O`zb е kiston r е spublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi



Yüklə 15,97 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə87/130
tarix12.04.2023
ölçüsü15,97 Mb.
#105246
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   130
Снимок экрана 2023—04—01 в 08.32.00

 
Topshiriqlar 
 
1. Avtomatik tahrirning pragmatik jihatlarini tushuntiring 
2. Avtomatik tahrirning ishonchlilik darajasi nimalarga bog’liq? 
3. Avtomatik tahrirda ma’lum salbiy jihatlarni tushuntiring. 
4.Gipertekst texnologiyasi va an’anaviy kitob bosish texnologiyasini 
solishtiring. 
5. Qanday informatsion qidiruv tizimlarini bilasiz? 
6. Deskriptor nima?
 
Adabiyotlar 
 
1. 
Нелюбин
Л

Л

Компьютерная
лингвистика
и
машинный
перевод
. – 
М
.: 
ВЦП
., 1991. 
2. 
Шемакин
Ю
.
И

Начало
компьютерной
лингвистики
. – 
М
.: 
МГОУ

1992. 
3. Po'latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2007. 
4. 
Р

Г

Пиотровский

Текст

машина

человек
. – 
М
.: 
Просвещение

1989. 
5. 
Субботин
М
.
М

Гипертекст

Новая
форма
письменной
коммуникации
. – 
ВИНИТИ

Сер

Информатика
, 1994. 
6. 
Белоногов
Г
.
Г

Компьютерная
лингвистика
и
перспективные
информационные
технологии
.
 - 
М
.: 
Русский
мир
,
 
2004. 


105 
Kompyuter analiz va sintezi. Ingliz tilidagi gaplarni o’zbek 
tiliga tarjima qilish algoritmi 
 
Reja 
1.
 
Morfologik
 
analiz va sintez.
2. Sintaktik analiz va sintez. 
3. Tarjima algoritmi. 
Tayanch so’z va iboralar: 
kompyuter analizi va sintezi, avtomatik 
tarjima,lingvistik ta’minot, programmaviy ta’minot, dastur algoritmi, tarjimon 
dasturlar.formal model, morfologik, semantik-sintaktik va konseptual anaaliz
lingvoanalizatorlar, parser dasturlar.
 
Matnning formal ajraladigan eng kichik birligi so’z hisoblanadi, lekin u 
ma’no anglatuvchi eng kichik birlik morfemalardan tashkil topadi. So’z tarkibi 
o’zak morfemalar, prefikslar (old qo’shimchalar) va suffikslar (o’zakdan keyin 
qo’shimchalar)dan iborat bo’ladi. Masalan, 
besabrlikdandir 
so’zida 5 morfema 
mavjud. So’zlarning morfologik analizi uchun tildagi prefiks va suffikslar bazasi 
hamda so’zlarning grammatik shakllarda o’zgarishi (qanday qo’shimchalarni qabul 
qilishi)ni ko’rsatuvchi lingvistik ta’min yaratilishi lozim. Bunday baza avtomatik 
tarjima tizimi yaratilgan rus, ingliz, fransuz tillarida yaratilgan. Shulardan birini 
(rus tili grammatikasi asosidagi) berib o’tmoqchimiz.
85
14-jadval
Существительные
 
 

 
п
/
п
Слово
-
представитель
Окончания
:
1) 
им
.
п
., 
ед
.
ч
.
2) 
тв
.
п
., 
ед
.
ч
.
3) 
им
.
п
., 
мн
.
ч

4) 
род
.
п
., 
мн
.
ч

ч
.,
Примечание
Существительные мужского рода неодушевленные
001 
телефон
+*), 
ом

ы

ов
002 
тираж
+, 
ом

и

ей
003 
огонь
ь

ем

и

ей
См

п
. 012 
004 
перебой
й

ем

и

ев
См

п
. 005 
85

Yüklə 15,97 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   130




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə