xəbəri alman polisinə çatdırdılar. Təhqiqat nəticəsində 3 gün əvvəl İsmayılov adı
ilə basdırılan meyitin Fətəlibəyli olduğu müəyyənləşdirildi. İsmayılovun - qatilin
şəkli bir həftədən sonra dekabrın 2-də qəzetlərin çərşənbə axşamı sayında dərc
edildi. Fətəlibəylinin şəkli isə hələ də qəzetlərdə çap edilmirdi. Nə üçün? (Abend?)
(381)
Nüfuzlu “Der Stern” qəzeti isə dərc etdiyi “Divanın altındakı kişi”
məqaləsində hadisəni oxucularına belə çatdırırdı: “Noyabrın 20-dən 21-nə keçən
gecə Münhenin Alpenplate küçəsində Şərqdən olan əcnəbi qətlə yetirildi. Meyit üç
gün polisdə qaldıqdan sonra dəfn edildi. Lakin sonradan məlum oldu ki, qətlə
yetirilmiş şəxs kimi qələmə verilən əslində qatilin özü imiş. Bu, tamamilə siyasi
motivli bir qətl idi”. (389)
Bəs mayor Ə. Fətəlibəyli-Düdənginskini kim qətlə yetirmişdi? Bu qətlin
arxasında hansı səbəblər dayanırdı? Almaniya mətbuatı Amerikanın Məxfi Xidmət
İdarəsinə əsaslanıb dərc etdiyi materiallarda göstərirdi ki, Ə. Fətəlibəyli-
Düdənginskini qətlə yetirən şəxs məhz “Valka” düşərgəsindən keçib gəlmişdir.
“Valka” düşərgəsi uzun illər Şərqin casus məktəbi olmuşdur. ABŞ dövləti isə bu
düşərgədəki müəyyən münasib qüvvələrdən Şərqə qarşı xəfiyyə xidməti üçün
istifadədə etirafını bildirirdi. Ruslar, Sovet hökumətinin müxtəlif millətlərdən olan
vətəndaşları, Polşa mühacirləri, çexlər və əvvəl Balkandan qaçan və ya alman
Vermaxtının işğalına məruz qalmayan digər əcnəbi qruplar üçün bura görüş nöqtəsi
idi. Belçikalı artist Simon de Ridderin qətli kimi saysız-hesabsız cinayətlərin planı
məhz burada hazırlanırdı. Nə vaxtsa bu düşərgədən çıxanlar sonradan izsiz,
nişanəsiz məhv edilirdi.
Burada Georq Müller adlı birisi ABŞ məlumat xidmətindən məharətlə
faydalanırdı. Amerikalıların etibarını qazanan G. Müller Nyurenberqdəki Qərb
Məxfi Xidmət İdarəsi üçün əsasən ukraynalı casusların radiotexniki hazırlığına
nəzarət edir, öz tabeliyində olanlara məlumat xidmətinin tapşırıqlarını çatdırırdı.
Sonradan məlum olur ki, gecə ikən sərhədi keçib Sovet İttifaqının içərilərində
gizlənən bu casuslardan heç biri sağ qalmırdı. Onlar Sovet İttifaqında bu dövlət
əleyhinə işləmək üçün hara getsələr, dərhal həbsə alınıb öldürülürdülər. Onları
sovet cəlladlarına təslim edən G. Müller idi. Çoxlarına sonradan məlum oldu ki, G.
Müller əslində Qızıl Ordunun qərargah rəisi və SSRİ gizli xidmət idarəsinin
xəfiyyə kəşfiyyatı zabiti Georgi Vladimiroviç idi. “Valka” düşərgəsinə isə o, zabiti
olduğu idarədən göndərilmişdi. Həmin şəxs təkmilləşdirdiyi casusların bir hissəsini
sovetə işləmək üçün “dəyişdirirdi.”
Münhendə qətlə yetirilən Ə. Fətəlibəylinin də ölümü məhz G. Müllerin,
yəni G. Vladimiroviçin adı ilə bağlanmaqdadır. ABŞ Məxfi Xidmət İdarəsi
tərəfindən sonradan həbs edilib Frankfurtda saxlanılan G. Vladimiroviçin
ifadələrində bu qətllə də bağlı ciddi məqamlar açıqlanırdı.
Almaniya mətbuatı yazırdı ki, 1954-cü il noyabrın 22-də səhər səksən yaşlı
Frau Böhm mətbəxi yığışdırarkən küncdəki divanın altında meyit olduğunu görür
və dərhal birinci mərtəbədəki qonşusuna xəbər verir. Polis işə qoşulduqdan sonra
F. Böhm meyitin Mikayıl olduğunu bildirir. Alman qadını bunu evin açarının
yalnız onda olması ilə əsaslandırır. Ölünün başı pencəyinə büküldüyündən sifətini
görmək mümkün olmur. Meyit məhkəmə tibb ekspertizasına verilir. Lakin
ekspertiza səthi aparılır. Bundan bir həftə sonra aparılan patoloji araşdırmada isə
məlum oldu ki, onu həm də boğmuşdular. Qatilin çəkiclə başına vurulan zərbələri
öldürücü olmadığından, o, cinayətdən bir neçə saat sonra ölmüşdü. Bu fakt həm də
mərhumun - Ə. Fətəlibəyli - Düdənginskinin əl-qolunun bağlanmasını da
aydınlaşdırırdı.
Bəs Ə. Fətəlibəyli-Düdənginskini qətlə yetirən Mikayıl kimdir? Mikayıl
İsmayılov 1920-ci il avqustun 20-də azərbaycanlı ailəsində doğulmuş, 1941-ci ildə
isə müharibədə almanlara əsir düşmüşdür. Az sonra o, legioner həyatı yaşamış,
162-ci piyada qoşunun tərkibində sovetlərə qarşı vuruşmuşdur. Əslində mayor Ə.
F. Düdənginski ilə də o, burada tanış olmuşdur. Sonradan o, Almaniyanın məğlub
olacağını anlayıb İtaliya partizanlarına qoşulur: 1947-ci ildə İtaliyada bir italyan
qadınla evlənir və iki övladı dünyaya gəlir. 1951-ci ildə isə SSRİ-yə Azərbaycana
qaytarılmaq barədə Neapoldakı səfirliyə müraciət edir. SSRİ-yə qayıtdıqda Sovet
Məxfi Xidmət İdarəsi (KQB) onu ələ keçirir və o, qərbə qayıdıb əvvəlki legioner
yoldaşları arasında casusluq etmək tapşırığını alır. 1953-cü ildə o, Drezdenə -
ailəsinin yanına gəlir və buradan AFR-ə göndərilir. Əvvəlcə o, buradakı “Valka”
düşərgəsinə salınır. Bir neçə həftədən sonra isə Münhenə gəlir və ABŞ-ın xidmət
idarələrinin birində işə düzəlir. 1953-cü ildə M. İsmayılov Sovet Məxfi İdarəsinə
verdiyi vəddən imtina etməyə çalışsa da, baş tutmur. Onun arxasınca göndərilən bir
qadın M. İsmayılova tapşırığı yerinə yetirməyin vacibliyini xatırladır.
1954-cü il noyabrın 20-də günorta vaxtı Mikayıl Alpenplate 6-dakı evin
mətbəxinə gəlir və tanışı Frau Böhmlə nahar edir. Mikayıl tək qalmaqdan özü də
qorxduğundan daima kiminləsə olmağa çalışırdı. Artıq Mikayılı güdür və onu
tapşırığı yerinə yetirməyə təhrik edirdilər. Həmin günün axşamı saat 20-də Mikayıl
yanına gələn mayor Ə.Düdənginskini Frau Böhmlə də tanış edir. Mikayıl mayorla
birlikdə şam etdikdən sonra gəzməyə çıxırlar. Onlar əvvəlcə Leopold küçəsindəki
kafedə, sonra Bayer küçəsindəki pivəxanada oturur, sonra Rozenhaymer
küçəsindəki rəqs zalına gedirlər. Burdan sonra mayorun izi itir.
Sabahı gün, noyabrın 21-də saat l-də Mikayıl Frau Böhmün qapısını döyür.
Qadın onun titrədiyini görüb, nə baş verdiyini soruşur. O isə cavab verməyib,
gedəcəyini bildirir. Hələlik isə mətbəxdə yatmaq üçün icazə istəyir.
Noyabrın 22-də səhər Frau Böhm mətbəxə keçir. Bundan sonra hadisədən -
törədilən qətldən xəbər tutulur.
Məlum olur ki, noyabrın 20-də Mikayıl son dəfə Ə. F. Düdənginski ilə
Rozenhaymer küçəsində görüşənə qədər onların münasibətində qeyri-adi ziddiyyət
nəzərə çarpırdı. Lakin həmin gün onların söhbəti çox gərgin olmuşdu. Stol
arxasında oturduqları vaxt mayor Fətəlibəyli artıq 6-cı şərab dolu qədəhinı içirdi.
Dostları ilə paylaş: |