O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim fan va innovatsiyalar vazirligi chirchiq davlat pedagogika universiteti

2.2. Boshlang‘ich sinf grammatika, imlo va nutq o‘stirish darslarida tasnifi va ularni oqilona tanlash usullari
Jadvallar ona tilidagi eng keng tarqalgan, an'anaviy turdagi qo‘llanmalar bo‘lib, vizual ravshanlikni amalga oshiradi. Vizual ravshanlikning boshqa vositalari orasida jadvallarning etakchi o‘rni ular til materialining uzoq muddatli, deyarli cheksiz vaqt ta’sirini ta’minlashi bilan belgilanadi. Jadvallardan foydalanish oson (ularni ko‘rsatish uchun murakkab qo‘shimcha qurilmalarni talab qilmaydi). Plakatdan farqli o‘laroq, jadval materialni ko‘rgazmali tarzda taqdim etishni emas, balki ma’lum bir guruhlash, tizimlashtirishni ham o‘z ichiga oladi. Shunday qilib, jadval shaklining o‘zida o‘rganilayotgan materialni tushunish, uni ongli ravishda o‘zlashtirishni osonlashtiradigan taqqoslash usulini keng qo‘llash imkoniyatlari mavjud. Jadvallarning ko‘rsatilgan xususiyatlari bizga ularni qo‘llash uchun eng maqbul doirani belgilashga imkon beradi: ko‘nikmalarni shakllantirish (birinchi navbatda imlo va tinish belgilari). 
O‘quv ko‘rgazmali qurollar nazariy materialni idrok etishni osonlashtiradi, uni tez eslab qolishga yordam beradi va mexanik va o‘ylamasdan emas, balki mazmunli va mustahkamroqdir, chunki o‘quv ma’lumotlarining bunday taqdimoti bilan til hodisalari o‘rtasidagi mantiqiy aloqalar aniq namoyon bo‘ladi. Vizualizatsiyaning barcha mavjud shakllari orasida sxemalar endi eng keng tarqalgan, muayyan til muammosini tavsiflovchi (grammatik, imlo, tinish belgilari va boshqalar) hodisalarning o‘zaro bog‘liqligi va bog‘liqligini ochib beruvchi va vizual tarzda ta’kidlaydigan grafik tasvir ko‘rinishidagi nazariy materialning maxsus tashkil etilishini ifodalovchi.Bunday tasvir soddalashtirilgan shaklda yaratiladi. - umumlashtirilgan shakl. Kuzatishlar shuni ko‘rsatadiki, diagrammalardan tizimsiz foydalanish o‘quvchilar alohida sinflarda ularga tasodifan duch kelgan holda, ularni epizodik, unchalik muhim bo‘lmagan ish shakli deb bilishlariga va diagramma o‘zlashtirishda qanday amaliy yordam berishi mumkinligini tushunmasliklariga olib keladi. nazariy material va bajarish mashqlari. Shu bilan birga, u eksperimental ravishda isbotlangan.
Hozirgi vaqtda ta’lim jarayonida o‘qitishning zamonaviy metodlari keng qo‘llanilmoqda. O‘qitishning zamonaviy metodlarini qo‘llash o‘qitish jarayonida yuqori samaradorlikka erishishga olib keladi. Ta’lim metodlarini tanlashda har bir darsning didaktik vazifasidan kelib chiqib tanlash maqsadga muvofiq sanaladi.
An’anaviy dars shaklini saqlab qolgan holda, unga turli-tuman ta’lim oluvchilar faoliyatini faollashtiradigan metodlar bilan boyitish ta’lim oluvchilarning o‘zlashtirish darajasining ko‘tarilishiga olib keladi. Buning uchun dars jarayoni oqilona tashkil qilinishi, ta’lim beruvchi tomonidan ta’lim oluvchilarning qiziqishini orttirib, ularning ta’lim jarayonida faolligi muttasil rag‘batlantirilib turilishi, o‘quv materialini kichik-kichik bo‘laklarga bo‘lib, ularning mazmunini ochishda aqliy hujum, kichik guruhlarda ishlash, bahs-munozara, muammoli vaziyat, yo‘naltiruvchi matn, loyiha, rolli o‘yinlar kabi metodlarni qo‘llash va ta’lim oluvchilarni amaliy mashqlarni mustaqil bajarishga undash talab etiladi.
Bu metodlarni interfaol yoki interaktiv metodlar deb ham atashadi. Interfaol metodlar deganda-ta’lim oluvchilarni faollashtiruvchi va mustaqil fikrlashga undovchi, ta’lim jarayonining markazida ta’lim oluvchi bo‘lgan metodlar tushuniladi. Bu metodlar qo‘llanilganda ta’lim beruvchi ta’lim oluvchini faol ishtirok etishga chorlaydi.
O‘qituvchi faoliyatida o‘z-o‘zini faollashtirish, o‘z ijodkorligi, o‘z-o‘zini bilishi va yaratuvchiligi kabi mavzu (motiv)lar muhim ahamiyat kasb etadi. Bu esa o‘qituvchi shaxsining kreativligini shakllantirish imkoniyatini beradi.
Yangilik kiritishning muhim sharti muloqotning yangi vaziyatini tug‘dirishdir.
Muloqotning yangi vaziyati - bu o‘qituvchining o‘z mustaqillik mavqeini, dunyoga, pedagogik fanga, o‘ziga bo‘lgan yangi munosabatni yarata olish qobiliyatidir.