Namiq atabəYLİ

117 
 
  20 may 1888-ci  ildə yazılıb.                             
  Əsər  şairin  həyatına edilmiş  süi-qəsd üzündən  
 başa  çatdırılmamışdır.  
 
Oxuyur cənnətü-xülya  yenə hər vaizi-dun, 
Özünə istədiyi bircə bu dünyadı qərəz. 
 
Axıdır göz yaşını dəşti-biyabanda Qeys, 
Əşki-seylabına bu dəhrdə dəryadı qərəz. 
 
Bu günün dərdinə sən çox belə uyma, ey dil, 
Günü ağlar keçənə ömürdə fərdadı qərəz. 
 
 Gülü bu gülzar ara xar ilə gördük biz əcəb, 
Güli-gülzaridə bir bülbüli-şeydadı qərəz. 
 
Ey  Ata, qulluğu biz millətə, xəlqə elədək, 
Çəkdik bir ismi-Seyid, desinlər Atadı qərəz... 
 
 
 
                                     145 
Qaldır qədəhi, gəl içək ol dostluğa, ey dost, 
Qəm əjdahasın könüldə dev mey boğa, ey dost! 
 
Ver nəĢəli meydən ki, o, Ģahlar yola saldı, 
Göylərdə uçan xəyaldan bu torpağa, ey dost. 
 
Bir Nuh gəmisidir ki bizə badeyi-meynab, 
Yol vermə bu kef dəryamıza qəm yağa, ey dost. 
 
 Saqi, o gözəl laləni dər nəĢə bağından, 
 Qoyma yetiĢə bülbüli-bədxu bağa, ey dost. 
 
Kövsər suyunu tökmə yerə, camı dürüst tut, 
 Hər huriyi-qilman bizə dost tək baxa, ey dost. 

---

118 
 
 
Meysiz, məzəsiz ömrü sürənlər nə uĢaqdı, 
 Dünya verəcək dərs hələ bu uĢağa, ey dost. 
 
    Saqi, o qədəhlər ki qalıb Oğuzi-cəddən, 
    Cəld süz o Ģərabdan mənə sən bir daha, ey dost. 
 
    Dövri-qədəh ilə dolaĢıb getdi həyatdan, 
    Gəlməz bu fəna mülkinə bir də Ata, ey dost. 
 
 
 
                                         146 
“Sanma qəm dəfini dildən meyi-gülgun eylər, 
 Olsa hər kimsədə qəm, mey dəxi əfzun eylər. 
                                                   (S.Ə.Şirvani)      
 
 Ġçər hər kim ki meyi sevdiyi cananə ilə,
 
Onu cananeyi-mey dilbəri-məftun eylər. 
 
  Gətir, ey sağəri-dust, xum ilə sən al Ģərabı, 
                             Dərdü-qəm içsək əgər, bəxt bizi zəbun eylər. 
 
Bizə sərxoĢ deməsinlər ki, Ģərab içərik biz, 
                           ĠçməmiĢ mayalağın dövrani-gərdun eylər. 
 
Qaldırın badələri əsl dostlar sağlığına, 
Biz ölərsək bizi mey xatiri-məhzun eylər. 
 
Ey Ata, badeyi-mey sağəri-dust ilə içək, 
Yeməyib yığanları Haqq özü Qarun eylər. 
 
 
 
                                                      147 
                        Necə meyl eyləməyim meykədə, meyxanəyə mən, 

---

119 
 
Necə tək tab gətirim bir belə qəmxanəyə mən? 
 
 Atıb öz Məcnununu Leyla ki Səlama uyub, 
Necə haqlı deməyim səhrada divanəyə mən? 
 
 Neçə zöhd əhli bu gün qarnı üçün davadadı, 
  Necə üz çevirməyim, ey riya, bütxanəyə mən? 
 
 Sözünün üstə duran kəslərə mərd deyib ellər, 
 Aradım, gəlmədi rast, Sözündə mərdanəyə mən. 
 
ġəmi gör ki necə də sevda ilə saçır iĢıq, 
Nə deyim bu sevdaya kül olmuĢ pərvanəyə mən?! 
 
Bu fəna mülküdü ki, gündə neçə ev yıxılır, 
 Niyə gəldim, Ya Rəbb, bir belə viranəyə mən?? 
 
 Nəyə lazımmıĢ ağıl ağılsız bu dünyadə, 
 Ağlımı itirimmi, oxĢayam  divanəyə mən? 
 
  Cami-cəmdi arada qəlbləri xürrəm eləyən, 
 Verərəm bu dünyanı mey dolu peymanəyə mən. 
 
 Ey Ata, həqiqəti söylədiyim bir gündən, 
 Sığmazam Nəsimi tək  bu dəhrə, zəmanəyə mən. 
 
 
                          148   
 ĠylənmiĢ olar axırda axmaz su həyatda, 
 Arifi suvar daima gördüm bu həyatda. 
 
 Əhli-səvab ol ki, dualar sarbanın olsun, 
Dağları yolundan götürər bir ―Hu!‖ həyatda. 
 
 Kimsə həyatından xoĢa-xoĢla eləməz köç, 
 Son dəfə oxur mahnısını hər Qu həyatda! 

---

120 
 
 
Qıyma canına, duzəxi-narda yana canın, 
Hər bəd günahı pak su ilə gəl yu həyatda. 
 
Ey Ata, quru nağılları Allah eĢitməz, 
                        Ġnsanı tanı, Ġnsanı sev sən, duy həyatda! 
 
 
                                                    149 
 Yoxladım bu dünyada mən hər bir dostu, yarı,  
 Görmədim heç birində bir qılca etibarı. 
 
  DanıĢanlar susdular, susanlar danıĢdılar, 
  Qəlbində kizbü-məkr, dilinda xoĢ Ģüarı. 
 
  Allaha bacı oğlu çıxanlar da tapıldı, 
  Yeyib, tıxıb dedilər: din ayrı, iman ayrı. 
 
                             Azadlıq sorağında bu dünyanı dolaĢdım, 
                             Öz əlimlə  itirdim özümdən ixtiyarı. 
 
 Məcnunları məhəbbət saldı susuz səhraya, 
                             Nifrət baĢa çıxardı hər bir ədu-əğyarı. 
 
                             ġirini-eĢqə düĢdü ağular yeyə-yeyə, 
                             Qanlı külüngdür indi Fərhadın yadigarı. 
 
                             Qəzəllərin qalacaq səndən yadigar, Ata, 
 Axan su hesab eylə bu ömrü, ruzigarı. 
 
 
                                                               
 150     
                      “Bana anlatma ki, eşq, aləmi-sevda nə imiş? 

---

121 
 
                            Bilirim bən səni, get! Hər sözün əfsanə imiş.” 
                                                           (Hüseyn Cavid. Naxçıvan. 1882-1944) 
 
   Mənə göz-qaĢlar atıb, him-cimə keçmə, ey Ģux, 
   Bilirəm səndəki bu gizli müəmma nə imiĢ. 
 
  Verə aĢiqə könül, ömrünü məmnun eləyə, 
  Göstərin bir eləsin: o hansı cananə imiĢ?! 
 
  Dedilər Leyli də var, neçə Qeysi Məcnun edib, 
 Arayıb tapammadım da, o nə xubanə imiĢ. 
 
  Sinəsi məna dolu arifi-ürfan gəzirəm, 
   Nə ki xəzinə ola, məskəni viranə imiĢ. 
 
   Bülbüli-zar halını görməyənə min lənət, 
   Onu gör ki biləsən bir güli-rəna nə imiĢ. 
 
   Ey Ata, Cavidi yad eylə Seyid ərvahına, 
   Çün onun rəğbəti də bir ġeyx Sənana imiĢ.   
 
                                 151     
          Alıb əldən qələmi mən də bu dastanı yazım, 
Ələyib nikubədi, çeĢmi-xunəfĢanı yazım.   
 
                              Oxuyum bülbüli-Ģeyda kimi ilk eĢqimi mən, 
Yazın hər səhifəsinə yari-gülistanı yazım. 
 
Süleyman padiĢaham, ol ki Səba Bilqeyisim, 
 Ġzz ilə qulluğuna Asəfi-dövranı yazım. 
 
Nə ki xoĢ əməlim var bu sağ çiynim üstə mənim, 

---