N. I. Ibragimov, M. N. Musayev, B. A. Abidov, B. A. Muxamedgaliyev loyihalash asoslari va ekologik ekspertiza

Neftni birlamchi haydovchi qurilmasidan olinadigan fraksiyalar va ularning ishlash yo‘nalishlari

Fraksiyalar va ularning shartli nomlari	Olinadi				Ishlatish yo'nalishlari
	Yoqilg'i			Yoqilg’i moy
	ATda	AVTda	AVTda
1	2	3	4		5
Barqarorlangan bosh fraksiya	+	+	+		GFU qurilmasining xomashyosi, suyul- tirilgan paz
Benzin fraksiyalari: QB - 62°C	+	+	+		Benzin komponenti, izomerlash qurilmasini xom ashyosi
62 - 85°C	+	+	+		Riforming qurilmasida benzol olish uchun xom ashyo
85 - 105°C	+	+	+		Riforming qurilmasida toluol olish uchun xom ashyo
105 - 140°C	+	+	+		Riforming qurilmasida ksilollar yoki yuqori okt. benzin olish xom ashyosi
140 - 180°C	+	+	+		Tovar kerosini komponenti platforming qurilmasini xomashyosi
Kerosin fraksiya 180 - 230°C	+	+	+		Tovar kerosini, d/yo komponenti g/o qurilmasining xomashyosi
Dizel fraksiya 230 - 350°C	+	+	+		Tovar d/yo komponenti. GO ust. xomashyosi
Mazut 350°C dan yuqori	+				Termik kreking xom ashyosi, qozonxona yoqilg'isi

1	2	3	4	5
Vakuum distilyat (vak. gazoyl) 350- 500°C		+		Qozonxona yoqilg'isi katalitik kreking xomashyosi
Moy distillyatlari 300-400 °C	'	“	+	Moy olish uchun xom ashyo
400-450°C 350-420°C	~	“	+	Moy olish uchun xomashyo
450-500°C 420-490°C			+	Moy olish uchun xomashyo
Gudron 500 °C dan yuqori		+	+	Termik kreking kokslash va bitum, moy ishlab chiqarish qurilmalarining xomashyosi

Loyihalash uchun topshiriqni loyiha buyurtmachisi beradi.

Loyihalashning texnik shartlari. Bu hujyatda texnologik qurilma quriladigan korxona to‘g‘risida umumiy ma’lumotlar keltirilishi kerak. Texnik shartlar bir necha qismdan iborat bo‘lib, har bir qism loyihani tegishli bo‘limini yoritadi. Texnik shartlarni texnologik qismlarida quyidagi ma’lumotlar aks ettiriladi:

1. Xomashyoni sifati va uning o‘zgarishlarini darajasi, xomashyoni berish usuli (quvurlar — yer osti, estakada, temir yo‘l va h.k.). Xomashyoni parametrlari (bosimi, harorati).

   
   

2. Inert gazning tarkibi, parametlari, uning tarkibida moylarni bor yo'qliga to‘g‘risidagi ma’lumot.

   
   

3. Navzorat o‘lchash asboblariga ta’sirlash beriladigan hamda texnologik va remont ehtiyojlari uchun beriladigan havoning tarkibi (parametlari, moyning miqdori).

   
   

4. Yoqilg‘i gazning xarakteristikasi (entalpiya, zichligi, parametri).

   
   

5. Trubali pechlar yoqilg‘isi bo‘lgan mazutning xarakteristikasi (entalpiyasi, tarasi, yopishqoqligi, nasos orqali haydalayotgan haroratdagi sirkulyatsiyaning karraliligi, liniyalardagi bosim).

   
   

6. Reagentlarning xarakteristikasi, qurilmaga berish usullari (quvurlar orqali, avtotsisternalar yoki kichik idishlarda), parametrlari..

   
   

7. Jarayonning avtomatlashtirish sistemasini loyihalash to‘g‘risida takliflar.

   
   

8. Jarayonning analitik nazorat qilish ko‘rsatmalari.

   
   

1. Oqava suvlarni (kimyoviy va mexanik ifloslangan) tozalash usullari, chiqindi gazlami tozalash, zararli chiqindilarni yo‘q qilishning texnologik parametrlari.

   
   

2. Texnika xavfsizligi, sanoat sanitariyasi, unga qarshi profilaktika choralari.

   
   

3. Patent formulyari. Jarayonni 0‘zbekistonda va chet ellarda patent tozaligini tasdiqlovchi hujjat.

   
   

4. Jarayonni iqtisodiy asoslash. Ishlab chiqariladigan mahsulotni iste’molchilar tomonidan olish miqdori va xomashyoni kelgusida ishlab chiqarishni rivojlantirishga (necha yilga) yetishligi.

   
   

Yaxshi o‘rganilgan, o‘zlashtirilgan jarayonlarni (neftni birlamchi haydash, katalitik riforming va h.k.) loyihalashda texnologik reglamentdan voz kechish mumkin. Bu holda ilmiy-tadqiqot instituti jarayon bo‘yicha boshlang‘ich ma’lumotlami beradi.

5. Vodorodli gazning tarkibi (%, hajm) va uning parametri.

   
   

6. Korxonada gazni tashqariga himoya klapanlaridan chiqarib tashlash sistemasining borligi, ulardagi bosim.

   
   

7. Olingan mahsulotlami qurilmadan chiqarilayotgandagi parametri.

   
   

8. Qurilmadan chiqarilayotgan, me’yoriga yetmagan moddalami va chiqindilarni ishlatish yo‘llari, parametrlari.

   
   

9. Texnologik va bug* quvurlarini himoyalash (izolyatsiya) turlari.

   
   

10. Atmosfera havosida zararli moddalaming konsentratsiya foni.

    
    

11. Korxonada shu korxonani qurilmalami ta’mirlash ishlarini olib borishda kerak bo‘ladigan yuk ko‘taruvchi harakatlanuvchi vositalarining soni.

    
    

Loyihalash uchun texnik shartlar general loyihalovchi tashkilot tomonidan tuziladi. Kerak bo‘lsa boshqa subpudrat (shu qurilmani qurayotgan) tashkilotlar jalb qilinadi.