Ovqat tayyorlash jarayoni

I BOB MAHSULOTLARGA BIRINCHl PAZANDALIK

ISHLOVI BERISH

1. Sabzavotlarga birlamchi ishlov berish

Sabzavodar ovqatlanishda alohida o 'rin tutadi. Sabzavotlar organizmga darm ondorilar, mineral moddalar, uglevodlar, organik kisloialar yetkazib beradi.

Sabzavotlar ovqat hazm qihshda, oshqozondan shira ajralishida, ichak fa o liy a tin in g y a x sh i la n ish id a , o rg a n iz m d a kasal ta rq a ta d ig a n niikroorganizmlarni yo'qotishda m uhim ahamiyatga ega.
Sabzavotlar tarkibidagi rang beruvchi, xushbo'y hid va ta’m beruvchi moddalar taom ni rangini chiroyh qihshda, ta'm ini xushbo‘y qilishda, ishtahani ochishda katta yordam beradi.
Ba’zi sabzavotlar - sarimsoqpiyoz, piyoz, turp, sholg'om, achchiq qalampir tarkibida organizmdagi kasal tarqatuvchi mikroblami yo'qotadigan yoki ularni rivojlanishini to'xtatib qo'yadlgan fltonsidlar bo'ladi.
Sabzavotlardan turli taomlar tayyorlash uchun aw al ularga birinchi pazandalik ishlovi beriladi. Sabzavotlarga birinchi pazandalik ishlovi berish jarayoni quyidagilardan iborat:

Saralash. Sabzavotlardan taom lar layyorlashda ularni sifati, hajmi, miqdoriga ko‘ra saralab olinadi.

Sabzavotlami ularga yopishgan qum va tuproqlardan maxsus vannalarda yuvib tozalanadi. So‘ngra ustki qalln po'stlogidan archib tozalanadi.
Sabzavotlami archishda cliiqitni kamaytirishga, uiar tarkibidagi qimmatii moddalami saqlab qolishga harakai qilinadi.
Po‘sllog‘idan tozalangan sabzavotlar yana qayta oqib turgan suvda yuviladi. So‘ngra sabzavotlar to ‘g ‘raIadi. Sabzavotlami to ‘g‘rash ularni bir tekisda pishisliiga yordam beradi, taomlarga chiroyli ko‘rinish berib, ta'm ini yaxshilaydi. Sabzavotlami tayyorlanadigan taomning a.sosiy masallig‘i shakliga mos ravishda to‘g'raladi.
Sabzavotlami to'g'rashda oddiy va murakkab usullardan foydalaniladi.
Oddiy usulda to‘g‘rasli usullariga:

1. 
   Somoncha.
   
2. 
   To‘g‘ri to‘rtburchak uzunchoq.
   
3. 
   Kubikchalar.
   
4. 
   Parrak-parrak.
   
5. 
   Tilim-Ulim.
   
6. 
   Pailacha.
   

Sabzavotlami tug'rash usullari 1-rasmda ko‘rsatilgan.
Bundan tashqari, piyoz halka va yarim haiqa shaklida to ‘g'raladi. Murakkab to‘g‘rash usullari yaxna taom iarni, salatlarni, gazaklam i tayyorlashda yoki bezatishda qollaniladi.
Ularga: bochkasimon. sliarsimon, burama. yulduzcha, tojsimon. tabiatdagi turli gullar, barglar ko'rinishida to ‘g'raladi. Murakkab usulda to ‘g ‘rashda maxsus pichoq va moslamalardan foydalaniladi.
Kartoshkaga ishlov berish.
Kartoshka kraxmalga boy, oqsil, uglevod. mineral moddalar, S va V darmondorilarga ega.
Taom tayyorlashda kartoshkaning po‘sti yupqa, kam ko'zanakli navlaridan foydalangani m a ’qul.
Kartoshka qo‘lda yoki um um iy ovqatlanish korxonalarida maxsus karioshka lozalagich mashinalarda tozalanadi. Sifati va miqdori bo‘yicha saralanib olingan kartoshkalar maxsus vannalarda ustki tuproqlardan yuvib tozalanadi.
Kartoshkani po'stlog'idan pichoq yordam ida yupqa qilib archib tozalanadi, ko'zchalari pichoq uchi yordamida o*yib tozalanadi. so'ngra kaiioshka oqib turgan sovuq suvda yuviladi va kerakli shakllarda to*g*raladi. Kartoshka taom turiga ko‘ra som oncha, to ‘g ‘ri to 'nburchak, uzunchoq. kubcha, pailacha, parrak-parrak shakllarda io‘g‘raladi.