Quyosh
Erta
tongda
Quyosh turib
Bolalarni erkalaydi,
Boshlarini silaydi.
Bilaklar ichki tarafi bilan bir-biriga tekkiziladi. Barmoqlar quyosh nurlari kabi
keng yoyilgan holatda bo‘ladi.
Tarbiyachi bolalarga fasllar haqida maqollar ayttirib mashg’ulotni tugatishi
mumkin.
1. Qish g’amini yozda ye.
2. Bahorgi harakat - kuzgi barakat.
3. Yozgi mehnat - qishgi rohat.
4. Yer haydasang kuz hayda,
Kuz haydamasang yuz hayda.
4.
Til tafakkur quroli va muomala vositasi.
Til
millatning noyob xazinasi
bo‘lib doimo og’zaki va yozma holda namoyon bo‘lgan. Boy, yorqin, maroqli, nutq
so‘zlayotgan kim bo‘lishidan qatiy nazar, uning nuri hisoblanadi.
Tilni oliyjanob
imkoniyatlari nutq orqali, nutq jarayonida ochiladi. Nutq bo‘lmas
ekan tilning
cheksiz imkoniyatlari yuzaga chiqmay qolaveradi. So‘z va g’azal sultoni A. Novoiy
til va nutq munosabatlarini shunday izoxlaydi. «Til shuncha sharafi bilan nutqning
qurolidir. Agar nutq noma’qul bo‘lib chiqsa tilning manfaatidir».
Demak. Til qanchalik zo‘r bo‘lmasin, u nutq uchuun qurol sifatida xizmat
qilarkan. Uning kuch qudrati nutq jarayonida namoyon bo‘lar ekan. Agar til o‘q
bo‘lsa, nutq kamondir. O‘qning qudrati, kamonning qudratiga ham bog’liq.
Buyuk bobomiz A. Novoiy so‘zga shunday baho berganlar.
«So‘zdirki, nishon berur o‘likka jondin,
So‘zdirki, berur jonga xabar jonondin.
Insonki so‘z ayladi judo hayvondin,
Balki,
guhari sharifroq
yo‘q ondin».
Qadimgi sharq pedagogikasining ajoyib asarlaridan biri «Qobusnoma»da ham
til va nutqqa alohida e’tibor
berilganki, ular hozir ham o‘z ahamiyatini
yo‘qotmaganini ko‘ramiz. Kaykovus barcha hunarlar ichida so‘z hunari – notiqlikni
a’lo deb biladi: «Bilinki hamma xunardan so‘z xunari yaxshi».
Shuning uchun ham kishi suxandon va notiq bo‘lishni takidlaydi.
Muallif
notiqlikni egallashning yo‘lini tinimsiz mehnat va o‘rganish deb uqtiradi.
Hikoyat:
«Shunday deb eshitdimki, bir kecha Xorun ar-Rashid bir tush ko‘rdi.
Ya’ni, og’zidagi hamma tishlari to‘kilib tushgan emish. Ertalab turib bir ta’birchini
chaqirib bu tush ta’biri nima ekanini so‘radik., Ta’birchi dedi: Ey amir al mo‘min
sening huzuringda barcha qarindosh-urug’laring o‘ladi, sendan boshqa hech kishi
qolmaydi».
Dostları ilə paylaş: