N11-1-ci qrup Layout 1

5
ÒßÙÑÈËß ÃÀÉÜÛ ÝßËßÚßÉÈÌÈÇß ÃÀÉÜÛÄÛÐ
səhvlərin düzəlişi haqda məlumatlar
alırdıq. Təklif edərdim ki, bu tipli maari‑
fləndirici materialların sayı artırılsın,
gələcək nəşrlərdə  bu məsələlərə daha çox
diqqət yetirilsin. 
TQDK sədri M.Abbaszadə:  Biz  hər il
qəbul proqramlarını tərtib edərkən
həmin il  məktəbi bitirən abituriyentlərin,
məsələn, VIII sinifdə o dərsləri, mövzu‑
ları hansı şəkildə keçdiklərini mütləq
nəzərə alırıq. Çünki elm inkişaf edir.
Yeni‑yeni kəşflər olunur və bu, qəbul
zamanı test suallarında da öz əksini tap‑
malıdır. Tövsiyəm odur ki, abituriyentlər
bizim buraxdığımız vəsaitləri, “Abituriyent” jurnalında nəşr olunan  materialları çox diqqətlə
oxusunlar. Çünki biz dərsliklərdə üzə çıxan elmi, metodiki səhvlər, onların izahı ilə bağlı xüsusi
yazılar dərc edir və abituriyentləri qəbuldan çox‑çox öncə məlumatlandırırıq ki, onlar imtahanda
sualları cavablandırarkən daha doğru  seçim edə bilsinlər. Ümidvaram ki, təcrübəli müəllimlər,
metodistlər tərəfindən çapa hazırlanan yeni vəsaitlər və test kitabları və ya əvvəlki nəşrlərin təkmil‑
ləşdirilmiş variantları bundan sonra da qəbul imtahanlarına hazırlaşanlara əhəmiyyətli dərəcədə
köməklik edəcək. Bu vəsaitlərdən V sinfidən başlayaraq istifadə etmək olar. Təkcə müəllimlər deyil,
hətta valideynlər də bu test kitabları ilə uşaqlarının bilik səviyyəsini  yoxlaya bilərlər. Bu, həm də
valideynlərə öz uşaqlarının təhsilinə bilavasitə nəzarət etməyə şərait yaradır. 
Qüdrət Həsənli (I qrup, 675 bal, “Qafqaz” Universitetinin “Kompyuter
mühəndisliyi” ixtisasının tələbəsi)  
– Bu il ilk dəfə tətbiq edilən açıq tipli test tapşırıqlarının verilməsini
alqışlayıram və düşünürəm ki, belə testlər, əsasən, dəqiq fənlərdə salınarsa, daha
yaxşı olar. Ümumiyyətlə,  bu tip testlər abituriyentləri daha məntiqli düşünməyə
sövq edir və nəticədə onların biliklərini daha dəqiq  qiymətləndirməyə köməklik
göstərir.  
Gülnar Abdullayeva (II qrup, 672 bal, Azərbaycan Respublikası Prezidenti
yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının  “Menecment” ixtisasının tələbəsi) 
– Test blokları tərtib edilərkən sualların çətinlik dərəcəsi orta götürülsə, daha
yaxşı olar. Məsələn, bəzi qruplarda  riyaziyyatdan suallar asan olsa da,
bəzilərində çətin idi.
Bu isə uşaqların öz
biliklərini nümayiş
etdirməsinə birbaşa
təsir edən amildir.

---

6
ÁÈËÈÊ ÉÀÐÛØÛÍÛÍ ÞÍÚÖËËßÐÈ
TQDK sərdi M.Abbaszadə: Sualların çətin, yaxud asan olması imtahan verənlərin fikrinə görə
müəyyən olunmur. Bunun bütün dünyada qəbul olunmuş meyarları mövcuddur. Obyektiv amillər
var. Birincisi, sualların çətinlik dərəcəsini ekspertlər qiymətləndirir. İmtahandan sonra da suallara
verilən cavabların statistikası araşdırılır və onların çətinlik dərəcəsi  yenidən  ölçülür. Ekspertlərin və
imtahanın statistik göstəriciləri üst‑üstə düşürsə, deməli, suallar müvafiq olaraq sadə, orta, yaxud
çətindir. Amma istənilən halda test blokunda hər 3 növ sual olmalıdır. Asan, orta və çətin suallar
olub, bundan sonra da olacaqdır. Çünki çətin suallar olmasa, biz aşağı, orta, yüksək nəticə göstərən
abituriyentləri fərqləndirə bilmərik. Çox yüksək müsabiqə vəziyyətində yalnız çətin suallar vasitəsi
ilə yaxşıların ən yaxşılarını seçmək mümkün olur. O fikir doğrudur ki, müxtəlif qruplarda eyni bir
fənnin çətinlik dərəcəsində fərqlilik olur. Məsələn, ana dili üzrə suallar I qrupla müqayisədə  III qrup‑
da  daha çətin olur. Çünki həmin fənn üzrə nəticələr III qrupda gələcək mütəxəssislərin seçimi
zamanı nəzərə alınan əsas göstəricilərdəndir. Ona görə də digər qruplara nisbətən III qrupda ana dili
fənninin çəki əmsalı yüksəkdir. 
Zeynəb Hacıbəyli ( IV qrup, 682 bal, Azərbaycan Tibb Universitetinin
“Müalicə işi” ixtisasının tələbəsi) 
– Sınaq imtahanlarının bizim qəbul imtahanlarına hazırlığımızda, xüsusən də
psixoloji gərginliyin aradan götürülməsində çox böyük rolu olur. Ona görə də
gələcəkdə sınaq imtahanlarının sayca artırılmasını, təkrar sınaqların isə
mümkünsə keçirilməməsini təklif edərdim. Çünki təkrar sınaqlara gedən bəzi
abituriyentlər aldatmaya yol verir, cavabları əvvəlcədən bildiklərindən onların
topladıqları balları real olmur. 
TQDK sərdi M.Abbaszadə: Sınaq imtahanları ona görə keçirilir ki, abituriyentlər burada bilik‑
lərini yoxlasınlar. Həm də imtahana psixoloji cəhətdən  hazırlaşsınlar. Digər tərəfdən unudulma‑
malıdır ki, sınaq imtahanlarının nəticələri qəbul imtahanlarının nəticələrinə təsir etmir, yəni sınaq
imtahanlarının hüquqi əsası olmur. Bu imtahanlara gələn abituriyentlər öz imkanlarını real
qiymətləndirməli və valideynlərini, müəllimlərini heç bir halda aldatmağa çalışmamalıdırlar. Bakıda
bizə eyni bir gündə 20 min nəfər abituriyentin iştirakı ilə sınaq imtahanı keçirmək imkanı verilir.
Təkrar imtahanları  paytaxtda və bölgələrdə ona görə keçiririk ki, müəyyən səbəblərdən əvvəlki
imtahana gələ bilməyən abituriyentlər heç olmasa ikinci şansda özlərini yoxlaya bilsinlər. Biz
istəməzdik ki, sınaqlarda özünüaldatma halları olsun. Ancaq  kimsə kimi isə aldatmaq istəyirsə, bu
artıq bizim problemimiz deyildir. 
Nurlan Cəbrayılov (II qrup, 680 bal, “Qafqaz” Universitetinin “Dünya iqti‑
sadiyyatı” ixtisasının tələbəsi)   
– İmtahanlardan sonra televiziyada bəzi test tapşırıqlarının ekspertlər
tərəfindən izahı verilir. Təklif edərdim ki, imtahana düşən bütün sualların belə
izahlı təhlili aparılsın. Bundan başqa, açıq tipli tapşırıqlarla bağlı bildirmək
istərdim ki, belə tipli tapşırıqlar ya test blokundan çıxarılsın, ya da tətbiq edilirsə,
bu halda TQDK ictimaiyyəti maarifləndirən vəsaitlər çap etsin. Çünki biz
müəyyən çətinliklərlə qarşılaşdıq. Odur ki, bizdən sonrakı abituriyentlərin açıq
tipli test nümunələri ilə daha çox işləməsinə ehtiyac var.  
TQDK sərdi M.Abbaszadə: Əvvəla, dəqiqlik üçün məlumat verim ki, açıq tipli testlər bu il qəbul
imtahanlarında yalnız riyaziyyat fənnində tətbiq olunsa da, digər fənlər üzrə də bu tipli test
nümunələri hələ carı ilin əvvəlində “Abituriyent” jurnalında dərc edilmiş, həmçinin sınaq imtahan‑
larında yoxlamadan  keçirilmişdir. Bütün fənlər üzrə açıq tipli testlər bu ildən siniflər üçün test
kitablarına da daxil edilmişdir ki, şagird və abituriyentlərdə onlarla işləmək vərdişləri yaransın.
Hesab edirik ki, V, VI, VII siniflərdən başlayaraq açıq test nümunələri ilə işləyən şagirdlər gələcəkdə

---