odəni 
şin 
qalığmm 
məbləği 
Imza
 
 
 
 
 
İnkasso sərəncammın mütləq rekvizitləri aşağıdakılardır: 

 
vəsait alanın adı və digər rekvizitləri; 

 
ödəyicinin adı və digər rekvizitləri; 

 
vəsait alanm bankınm adı və digər rekvizitləri; 

 
icraçı bankm adı və digər rekvizitləri; 

 
ödənilməli olan vəsaitin məbləği və valyuta növü; 

 
ödənişin təyinatı. 
İnkasso  sərəncamınm  “Ödənişin  təyinatı”  sahəsində  vəsaitin  mübahisəsiz  qaydada 
silinməsi haqda qərar çıxarmış orqanın adı, əlavə edilən icra sənədinin adı, tarixi və 
nömrəsi göstərilməlidir. 
lnkasso sərəncamı bir qayda olaraq 3 nüsxədə tərtib edilir. 
1-ci nüsxə vəsaiti ödəyicinin hesabmdan silmək üçün əsas olur və icraçı bankda qalır. 
2-ci  nüsxə  inkasso  sərəncammm  icraya  qəbul  olunması  barədə  iltizam  kimi  icraçı 
bankm məsul şəxsinin imzası və bankm ştampı ilə təsdiqlənir və məhkəmə icraçısına 
və  ya  xüsusi  orqana  qaytarılır.  3-cü  nüsxə  ödəyiciyə  təqdim  olunur.  İnkasso 
sərəncamına icra sənədinin əsli və ya Azərbaycan Respublikasınm qanunvericiliyi ilə 
nəzərdə tutulmuş qaydada verilmiş dublikatı əlavə edilməlidir. İcraçı bank məhkəmə 
icraçısmdan  inkasso  sərəncamım  və  icra  sənədini  aldığı  vaxtdan  yeddi  gün 
müddətində  ödənişi  həyata  keçirir.  Ödəyicinin  bank  hesabmda  vəsait  olduqda  icraçı 
bank müvafıq orqandan inkasso sərəncammı və həmin orqanm sərəncamım aldığı gün 
ödənişi həyata keçirir. Ödəyicinin valyuta hesabma sərəncam yönəldildiyi halda bank 
həmin  gün  Azərbaycan  Respublikası  Milli  Bankınm  müəyyən  etdiyi rəsmi  məzənnə 
ilə  sərəncamda  göstərilən  məbləğin  105  faizinədək  hesabdakı  valyuta  vəsaitini 
dondurur  və  dərhal  bu  barədə  ödəyiciyə  məlumat  göndərir.  Valyuta  vəsaiti  ödəyici 
KitabYurdu.az 
88
 

---