MüSTƏQİLLİYİMİZ
Yüklə 3,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
____________________________________________ 46
də tuturam, - yeni bir Amerika kəşf etmirəm. Azərbaycan Respublikasının prezidenti Azərbaycan xalqının inkişafını, rifahını, Azərbaycan Respublikasının çiçəklənməsini bəlkə də ilk növbədə, - ola bilər yanılıram, amma hər halda güman edirəm, təəssüratım məni aldatmır, - Azərbaycan mədəniyyətinin, mədəniyyəti böyük mənada, ədəbiyyat da daxil olmaqla deyirəm, çiçəklənməsi, inkişafı ilə, bu çətin vaxtda Azərbaycan mədəniyyəti naminə nəsə eləməklə ölçür, onunla görur. Bir müşahidəmi də demək istəyirəm, - hörmətli Prezidentlə bəzən telefon danışıqlarında və yaxud bilavasitə danışıqlarda açıq-aşkar müşahidə etmişəm ki, dediyim geniş mənada mədəniyyətdən söhbət düşdükdə, ədəbiyyatdan söhbət düşdükdə məndə elə bir təəssürat yaranır ki, cənab Prezident elə bil mənən bir az dincəlir. Əgər bu iş-gücün, problemlərin çoxluğu içində "dincəlmək" sözü yerinə düşürsə. Həqiqətən belədir və bir qələm əhli, yazıçılıqla, yazı-pozu ilə məşğul olan adam kimi, sözsüz ki, buna mən daxilən çox sevinirəm, məndə daxilən böyük ruh yüksəkliyi əmələ gəlir. Doğrudan da, burada qurultaylardan, cənab Prezident ilə Azərbaycan yazıçıları arasındakı münasibətdən söhbət getdi. Bunların hamısı mənim də gözümün qabağındadır. Bu münasibətlərdə ilk növbədə bir sabitlik var. Biz hörmətli Heydər Əliyevi o qurultaylarda həm xitabət kürsülərində görmüşük, həm rəyasət heyətində, həm də sadəcə parterdə oturan görmüşük. Elə bilirəm ki, respublika miqyasında yeganə böyük toplantılar idi ki, Heydər Əliyev həm yuxarıda, həm aşağıda oturub, bilavasitə özü görüb, təmasda olub, bütün bu tədbirlərdə bilavasitə iştirak edibdir. Qurultaylardan ki, söhbət düşdü, mənim də gözümün qabağına gəlir. Burada Anar dedi, 1971-ci ildən bu tərəfə olan qurultaylar - 1971-ci ildə, 1976-cı ildə, 1981-ci ildə, 1986-cı il- də, 1991-ci ildə olan qurultaylar gözümün qabağına gəlir. ____________________________________________ 47
Tam inamla deyirəm ki, şübhəsiz, Azərbaycan milli ictimai fıkrinin formalaşmasında, Azərbaycanın milli özünüdərkində, milli özünüifadəsində bu qurultayların çox mühüm rolu olubdur. Mən nəyi demək istəyirəm? İndi burada ən cavanı Vaqif Cəbrayılzadədir, bunlar hamısı onun da gözünün qabağındadır. Çingiz Abdullayev gülür, Çingiz yaşda ondan da kiçikdir. Bu qurultaylar, bu böyük toplantılar sovet dövründə, sovet Azərbaycanı dövründə çox zaman kosmopolit xarakter daşıyırdı. Kosmopolit xarakter deyəndə, həm dini nöqteyi-nəzərdən, həm ümumi Sovet İttifaqı qarşısındakı problemlər - təsərrüfat problemləri nöqteyi-nəzərindən deyirəm. Amma Azərbaycan yazıçılarının qurultayları həqiqətən milli özünüdərkin, özünüifadənin, milli münasibətin ifadəsi idi. Şübhəsiz, gün işığı kimi aydın həqiqətdir ki, burada da o dövrün rəhbərinin və rəhbərliyinin rolu var idi. Başqa cür mümkün deyildi. Misal üçün, əgər 1971-ci ildə bu gün burada oturanların çoxundan yaş etibarilə cavan olan birinci katib, respublikanın rəhbəri Heydər Əliyev gəlib Azərbaycan dilində çıxış edirdisə, - o məruzə yadınıza gəlir, - Azərbaycan problematikasını qaldırırdısa, bu, doğrudan da Azərbaycan ictimai fikrinin formalaşmasında böyük bir hadisə idi. Mənim yadıma gəlir, bunu bir neçə dəfə yazmışam və demişəm də, - doğrudan da hesab edirəm ki, mühüm məsələdir. 1981-ci ildə keçmiş Dzerjinski klubundakı qurultayda, - o, elə bir dövr idi ki, Azərbaycanda, Azərbaycan xalqının problematikasında onun gələcəyi üçün bir nömrəli problemlərdən olan Cənub mövzusu yasaq idi. Təbii ki, Moskvanın təzyiqi, istəyi və Qlavlitdən tutmuş bir sıra redaktorlara qədər Moskvanın dediyi ilə oturub duran kiçik işçilərin iştirakı ilə bu, yasaq idi. Heydər Əliyev çıxışında, - hesab edirəm ki, doğrudan da tarixi çıxış idi, - Cənub məsələsinə Azərbaycan
____________________________________________ 48
yazıçılarının diqqətini necə cəlb etdi? Xüsusi bir vəzifə yaratdı ki, o da Yazıçılar İttifaqının katibi vəzifəsi idi və bizim hörmətli Balaş Azəroğlu da o vəzifəyə seçildi - Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatı üzrə katibi. Əlbəttə, bütün bunlar bir tərəfdən tarixi faktdır, hesab edirəm, Azərbaycanın yeni tarixinin son 30 ilinə yazdığı çox gözəl, qiymətli səhifələrdən biridir. O biri tərəfdən də, məsələn, şəxsən mənim üçün, burada "parlaq" sözünü işlətdim, - çox parlaq hadisələrdən biridir. Amma bu gün bu barədə söhbət getdi, - biz müstəqil Azərbaycanın yazıçılarının ilk qurultayını keçiririk. Yəni, müstəqil Azərbaycan Respublikası öz yazıçılarının ilk qurultayını keçirir. Əslində bu, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin yox, Azərbaycan yazıçılarının qurultayıdır. Aradan keçən altı ili mən də gözümün qabağına gətirəndə, hesabat nöqteyi- nəzərindən bu illəri xatırladıqda Əkrəm Əylislinin dediyi bir fikirlə şərikəm ki, əslində bu altı ilin daxilindəki hadisələr, ziddiyyətlər, dramatik hadisələr, - gurultulu çıxmasın, hətta bəzi məqamlarda Şekspir qələminə layiq hisslər, həyəcanlar olan hadisələr - vaxt nöqteyi-nəzərindən, zaman etibarilə elə bil ki, altmış ilə bərabərdir. Mən bu nöqteyi-nəzərdən ədəbiyyatımıza baxanda bir məsələyə diqqəti cəlb etmək istəyirəm. Bu da nədir? Ədəbiyyatımızın bu günü və gələcəyi naminə, qələm əhli kimi, şəxsən özüm daxil olmaqla, bizim yaratdığımız şərait - yəni biz nə eləmişik? Həm Yazıçılar Birliyi nə edib, həm mən - Elçin nə eləmişəm, deyək ki, həm Qabil, həm Fikrət Qoca nə eləyibdir? Yəni, daxili bir hesabat nə olub, necə olubdur. Bu nöqteyi- nəzərdən, birinci özüm daxil olmaqla, görürəm ki, ilk növbədə ədəbiyyata təəssübkeşlik hissiyyatı elə bil bir az arxa plana keçibdir. Başqa məsələlər, problemlər ədəbiyyat təəssübkeşliyini üstələyibdir.
Yüklə 3,04 Mb. Dostları ilə paylaş:
|