154
Bu, mütləq bir zərurət idi. Belə bir şəraitdə Azərbaycan xalqı-
nın Ümummilli lideri Heydər Əliyevin 1993-cü ildə ikinci
dəfə hakimiyyətə gəlməsi ilə bu problemlərə və məsələlərə
yeni yanaşma meydana çıxdı. Əlbəttə ki, Azərbaycan xalqı-
nın milli xarakterinə, milli mənəviyyatına və milli keyfiyyət-
lərinə dərindən bələd olan Heydər Əliyev o dövrdə hələ
intellektual milliyyətçiliyin vətənpərvərlər tərəfindən mənim-
sənilmədiyini görərək, ilkin mərhələdə ümumi patriotizmə is-
tinad etdi və əhəmiyyətli nailiyyətlər əldə etməyi bacardı.
Məlum olduğu kimi, 1993-cü ildə baş verən “Qış hücumu”
dediyimiz əməliyyat zamanı tankların üzərinə “Vətən üçün”,
“Heydər Əliyev üçün” yazılmışdı ki, bu da həmin ərəfədə
Sovet vətənpərvərliyinin xüsusiyyətlərindən hələ də istifadə
olunmasının nümunəsi idi. Bu isə təsadüfi deyildi. Çünki
Ümummilli lider Heydər Əliyev yaxşı bilirdi ki, həmin
ərəfədə patriotizm nöqteyi-nəzərindən istinad edilməli olan
ən uyğun və məqbul model ümumi, Sovet vətənpərvərliyi idi.
Ona görə ki, belə bir şəraitdə ictimaiyyət intellektual vətən-
pərvərliyə transformasiyaya hazır deyildi. Məhz bu nöqteyi-
nəzərdən tətbiq edilən metodlar, istinad edilən yanaşma özü-
nü doğrultdu, 27 kənd və qəsəbəmiz erməni işğalçılarından
azad edildi.
Sonrakı mərhələlərdə isə patriotizmin gücləndirilməsi,
ümumi vətənpərvərlikdən intellektual patriotizmə transforma-
siyanın baş tutması istiqamətində strateji səciyyəli fundamen-
tal işlər görüldü. Bu istiqamətdə, ilk növbədə, yeni ideyalar
ortaya qoyuldu, maarifləndirici işlər həyata keçirildi, vətən-
pərvərliyin təcəssüm etdiyi başlıca, xüsusi sosial stratanın-
gənclərin təşkilatlanması yönündə mühüm addımlar atıldı. Bu
istiqamətdə cəmiyyətin dinamik təbəqəsi olan gənclərin
155
ümummilli həmrəyliyi və bütövlüyü təmin edən milli ideya
ətrafında birləşməsi yönündə atılan addımlar xüsusi önəm
kəsb etdi. Bu baxımdan, dövlət tərəfindən institusional
səciyyə daşıyan strateji addımlar atıldı. İlk növbədə,
Ümummilli lider Heydər Əliyevin fərmanı ilə 1994-cü il
iyulun 26-da Gənclər, İdman və Turizm Nazirliyi yaradıldı.
Bunun ardınca 1995-ci ildə isə Ulu öndər Heydər Əliyev
Azərbaycan gənclərinin forumunun keçirilməsi təşəbbüsünü
irəli sürdü. 2 fevral 1996-cı il tarixində müstəqil Azərbaycan
gənclərinin ilk forumu keçirildi. Forumda Heydər Əliyev
şəxsən iştirak etdi. Bu istiqamətdə sistemli, nizamlı tədbirlər
davam etdirildi. 1 fevral 1997-ci il tarixində forumun
ildönümü münasibəti ilə gənclərin bir qrupunu qəbul edən
Heydər Əliyev "2 fevral - Azərbaycan gəncləri gününün elan
edilməsi haqqında" Sərəncam imzaladı. Həmin vaxtdan
etibarən ənənəvi olaraq, hər il 2 fevral günü Azərbaycan
gənclərinin bayramı kimi təntənəli şəkildə qeyd olunur. Bu
isə dinamik strata qismində çıxış edən gənclərin təşkilatlan-
ması, onların işinin səmərəliliyinin təmin olunması istiqamə-
tində əhəmiyyətli töhfə kimi çıxış etdi. Həmçinin, bütün
bunlar yeni intellektual vətənpərvərlərin yetişdirilməsi işinə
fundamental töhfələr bəxş etmiş oldu.
Bütün bunların fonunda Azərbaycan gəncliyi dərk etdi
ki, populist şüarlar və radikal çağırışlar üzərində qurulmuş
vətənpərvərliklə milli maraqların təmin olunmasına nail ol-
maq mümkün deyil. Beləliklə, radikal vətənpərvərlikdən in-
tellektual patriotizmə transformasiya istiqamətində əhəmiy-
yətli nailiyyətlər əldə edilmiş oldu. Eyni zamanda, intellektu-
al vətənpərvərlərin kəmiyyət və keyfiyyət artımına nail olun-
du.
156
Beləliklə, milli maraqların etibarlı ifadəçisi və müdafiə-
çisi qismində çıxış edən intellektual vətənpərvərlər stratası
formalaşdı. Məhz bunun fonunda modern cəmiyyət və qeyri-
formal milli dövlət quruculuğu uğurla davam etdirildi. Bu
prosesdə intellektual vətənpərvərlərin, gənclərin iştirakı,
təmsilçiliyi xüsusi rol oynadı. Qısa müddət ərzində gənclərin
aktiv surətdə təmsil olunduqları müxtəlif sahələrdə parlaq
nailiyyətlər əldə edilmiş oldu. Daha da dəqiqləşdirsək, de-
mokratikləşmə prosesi çərçivəsində, hüquqi dövlət və vətən-
daş cəmiyyəti quruculuğunda, insan və vətəndaş hüquq və
azadlıqlarının təmin və müdafiə olunması sahəsində, Azər-
baycanın müasir beynəlxalq münasibətlər sisteminin müstəqil
milli aktoru kimi dünya siyasətində suveren şəkildə təmsil
olunmasında çox mühüm, fundamental nailiyyətlər əldə edil-
di. Bütün bunlar həm gənclərin fəaliyyət mexanizminə əlve-
rişli şərait və zəmin yaratdı, həm də onların müxtəlif sahələr-
də rasional və uğurlu şəkildə təmsil oluna bilmək potensialla-
rının mövcud olduğunu sübuta yetirdi. Bununla yanaşı, Er-
mənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin fonun-
da davam edən informasiya müharibəsi çərçivəsində Azər-
baycan həqiqətlərinin dünyaya çatdırılmasında, diaspor təşki-
latlanmasında, lobbi təsisatının formalaşdırılmasında intellek-
tual vətənpərvərlərin potensialından səmərəli surətdə istifadə
olundu. Bu isə milli maraqlarımızın etibarlı müdafiəsi mexa-
nizminin formalaşdırılması demək idi.
Dolayısıyla, qeyd etdiyimiz kimi, Azərbaycanda yeni
intellektual vətənpərvərlər stratası formalaşdı və bu, milli
maraqlarımızın müdafiə olunmasında xüsusi əhəmiyyət kəsb
edən mexanizmin yaranması kimi səciyyələndirilə bilər.
Məhz belə bir mərhələdə, yəni intellektual vətənpərvər-
lər təbəqəsinin formalaşması ilə müəyyən baza yaradıldıqdan
Dostları ilə paylaş: |