Ovqat tayyorlash jarayoni

OVikjemi

M asalliqlar me*yori: Ikg o'rik, I siakan shakar.
Pishib ezilib kelgan o‘riklar jem tayyorlash uchun ishlatiladi.

1. 
   0 ‘riklar tozalab yuviladi, danagidan ajratib. ikkiga bo'linadi.
   
2. 
   Tayyoriangan o‘riklar lagi qalin idishga yoki qozongii solinib. shakar qo'shib aralaslitiriladi va past olovda vaqti-vaqli bilan kovlab tuigan xolda yetilguncha pishiriladi. Jemni qozoni bilan birga duxovkaga qo'yib ham pishirish mumkin.
   
3. 
   Pishgan jemni non bo'lagi ustiga surtib, buierbrod sifatida yoki bulochka, piroglar uchun xom ashyo sifatida ishlatiladi.
   

Olma povldlosi MasaUiqiar me*yori: o\mz Ikg, 1 stakan shakar.

1. 
   Ezilib pishgan olmalar tozalanib, yuviladi, po‘sti artiladi, bo'laklarga bo'linib urug’ va urug‘ qobiqlaridan lozalanib, lilim -lilim qilib to'g'raladi.
   
2. 
   To’g’ralgan olmalar qozonga solinib, ustini berkilib turadigan miqdorda suv solib qaynaliladi. Olmalar qaynab pishgandan so‘ng uni olovdan olib, yog'och ezgichda ezib pyure xoliga keltiriladi.
   
3. 
   Tayyoriangan olma pyures^ sliakar qo'shib, yetilguncha qaynalib pishiriladi.
   
4. 
   Olma povidiosi non bo'lagi usiiga surtib, buierbrod sifatida yoki vairushka, tort va pirojniylar uchun xom ashyo sifatida ishlatiladi.
   

5. 
   Shírín taomlar sifatiga qo'yiladigan talablar va uiami saqlash muddatlari
   

Shirin laomlarning sifati ularning tashqi ko'rinishi, mazasi. xidi va quyuq-suyuqligi bilan aniqianadi. Ular tashqi xid, mazadan xoli bo'Iishi, yetarli miqdorda shakar solingan boMishi kerak.
Kompotlar llniq, mevalarga xos rangda, mevalari ezllmagan. yunishoc)
pishgan boMishi kerak. Stakanlarga solib larqaiilganda stakanning - k.mc mh
meva. qolgan qismini suyuqlik tashkil etishi lozim.
Kisellar tiniq, bir xil suyuqlikda, kraxmali yaxshi erigan boMishi kerak. Kisellar mazasi shirin, yoqimli. rezavor mevaga xos xid va mazaga ega boMishi kerak.
Jelelar dirildoq ko'rinishda, tiniq, la’mi shirin, o‘ziga xos rangda, shakli qolipigaxos boMishi kerak.
Muse mayda g‘ovakli, nozik qotgan ko'pik xolida, rangi och sariq yoki och pushli boMib, shakli qotirilgan qolipgaxos, cheilari arrakoMinishda
toMadi.
Duxovkada yopib pishirilgan mevaiar yumshoq pishgan, o'ziga xos xushbo'y xidli, usti kuymagan bo'Iishi kerak.
Talqonning noni va shakari bir xil maydalikda, bir xil aralashgan bo'Iishi kerak. Talqon shirinligi, nonning mazasi sezilib turishi kerak.
Xolvaytar qizg'ish rangda, yumshoq, shirasi me’yorida bo'Iishi, taxidik, xomlik, kuygan mazasi bo'Imasligi kerak.
Nisiiolda biriekis nozik, oppoq, maxsus yog'och kurakchani boiirilganda cho'zihb chiqadigan, tatib ko'rilganda kristallash-gan shakaming qumoq- qumoq boMganligi sezilib turishi kerak. Nisholda qiyomi idish tagida ajralib qolmagan bo'Iishi kerak.
Murabbolar xar bir turi o‘ziga xos rangda, mevaning ta’miga xos boMishi, qiyomi tiniq, yaltiroq bo'Iishi kerak. Mevalari ezilib ketmagan. quyuq-suyuqligi me’yorida, qiyomda mevalar bir tekis tarqalgan boMishi, shakarianib qolmagan bo'Iishi kerak.
Jele. |юv¡dlolar bir tekis yopishqoq, o'ziga xos rangda, ta’mi tayyoriangan mevaga xos, shirasi me’yorida, tagi oigan, kuygan ta’mi bo'Imasligi kerak. Sovuq shirin taomlar zanglamaydigan idishga solinib, O-14'’S darajali sovitgichlarda saqlanadi. Ulam i qopqog'i yopilgan xolda 24 soat saqlash
mumkin.
Issiq shirin laomlar dasturxonga loriiiguncha 55-60"S darajali duxovka ichida yoki suvli marmitda saqlanadi.
Xolvaytar, nisholda sovitgichda idishning qopqog'i yopiq xolda. tashqi xidlardan aloxida joyda 1sutka saqlanadi.
Murabbolar pishgandan so'ng steriizasiyalangan shisha bankalarga solinib. qopqog'i germetik yopilgan xolda 1 yilgacha, qo¡>qog'i germelik l-)erkitilmagan xolda bankalarda yoki qopqoqii sirii idishda salqin joylarda 3 oygacha saqlanadi.
Mustaqil o'rganísh uchun savol va topshiriqlar

1. 
   Ouritilgan mevalardan kompotlar tayyorlash jarayon kartasini tuzing.
   
2. 
   0 ‘zbek m illiy shirin taomlari turlarini ayting
   
3. 
   Navruz bayramlarida tayyorlanadigan sumalaknl tayyoriash iarayonini ayting.
   
4. 
   Ramazón oylarida tayyorlanadigan nisholdani layyorlash jarayon kartasini tuzing.
   
5. 
   Sharq m illiy shirinliklari turlarini o'rganing.
   
6. 
   Parvarda, nowot, pashmaklarni tayyorlash jarayonini o'rganing.
   
7. 
   Turli xil mevalardan murabbolar tayyorlash jarayonini ayting.
   
8. 
   Turli mevalardan jele, povidlo tayyorlash jarayonini ayting.
   
9. 
   Shirin taomiarni tayyorlashda ishlatiladigan asbob, jixoz va moslamalar turlarini va ulardan foydalanishni o'rganing.
   
10. 
    Shirin taomlami dasturxonga tonishda Isliiatlladigan idishlar, asboblar turlarini va ulardan foydalanishni o'rganing.
    
11. 
    Shirin taomlami tayyoriashda va bezatib dasturxonga tonishda ijodkorlik faoliyatingizni oshiring.
    

хп-вов
IS S IQ V A YAXNA IC H IM L ÏK L A R
Issiq ichimliklarga choy, sut. qahva, какао kiradi. Ular tarkibidagi moddalar kishi yurak faoliyatini yaxshilaydi, taomiarni hazm bolishini osoniashtiradi. charchoqni qoldiradi. Qaliva va какао yuqori ozuqavly ahamiyatga ega.
Yaxna ichimliklai^a sutli ichimliklar, qatiq maqsulotlari, kvas, meva
sharbatlari va ichimliklari kiradi.
Issiq ichimliklaming xarorati IS^'S dan past boMmagan xolda, yaxna ichimliklami 14“$ dan yuqori 7®S dan past boMmagan xolda beriladi. Ba’zi yaxna ichimliklarga ozuqavly muz bo‘lak!ari solib beriladi. Ichimliklar tayyoriangan zâxoti dasturxonga beriiishi kerak. Ulami uzoq vaqt saqlansa xushbo‘yligini, ta’mini yo‘qotadi. Shuning uchun ichimliklar talabga binoan me’yorida, qaynatmay. uzoq vaqt qizdirilmay, qayta isitilmay tayyorlanishi zarur,

1. 
   Choy
   

Choyning sifati uning qanday damlanishiga bogMiqdir. Choy damlash uchun choynakni qaynoq suv bilan chayib tashlab. Il suvga 20g xisobida, ya'ni bitta kichkina qoshiq quruq choy solinadi va ustiga choynak xajmining 1/3 qismida qaynoq suv quyib, 3-4 daqiqa choynak qopqogMni yopib damlab qo'yiladi. So'ngra sharaqlab qaynab turgan suv quyib choynakni toMdiriladI. Agar clioyni bir yoMa toMdirib qaynoq suv quyib damlansa, quruq choy tarkibidagi moddalarning faqat 10-15% erib suvga oMadi va choy yaxshi chiqmaydi. Damlangan choyni -i-70"dansoviimaypiyolalaiBa quyib dasturxonga toriiladi. Choy bilan birga qand, murabbo, asal, sut, limon beriladi. Bulardan tashqari. choy bilan birga qandolat maqsulotlari, pirojnly, ton, pechenelar ham berish mumkin.
O'zbek xalql ham boshqa qalqlar singari yilning hamma fasllarida ham Issiq choyni roxatbaxsh ichimiik sifatida Isie’mol qiladi. O'zbek dasturxonida enalabki nonushtaga choydan tashqari oq choy, shirchoy tayerlanadi. Yozda mevali choy. rayxonli choy yaxna xolda tayyorlanadi.
A M A L ÏY M A SH G ‘L L O T
Oq choy