____________________________________________
166
çoxşaxəli yaradıcılığınız sayəsində siz Azərbaycan musiqj
sənətinin canlı klassikinə çevrilmisiniz. Sizin müasiriniz olmaq
hər bir azərbaycanlının qəlbini qürur və iftixar hissi ilə doldurur.
Əziz Tofiq!
Bu yubiley gününüzdə Sizi bağrıma basıram, Sizə dərin
ehtiramımı bildirir, möhkəm cansağlığı və xoşbəxtlik
arzulayıram.
HEYDƏR ƏLİYEV
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Bakı şəhəri, 7 noyabr 1997-ci il
____________________________________________
167
XALQ ŞAİRİ BƏXTİYAR VAHABZADƏNİN
"HARA GEDİR BU DÜNYA?!" PYESİNİN
TAMAŞASINDAN SONRA YARADICI
KOLLEKTİVİN ÜZVLƏRİ İLƏ GÖRÜŞÜ
Azərbaycan Milli Dram Teatrı
7 noyabr 1997-ci il
Heydər Əliyev: Müvəffəqiyyətlə keçən tamaşaya görə sizin
hamınızı təbrik edir, təşəkkürümü bildirir və yeni uğurlar
arzulayıram.
Bəxtiyar müəllim, bu pyes əvvəllər də elə indiki quruluşda
nümayiş etdirilmişdirmi?
Bəxtiyar Bahabzadə: Bəli, həmin quruluşdur. Tamaşanın
quruluşçu rejissoru Bəhram Osmanov, bəstəkarı Adil
Bəbirovdur. Bu pyes 1991-ci ildə bir neçə dəfə tamaşaya
qoyulub. Sonra Türkiyədə onun beş tamaşası oldu. Daha sonra
teatrın kollektivini Kiprə dəvət etdilər, orada da iki tamaşa
göstərildi. Pyesin tamaşaları həm Türkiyədə, həm də Kiprdə
böyük rəğbətlə qarşılandı.
Heydər Əliyev: Bu mövzu bu gün də öz aktuallığını
itirnəyibdir. İnsan nə qədər yaşayacaqsa, bu mövzu bir o qədər
də aktual olacaqdır.
Bəxtiyar Bahabzadənin hər bir əsəri dəyərlidir, qiymətlidir.
Onun hər bir əsəri bizim mədəniyyətimizi, incəsənətimizi,
ədəbiyyatımızı inkişaf etdirir. Bəxtiyar Bahabzadə adətən şerlər,
poemalar yazır, ancaq bir neçə səhnə əsəri də yaradıbdır. O,
1970-ci illərdə də çox uğurlu əsərlər yazmışdı, 1991-ci ildə də
belə bir əsər yaradıbdır.
____________________________________________
168
Mən bu tamaşanı çox böyük maraqla, həvəslə izlədim.
Doğrudur, bu pyesin məzmunu ilə mən əvvəldən tanış deyildim,
ona görə də hadisələrin gedişini bəzən tuta bilmirdim ki, sonra
nə olacaq. Mənə belə gəlir ki, əsərin ən böyük keyfıyyəti elə
bundan ibarətdir. Bəzən tamaşaya bir az baxandan sonra
hadisələrin sonrakı gedişini və nə ilə sona çatacağını təxminən
bilirsən. Amma düzü, mən bu tamaşada bunu tuta bilmədim.
Tamaşanın ortasında bir yerdə ixtiraçı alimin monoloqu
qurtaranda elə bildim ki, tamaşa da bununla başa çatacaq. Sonra
gördüm ki, yox, tamaşa hələ davam edir. Bunun özü müəllifin
böyük ustalığının dərın-liyini, məharətini, eyni zamanda bu
mövzunun açılmasının qeyri-sadəliyini göstərir. Tamaşaçının,
ümumiyyətlə, kitab oxuyan adamın diqqətini bütün başqa
cəhətlərlə yanaşı bu, həmişə cəlb edir. Əsərin daxili mənası,
məzmunu şübhəsiz ki, çox əhəmiyyətlidir. Məndə belə bir
təsəvvür yarandı ki, bu, fəlsəfi, psixoloji bir əsərdir, eyni
zamanda elmi əsərdir.
Bilirsiniz, adətən tamaşaya gəlirlər ki, əsərdə bir münaqişə
olsun, yaxud da oynamaq, çalmaq-şənlik olsun. Bəlkə də belə
bir əsər hər bir tamaşaçının diqqətini cəlb edə bilməz. Belə bir
əsərin öz tamaşaçısı lazımdır. Ancaq eyni zamanda, hesab
edirəm ki, hər bir insan - yaşlı da, cavan da, gənc də, qadın da,
kişi də bu tamaşaya diqqətlə baxdıqca onların hamısında böyük
maraq oyanacaq. Çünki bu tamaşa həyatı əks etdirir. Bəxtiyar
müəllim belə bir əsər yazmaqla insan yaranandan indiyədək
adamların arasında, onların həyatında gedən psixoloji prosesi
əks etdirmək istəyib. Hesab edirəm kı, o, buna nail olubdur.
İnsan həyatında, cəmiyyətdə gedən bu proseslər təəssüf ki,
bir tərəfdən təbii proseslərdir - necə ki, təbiətin qanunları
təbiidir və heç kəsdən asılı deyil. Biz indi artıq görürük - siz bu
gün burada göstərdiyiniz, əcdadından indiyədək ən yüksək
____________________________________________
169
səviyyəyə qalxmış insan və insan cəmiyyəti, onun
xüsiyyətləri, keyfıyyəti heç kəsdən asılı deyil.
Bu əsərdən doğan məna ondan ibarətdir ki, gərək hər bir
insan nə olur-olsun, paklıq, mənəvi saflıq, mənəvi təmizlik
uğrunda mübarizə aparsın, insana xas olan mənfi
keyfiyyətlərdən insanları xilas etməyə axıra qədər çalışsın.
Bizim yaşadığımız planetdə insanın tarixini heç kəs bilmir.
İnsan neçə min-min illərdir yaşayır. Hər bir insanın isə kiçik -
altmış, yetmiş, səksən, doxsan il ömrü var, bəziləri yüz yaşa
qədər ancaq yaşaya bilir. Bunun da bir hissəsi uşaqlıq dövrüdür,
bir hissəsi yuxudur, son hissəsi də onun yaşlı dövrünə düşür.
İnsan sadəcə olaraq yaşamaq üçün mübarizə aparır, başqa bir
imkanı olmur. Bu, insanın ömrüdür. Amma insan cəmiyyətinin
ömrünü heç kəs bilmir. Yer üzündə neçə yüz min illərdir ki,
insan yaşayır və insan cəmiyyəti mövcuddur. İbtidai icma dövrü
- tarixçilər yazıblar - neçə min illər bundan öncə olubdur.
Bu gün siz Bəxtiyar müəllimin yazdığı sözləri ifa edib bizə
sübut etmək istəyirsiniz ki, o vaxtlar hər şey düz, pak olubdur,
eyni zamanda, özünüz də inkar edirsiniz ki, yox, belə
olmayıbdır. Həm deyirsiniz, həm də inkar edirsiniz. Yəni bunları
Bəxtiyar müəllim belə yazıb, siz isə onları səhnədə ifa edirsiniz
və bizə göstərirsiniz.
Həyatın prosesləri çox mürəkkəbdir. Ancaq o da təbiidir ki,
insan cəmiyyətində eybəcərliklər əsrlərdən - əsrlərə keçərək
daha da çox artır. Bilirsiniz, mən indi bu tamaşaya baxanda Cəlil
Məmmədquluzadənin "Ölülər" əsəri yadıma düşür. O, çox
böyük fəlsəfi, həyatı və çox dəyərli bir əsərdir. Cəlil
Məmədquluzadə "Ölülər" əsərində insanların şəxsi
xüsusiyyətlərini, onların mənəviyyatını necə göstərirdi? Yəni bu
hər bİr əsrdə olubdur. Bizim XX əsrdə də belədir. Mən bu
tamaşanı izlədikcə fıkirləşirəm, vəzifə nədən ibarətdir – bunu
qəbul etmək, onunla razı olmaq, yaxud da ki, mübarizə
Dostları ilə paylaş: |