Orxan pamuk
Yüklə 4,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
248 «Bizi
mövzunu yaĢamaq
yox, heç
yaĢamamaq usta eləyir». «Onda bu ustalıq ölümlə tanıĢ olmalıdı». Beləcə, qədim ustadlara və bacarıqlarına hörmət eləyən nəqqaĢlara yaraĢan tərzdə ikimənalı kinayə, cinas, üstüörtülü və eyhamlarla dolu incə söhbətə giriĢdilər. Mənim varlığım söhbət mövzusu olduğuna görə çox diqqətlə dinlədiyim bu mübahisənin hamısının qəhvəxanamızdakı seçilmiĢ nəqqaĢları narahat eləyəcəyini bilirəm. Yalnız bir məqamda məsələ bura gəlib çatdı: «Nəqqaşın bacarığının ölçüsü hər şeyi qədim ustadların mükəmməlliyi ilə rəsm eləməsidimi, yoxsa kimsənin görə bilmədiyi mövzuları rəsmə gətirməsidimi?» – möcüzə əlli, gözəl gözlü, ağıllı nəqqaĢ dedi. Özü bu sualın cavabını bildiyi halda, ehtiyatlıydı. «Venesiyalılar nəqqaĢın gücünü
heç çəkilməmiĢ mövzuları və üsulları tapmasıyla ölçürlər», – iddialı ixtiyar dedi. «Venesiyalılar venesiyalı kimi ölürlər», – məni çəkəcək nəqqaĢ dedi. «Amma hamının ölümü bir-birinə oxĢayır», – qoca dilləndi.
nəqqaĢ dedi. «Ustad nəqqaş bir-birilərindən
249 tamamilə fərqlənən əfsanələri bizdən ötrü oxşar kimi çəkə-çəkə usta olur». Beləcə, söhbət venesiyalının və müsəlmanın ölümünə, Əzrayıla, Allahın digər mələklərinə, onların kafirin rəsmləriylə heç vaxt dəyiĢik salınmayacağının üstünə gəldi. Məni az sonra çəkəcək və bu anda sevimli qəhvəxanamızda gözəl gözləriylə mənə baxan gənc ustad bu uzun söhbətlərdən darıxır, əli səbirsizlik eləyir, məni çəkmək istəyirdi, amma mənim necə Ģey olduğumu bilmirdi. Gənc ustadı aldatmaq istəyən məchul qoca bunu hiyləgərcəsinə hiss elədi. Kölgələrə bürünmüĢ otaqda əbəs yerə yanan qəndilin alovuyla parlayan gözlərini möcüzə əlli gənc ustada dikdi. «Venesiyalıların sanki insan kimi çəkdiyi ölüm bizim Əzrayıla oxĢayan bir mələkdi», – dedi. «Amma insan görkəmindədi. Eynilə Qurani-Kərimi nazil eləyəndə Cəbrayılın Peyğəmbərimizə insan cildində görünməsi kimi. BaĢa düĢürsənmi?» Allahın ağlagəlməz bacarıq bəxĢ elədiyi gənc ustadın tələsdiyini, məni çəkmək istədiyini baĢa düĢdüm. Çünki Ģeytani qoca onda bu Ģeytani fikri oyandırmağı bacarmıĢdı: əslində, bütün nuruyla
250 «O ölümü qətiyyən tanımıram», – məni az sonra çəkəcək nəqqaĢ dedi. «Ölümü tanıyırıq», – qoca dilləndi. «Ondan qorxuruq, amma onu tanımırıq». «Sən də həmin qorxunu çək», – qoca dedi. Az qala həmin məqamda rəsmim çəkiləcəkdi. Böyük ustad nəqqaĢın ənsəsinin ĢiĢdiyini, qol əzələlərinin gərildiyini, barmaqlarının ucunun qələmi axtardığını sezdim. Amma, həqiqətən, böyük usta olduğuna görə bu gərilmənin ruhundakı naxıĢ eĢqini daha da dərinləĢdirəcəyini hiss eləyib özünü saxladı. Hiyləgər qoca da bunu baĢa düĢdüyünə görə, az sonra çəkiləcəyinə çox əmin olduğu rəsmimə ilham versin deyə qabağındakı kitablardan, «Əl- Cəzviyyə»dən, «Kitab-ür Ruh»dan, Qəzzalidən, «Kitab-ül Əhval-ül Qiyamət»dən, Süyutidən ölüm barədə parçalar oxudu. Beləcə, sizin qorxa-qorxa tamaĢa elədiyiniz bu rəsmimi çəkəndə möcüzə əlli ustad nəqqaĢ məni ölüm mələyinin cənnətdən düz dünyaya qədər, Doğunun ən uzaq nöqtəsindən Batının ən uzaq nöqtəsinə kimi uzanan minlərlə qanadı olan kimi təsvir etdi. Əsl möminlər üçün həmin qanadların qucaqlayıcı, günahkarlar və üsyançılar üçünsə hər birinin ayrı-ayrı çüy kimi yandırıcı olduğunu bilən ustad nəqqaĢ siz nəqqaĢların çoxu cəhənnəmlik
251 olduğunuzdan məni çüylərlə örtülü çəkdi. NəqqaĢ Allahın canınızı almaq üçün yanınıza yollayacağı mələyin əlində hamınızın adınız yazılmıĢ dəftər olacağını, o dəftərin səhifələrində bəzilərinizin adının qara dairəyə alındığını, amma ölüm vaxtının Allah tərəfindən bilindiyini, həmin vaxt gələndə ərĢin altındakı ağacdan yarpaq düĢəcəyini, o yarpağı götürüb oxuyanın ölüm növbəsinin kimə çatmasından xəbərdar olacağını dinlədi, buna görə məni qorxunc, amma hesab-kitabdan baĢı çıxan adam kimi çəkdi. BaĢdanxarab qoca insan görkəmində gələn ölüm mələyinin vədəsi çatan adama əlini uzadıb canını alandan sonra birdən ortalığı günəĢin Ģəfəqlərini andıran nur bürüyəcəyi barədə oxuduğuna görə ağıllı nəqqaĢ məni nur içində çəkdi, çünki ölünün yanındakıların həmin nuru görə bilməyəcəklərini bilirdi. Ehtiraslı qoca «Kitab-ür Ruh»dan qədim qəbir oğrularının Ģəhadətlərini, bədəninin orasına-burasına çüylər saplanmıĢ meyit, torpağı qazanda təzə meyit yerində peyda olan alovlar, içərisinə qurğuĢun tökülmüĢ kəllələr haqqında da oxuduğuna görə onu böyük diqqətlə dinləyən möcüzə rəssam mənim rəsmimi çəkəndə baxanı qorxudacaq hər Ģeyi elədi. Amma sonra da bundan peĢman oldu. Rəsminə daxil elədiyi qorxudan yox, bütün bu rəsmi çəkdiyindən. Mən də özümü atasının utanc və Yüklə 4,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|