O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi



Yüklə 6,42 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə135/299
tarix20.06.2023
ölçüsü6,42 Mb.
#118209
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   299
Gimnastika-nazariyasi-va-uslubiyati

J
oyoqlar
>J
gavda
; L
oyoqlar
>L
gavda

SHu tufayli ham gavda o‗zining bo‗ylama o‗qi atrofida aylanishi uchun 
sharoit yaratiladi. Oyoqlar tayanchdan o‗zilganidan keyin esa, aksincha, oyoqlar 
inersiyasi momenti gavda inersiyasi momentidan kichkina bo‗ladi, oyoqlar 
harakatlari miqdorining momenti gavda harakatlari miqdorining momentidan 
kichkina bo‗ladi:
J
oyoqlar

gavda
; L
oyoqlar

gavda

Bunda oyoqlar burilishi uchun sharoit yaratiladi: bunga tayanch bo‗lib 
gavda olgan harakatlar miqdori momenti xizmat qilgan. 
Tananing ko‗ndalang o‗qi va unga parallel o‗qlar bo‗ylab burilishlarda 
aylanish impulsi gimnast boshlang‗ich holatdan pirovard holatga o‗tayotib, 
mazkur bo‗g‗imlarning o‗qlariga nisbatan tananing turli bo‗g‗inlari bilan 
aylanma harakatlarni bajarishi hisobiga yaratiladi. CHunonchi, qo‗llar – elka 
bo‗g‗imlari atrofida; son – tizza bo‗g‗imlari atrofida; gavda bilan bosh – boldir-
tovon bo‗g‗imlari atrofida aylanma harakatlarni bajaradi. Har bir bo‗g‗in 
burchak tezligining tegishli inersiya momentiga ko‗paytmasi ularning har biri 
harakatlari miqdorining momentini tashkil etadi. Tana harakatlari miqdorining 
umumiy momenti uning bo‗g‗inlari harakatlari miqdoridan tarkib topadi. 
Itarilish tik yo‗nalishda emas, balki tanani orqaga yoki oldinga og‗ish 
yo‗li bilan amalga oshirilganda, og‗irlik kuchi 
(R) 
tayanch markazi atrofida 
aylanish momentini yaratadi va bu tananing aylanma harakatini engillashtiradi. 
Itarilgandan keyin uchish balandligi esa ikkala holda ham pasayadi. Ayni shu 
sababli oldinga va orqaga salto texnikasini takomillashtirish asosan tik 
yo‗nalishda tana uchishining eng katta tezligini va shu bilan bir vaqtda aylanish 


227 
uchun zarur bo‗lgan harakatlar miqdori momentini yaratish imkoniyatini 
beradigan boshlang‗ich holatni va faol harakatlar yo‗nalishini tanlashdan 
iboratdir. Tana OUMni itarilish yo‗nalishidagi ayrim burchak ostida oldindan 
tezlatish yo‗li bilan ayniqsa samarali itarilish mumkin (99-rasm). Tana 
tayanchdan o‗zilgandan keyin olg‗a va aylanma harakatlar tayanchsiz holatda 
amalga oshiriladi. 

Yüklə 6,42 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   299




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə