O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi kurbanova s. Yu

Gemagglyutinatsiya reaksiyasi bilan viruslarni titrini aniqlash 
GAR tovuq embrionidan olingan allantois suyuqligidagi virus titrini aniqlash, 
hamda virusni identifikatsiya qilishda GATR usulidan foydalanish uchun qo‘llaniladi.
Jadval 3. 
Virusni titrini aniqlash uchun qo‘yiladigan GAR 
Suyultirilgan virus 
saqlovchi material 
1/2 
1/4 
1/8 
1/16 
1/32 
1/64 
1/128 
Eritrotsit
kontroli 
Tovuq 
eritrotsitlarini 1 % 
suspenziyasi 
0.4 
0.4 
0.4 
0.4 
0.4 
0.4 
0.4 
0.4 + f/erit 
Olingan natija
GAR +/─ 
++++ 
++++ 
++++ 
++++ 
+++ 
++ 
+ 
─ 
Qo‘yilgan tajribadan ko‘rinib turibdiki, allantois suyuqligida virusni titri 1/64 
ga, GART uchun ishchi dozasi esa 1/32 ga teng ekan. 
 
Viruslarni identifikatsiya (tiplarini aniqlash) qilish. 
Viruslarning identifikatsiya qilish asosida ularning biologik aktivligini tip 
maxsuslikka ega bo‘lgan zardoblar bilan neytrallashga asoslangan. Uning oxirgi 
natijasi quyidagi belgilar asosida aniqlanadi: 
1) Sitopatik ta’sirini neytrallash 
2) Gemadsorbsiya reaksiyasini neytrallash 
3) Rangli reaksiyani o‘zgarishi 
4) Gemagglyutinatsiya reaksiyasini tormozlash 
5) Neytrallashni tajriba hayvonlarida aniqlash 
Bundan tashqari viruslarning identifikatsiyasida immunofluoressensiya va 
DNK- DNK ( RNK- RNK) – gibridizatsiya usullari qo‘llaniladi. 
Gemagglyutinatsiya reaksiyasini tormozlash usuli bilan virus tiplarini 
aniqlash. 
Amaliyotda tarkibida gemagglyutinin tutuvchi viruslarning tipini aniqlashda 
(ortomiksovirus, paramiksovirus) identifikatsiyada qo‘llaniladi. 

---

72 
Jadval 4. 
Virus tiplarini aniqlash uchun qo‘yiladigan GART 
Suyultirilgan 
diagnostik zardob 
Tajribadagi 
Kontroldagi 
1/10 
1/20 
1/40 
1/80 
1/160 
Zardob 
Virus 
Eri-
tro-sit 
1 
0.2 
0.2 
0.2 
0.2 
0.2 
0.2 
─ 
─ 
2 
0.2 
0.2 
0.2 
0.2 
0.2 
0.2 
─ 
─ 
3 
0.2 
0.2 
0.2 
0.2 
0.2 
0.2 
─ 
─ 
Virus 
ishchi 
dozasi (1/32) 
0.2 
0.2 
0.2 
0.2 
0.2 
─ 
0.2 
─ 
Tovuq 
eritrotsitlarini 1% 
suspenziyasi 
0.2 
0.2 
0.2 
0.2 
0.2 
0.2 
0.2 
0.2 
Xona haroratida 60 minut saqlanadi 
Olingan 
natija 
GAR +/─ 
1 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
─ 
+ 
─ 
2 
─ 
─ 
─ 
─ 
─ 
─ 
+ 
─ 
3 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
─ 
+ 
─ 
Qo‘yilgan tajribadan ko‘rinib turibdiki tovuq embrioni allantois suyuqlig‘idagi 
virus 2 chi qatordagi tipga xos diagnostik zardob bilan 1:10 - 1: 160 nisbatida 
neytrallandi, ya’ni tekshirilayotgan virus shu tipga mansub ekan.