MüSTƏQİLLİYİMİZ
Yüklə 3,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ramiz Novruzov
____________________________________________ 170
aparmaq lazımdır? Əsərin də ana xətti ondan ibarətdir əsas qəhrəman Laçın bu mübarizəni aparır və öz fikrində əxlaqında axıra qədər qalır. Demək, insanları bu nümunədə tərbiyə etmək lazımdır. Bu, asan deyil, çox çətindir. Mən öz həyatımdan deyə bilərəm ki, çox çətindir. Bilirsiniz ki, mənim gördüyüm işlər bir, iki, on ili əhatə etmir. Mən təxminən 30 ildir ki respublikaya rəhbərlik etməyə başlamışam. Ancaq nıən ondan əvvəl də, gənc vaxtlarımdan həyatın bütün bu eybəcərlikləri ilə mübarizə aparmağa çalışmışam. Hansısa bir mərhələdə nəyəsə nail olmaq olur. Sonra isə kimsə gəlib onu pozur. Məsələn, öz həyatımın tarixindən desəm, 1970-ci illərdə burada işləyəndə biz çox şeylərə nail ola bildik. Amma sonrakı dövr gəldi, bütün bunların hamısını dağıtdı. Şübhəsiz ki, bizim həyatımızda indi çox müsbət cəhətlər var. Bu da ondan ibarətdir ki, xalqımız azaddır, müstəqildir. Bizim müstəqil dövlətimiz var. Tariximizdə ilk dəfə sabit, müstəqil bir dövlətdə yaşayırıq. Biz həyatımızı yenidən qururuq, dövlət quruculuğunun yeni prosesi gedir, iqtisadiyyatımız yenidən qurulur. Bunlar hamısı həyatın müsbət cəhətləridir. Amma bununla yanaşı, bu əsərin əsas ana xətti olan xeyirlə şər yan- yanadır, o həyatı zibilləyən mənfi cəhətlər var və təəssüf ki, onlar azalmayıb, əksinə, artıb və artmaqdadır. Onlar da özlərini haqlı sayırlar. Elə tamaşada Nərgizin sözləri ilə deyilir ki, bu maaşla dolanan kimdir? Başa düşürsınız, amma maaşla dolanan var. Bəxtıyar müəllim, altı faiz deyil, əhalinin əksəriyyəti maaşla dolanan adamlardır. Bir milyon qaçqnıımızın heç maaşı da yoxdur, onlar verilən köməklə yaşayır, dolanırlar. Yeddi milyon əhalidən bir milyonu qaçqındır. Yaxud, orada az məvaciblə dolanan adamlar var. Bunlar var. Ona görə də Bəxtiyar müəllim bu əsərdə rəqəmləri bir az əks tərəfə "şişirdibdir".
____________________________________________ 171
Bəxtiyar Vahabzadə: Elə mən özüm də maaşla dolanan- lardanam. Heydər Əliyev: Təəssüf ki, cəmiyyətdə qanunu pozanlar, əxlaqsızlıq, mənəviyyatsızlıq edənlər də var. Belələri insanı o qədər incidir ki, həmin adam hər şeyi artıq qara rəngdə görür. Amma həyat tam qara deyil. Həyatın işıqlı tərəfi da, qaranlıq tərəfı də, gözəl tərəfı də, insanları incidən tərəfi də var. Ona görə bu məsələdən belə nəticə çıxarmaq olar ki, biz indiyə kimi nə qədər çalışmışıqsa, bundan sonra da hər bir insan cəmiyyətimiz, hər bir adamın əxlaqının təmizlənməsi uğrunda mübarizə aparmalıdır və heç vaxt ümidsiz olmamalıdır. Mən Bəxtiyar müəllimə bildirmək istəyirəm - bu əsərdə bəzən bir az ümidsizlik hiss olunur. Ümidsizlik olmamalıdır. Cəmiyyət, insan ümidlə yaşamalıdır. İnsan ümidlə yaşamalıdır ki, cəmiyyət mənfi hallardan xilas olsun. Biz bəlkə də buna nail ola bilməyəcəyik. Amma gələcək nəsillər buna mütləq nail olacaqlar. Əsərdə kökə qayıtmaq məsələsi var, mən onun mənasını belə anlayıram ki, kökümüzə olan o müsbət cəhətləri götürmək lazımdır. Mən də sizinlə razıyam ki, tamaşadakı kimi, ibtidai icma quruluşuna qayıtmayacağıq. Bu, mümkün deyil. Hansınız istəsəniz, bu, mümkün deyil. Mən yenə də Cəlil Məm- mədquluzadənin "Ölülər" əsərinə qayıdıram. Orada da əvvəl hamısı istəyir ki, Şeyx Nəsrullah onun qohum- qardaşını diriltsin. Sonra hər birinə başa salanda ki, bu diriləndə nə olacaq - onda hamı imtina edib deyir ki, yox, kökə qayıdın. İndi Bəxtiyar müəllim də bu əsərində deyir ki, kökə qayıdın. Sizin hər biriniz nəticəni başa düşəndə, onda nə cür olacaq. Onda deyəcəksiniz ki, yox, indi nə cür var, qoy elə yaşayım. Cəmiyyət daim inkişaf edəcəkdir. Gələcək nəsillər daha da yaxşı yaşayacaqlar. Biz edə bilmədiyimizi gələcək nəsillər
____________________________________________ 172
edəcəklər. Amma gələcək nəsillərə şərait yaratmaq üçün biz gərək bu mübarizəmizi aparaq Bəli, tamaşada Laçın rolunu oynayan mübarizə aparmaq üçün bunların hamısını- Bəxtiyar müəllimin sözlərini çox gözəl ifa etdi. Şübhəsiz ki, belə əsərlər mübarizə aparmaq üçün bizə kömək edir. Bunlar bizə lazımdır, əhəmiyyətlidir. Bəxtiyar müəllim, mən sizi bir daha təbrik edirəm. Çox gözəl bir əsər yaratmısınız. Bu vacibdir. Bu mövzu bu gün də on il bundan sonra da aktual olacaqdır. Mən bədbin deyiləm nikbinəm və bu əsərin ümidsizlik nüansları, notları ilə də razı deyiləm. Çünki insan ümidlə yaşamalıdır. İnsan inanmalıdır ki, hər şeyə nail olmaq - cəmiyyəti də düzəltmək, insanların əxlaqındakı mənfi cəhətlərdən də insanı xilas etmək, onu tam mükəmməl etmək olar. Bizim borcumuz mükəmməl insan, mükəmməl insan cəmiyyəti yaratmaqdır və bunun uğrunda mübarizə aparmaq lazımdır. Bax, bu əsər də bütün bunlara kömək edir. Ramiz Novruzov (əməkdar artist): Ulu əcdadlarımız deyiblər ki, keçmişlərin səhvlərini gələcək düzəltməlidir, ataların səhvlərini oğullar düzəltməlidir.
fıkirlərimi dedim. Sizin hamınız da rollarınızı çox gözəl ifa etdiniz. Mən yenə də deyirəm, bu əsər adi tamaşaçı üçün çox çətin qavranılan bir əsərdir. Amma həm rejissorun, həm sizin hamınızın birlikdə ifaçılıq sənətiniz insanı doğrudan da gərginlikdə saxlayır. Mən iki saatdan artıq davam edən bu tamaşanı çox diqqətlə, gərgin vəziyyətdə dinləyirdim. Sizin bu artistlik, ifaçılıq məharətiniz əsərin bu qədər canlı görünməsinə kömək etdi. Güman edirəm ki, Bəxtiyar müəllim inciməz - bu əsəri səhnədə görməyən adam kitabı oxusa, bu təəssüratı ala bilməz. Məsələn, siz özünüz yazdığınız şeri kitabdan oxuyan-
Yüklə 3,04 Mb. Dostları ilə paylaş:
|