366
PAHTEI
PROCEEDINGS OF AZERBAIJAN HIGH TECHNICAL EDUCATIONAL INSTITUTIONS
VOLUME 27 ISSUE 04 2023
E-ISSN: 2674-5224
İqtisadi kateqoriya kimi dövlət büdcəsi dövlətin mərkəzləşdirilmiş fondunun formalaşması,
bölüşdürülməsi və istifadəsi prosesində yaranan pul münasibətlərinin məcmusudur. Büdcə tərtibi
onun əsas keyfiyyət xüsusiyyətlərini əks etdirən və büdcə vəsaitlərinin formalaşması və istifadəsi
üçün zəruri olan pul münasibətləri sistemini təmin edən ən mühüm maliyyə sistemidir.
Büdcə
təhsil forması olmaqla yanaşı, həm də dövlətin və yerli özünüidarəetmə orqanlarının
vəzifə və
funksiyalarının maliyyə təminatına yönəlmiş xərc formasıdır.
Dövlət büdcəsi əsasən iqtisadiyyatın yenidən qurulmasının, elmi-texniki potensialın
yaradılmasının və əhalinin ən aztəminatlı təbəqələrinin sosial müdafiəsi tədbirlərinin kompleks və
məqsədyönlü proqramının maliyyələşdirilməsinə yönəldilir. Büdcə sisteminin
bütün səviyyələri
büdcələrinin gəlirləri vergi ödəyiciləri, vergitutma məqsədləri, gəlir əldə etmə üsulları və onların
ödənilmə müddətləri ilə əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənir. Büdcə xərclərinin strukturu hər il büdcə
planları (smetaları) ilə müəyyən edilir və büdcə gəlirləri kimi iqtisadi
şəraitdən və dövlətin
prioritetlərindən asılıdır.
Büdcə tərtibi dövlət idarəetməsi və yerli özünüidarəetmə orqanlarının vəzifə və funksiyalarının
maliyyələşdirilməsinə yönəlmiş təhsil və əsaslı xərclərin formasıdır.
Dövlət büdcəsinin iqtisadi
kateqoriya kimi mahiyyətinin təzahürü və bu kateqoriyaya xas olan xüsusiyyətlərin təzahürü onun
yerinə yetirdiyi funksiyalar vasitəsilə reallaşır.
ƏDƏBİYYAT
1.
Azerbaycan Respublikasının “Hesablama Palatası haqqında” 02 iyul 1999-cu
il tarixli
Qanunu. Bakı, 2013
2.
Azerbaycan Respublikasının “Auditor xidmeti haqqında” 16 sentyabr 1994-cü il tarixli
Qanunu. Bakı, 2013
3.
Azerbaycan Respublikasının Maliyye Nazirliyi yanında Bash Dovlet Xezinedarlıgı
haqqında tasdiq olunmush 06 noyabr 2000-ci il tarixli Asasname. Bakı, 2013
4.
“Azerbaycan Respublikası Maliyye Nazirliyi Faaliyyetinin tekmilleshdirilmesi tedbirleri”
haqqında Azerbaycan Respublikası Prezidentinin 09 fevral 2009-cu il tarixli fermanı.
Bakı, 2014
5.
Azerbaycan Respublikasının İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dovlet Vergi Xidmetinin 12
may 2020-ci il tarixli fermanla tesdiq olunmush Asasnamesi.Bakı, 2020
6.
Valiyev Z.T. “Budce: nezeriyye ve praktika”. Bakı, 2012,
7.
Suleymanov E., Bulut C. “Dovlet maliyyesi”. Bakı, 2013, 331 s.
8.
“Finansi”. Uchebnik. / Pod red. Q.B. Polyaka. Мoskva, 2011
9.
http://www.maliyye.gov.az/
Dostları ilə paylaş: