O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

GIMNASTIKADA YOSH CHEGARALARI 
Boshlashdan oldin, keling yosh chegaralari nima uchun kerak muxokama 
qilib ko‗ramiz. Qat‘iy cheklanishlar, ayniqsa ishtirokchilarni minimal yoshiga 
nisbatan, havfsizlik nuqtaiy nazaridan kiritilgan. Ko‗pgina mashqlar ahamiyatli 
kuch, quvvat va egiluvchanlikni talab qiladi. Ular ko‗proq maktab yoshi va 
undan katta sportchilarga to‗g‗ri keladi. Maktabgacha yoshdagi bolalarning 
tanasi, musobaqalarda ishtirok etish uchun muhim bo‗lgan muayyan 
2
“Coaching youth gymnastics” Shannon Miller. 10-18 p. 

---

24 
elementlarni bajarish yoki yuklamalarga bardosh berish uchun hali yotarli 
darajada rivojlanmagan. Bog‗cha yoshidagilar bilan mashqlar va mashg‗ulotlar 
ketma-ketligi ularga jismoniy rivojlanish va musobaqa dasturiga tayyorgarlikda 
yordam beradi. 
SNARYADLAR VA EKIPIROVKA 
Snaryad – termini, gimnastikachilar musobaqalashishiga yordam 
beruvchi predmetni anglatadi. Odatda gimnastika zalidagi musobaqalarda 
qo‗llanilmaydigan predmetni ekipirovka deyiladi. Snaryad na‘munasi – baland-
past qo‗shpoya. Trapetsiya kabi hilma-hil matlar va straxovka kamarlari 
(belbog‗lari) ekipirovkaga tegishli.
Ehtimol, sizning zalingizda eng yangi, eng zamonaviy gimnastika 
snaryadlari turgandir. Balki sizning jamoangiz hali ham yaxshi holatda 
saqlangan ancha eski snaryad va ekipirovkalardan foydalanar. Har qanday 
holatda ham siz sportchilarni gimnastikaning bazaviy usullariga o‗rgata olasiz. 
Avvalo, mashg‗ulot va musobaqalar uchun joy xavfsizligiga, snaryadlar va 
ekipirovkalar muntazam tekshirilishiga va yaxshi holatda turganligiga, 
mashg‗ulot zonasi to‗siqlardan holiligiga ishonch hosil qiling.
TAYANIB SAKRASH UCHUN STOL
.
Tachnib sakrash bo‗yicha 
mashg‗ulotlar va musobaqalarda qo‗llaniladigan snaryad. Gimnastika yo‗lakdan 
yugurib kelib, og‗ma prujinali ko‗prikdan depsinadi, so‗ng qo‗llar bilan stoldan. 
Parvoz (uchish) vaqtida akrobatik elementlar (oddiy g‗ujanakdan, bir nechta 
salto va vintlargacha) bajariladi. YUgurish uchun yo‗lak chegarasi aniq 
belgilangan – bu silliq, bir tekis qoplamalar bilan tor muhit. Tayanib sakrash 
uchun stol ayollar kabi erkaklar turnirlarida ham qo‗llaniladi.