Çoban cavab verdi:
- A y bəy, o yem əyi özün düzəltm isən, özün də ye, m ən ondan
yeyo bilm ənəm .
K oroğlu yenə də başım aşağı salıb yem əyə başladı.
K oroğlunun qalın bığları var idi. Süd onun qarm na getsə də, çörək
bığlarına ilişib qalırdı. Koroğlu qəzəbləndi, bığlarını eşib qulaqlarının
dalına keçirtdi, ağzını da m ağara ağzı kimi açıb qabı başına çəkdi,
sonra boş modanı yerə qoydu. Ç oban bunu görüb “bism illah” dedi. O,
ö z-ö zü n ə fıkirləşdi: Ə gər bu qulyabanı, ya cin olsa, “bism illah” d e-
yəndə qaçar, qoyunlarm südünü içib qurtardı, bir saatdan sonra yenə
acıb qoyunlarım ı yeyəcək, üstəlik doym asa, m əni də yeyəcək.
K oroğlu Urfa şəhərinə necə gedəcəyi, Eyvazı necə görəcəyi b a -
rəd ə fıkirləşirdi. Sonra öz-ö zü n ə düşündü ki, m ənim adım -sanım
bütün vilayətə yayılıb. Bu atla, bu geyim lə ə g ə r U rfaya getsəm , m əni
tanıyacaqlar. Yaxşısı budu çobanın paltarını alıb geyim, heç kəs m əni
tanunasın.
K oroğlu çobana dedi:
- A y çoban, gəl paltarlarım ızı dəyişək.
Ç oban gülüb dedi:
- A y arvadı fılan-fılan, Allah heç kəsin yoxsul eləm əsin. H ər şeyin
bir yana qalsın, tək cə başının papağı, belinin şalı ilə qılıncm m ənim
biitün qoyunlarım ı alıb-satar. M ən ə lağ edirsən?
K oroğlu gülüb dedi:
- Ç oban, Allaha and olsun sonə lağ eləm irəm . Bu şəhərdə m ən bir
tacirə m in beş yüz tüm on borcluyam , m əni bu görkəm də görsə hər
nəyim varsa olimdən alar. Mon isə vacib iş üçün bu şəh ə rə gedirəm.
G əl paltarım ızı dəyişək, hərgah qayıtsam paltarım ı geri alaram, qayıt-
m asam , geyim lər bir yana, atım m azı iki min tüm ən qiym əti var, sat ye,
m ənə do dua clə.
Çoban fıkirloşdi ki, yəqin bu dəlidi, dedi:
- Soyun.
K oroğlu kəm orbondini açdı, paltarını soyundu. Çoban Koroğlunun
paltarlarım , Koroğlu isə onunkuları geyindi. Ç obanın keçədən dörd
xurcunu var idi. Koroğlu onları da alıb çiyninə saldı. Ç obam n keçə p a-
pağını başına qoyub çom ağını da əlin ə aldı. K oroğlu baxıb gördü ki,
çom aq lazım olan yerdə qıhncdan geri qalan deyil. K oroğlu çomağı
əlin ə ahb dedi:
- Çoban, atımı öz canın kimi qoru.
Ç oban dedi:
- A llah amanında, arxayın get.
Ç oban Koroğlunu əm in etsə də ürəyində öz-ö zü n ə deyirdi: “ay
Allah, kaş bu kişi qayıtm ayaydı, biryolluq yoxsulluğun daşını ataydım.
Bu atlar atı, bir də bu paltarlar m ən ə bəsd i” .
K oroğlu çobanla vidalaşdı. Çobanın paltarları əynində, çomağı isə
əlində piyada Urfa şəhərinə yola düşdü. U rfa şəhərinin darvazasına
çatdıqda Koroğlu “bism illah” deyib, şəhərə daxil oldu. Ş əhərdə ə lin -
də b ir şaqqa ət aparan bir osinanlıya rast gəldi. Osmanlı ə tə baxır, tez-
tez salavat çevirirdi. K oroğlu İstanbul ləhcəsində kişiyə dedi:
- B u necə ətdi ki, baxıb te z -te z ah çəkir, salavat çevirirsən?
O sm anlı dedi:
- G örürəm qəribsən, başqa yerdən buraya gəlibsən.
K oroğlu dedi:
- B əli, uzaq yerdən gəlm işəm .
O sm anh dedi:
- M ə g ə r bilmirsən ki, başqa yerlərdə çörək baha olan kimi, burada
da ə t bahadı? X əstəm var, həkim deyib ət yesin. H ər gün gəlib axta-
rırdım, tapa bilmirdim. Bu gün gəlib gördüm ki, M ir İbrahim qəssabın
oğlu Eyvazın dükanında ətin hoqqası iki quruşa satılır. Bu əti iki q u -
ruşa aldığım a görə salavat çevirirəm .
K oroğlu dedi:
- Ə t çox bahadı?
Osm anlı cavab verdi:
- Ə lbəttə, hoqqası iki quruşdu, adı var, özü yox.
K oroğlu üreyində dedi:
- Çobanın dədəsinin kəlləsini.., bu gün qoyunların ham ısını sata-
cağam.
K oroğlu Eyvazın dükanm a çatıb gördü ki, adam əlindən iyno sal-
mağa y e r yoxdu. Adamların kimi ət, kimi də Eyvazın üzünü görm ək
üçün boylandı. Koroğlu əyilib cam aatın arasından Eyvaza baxmaq is-
təyəndə daldan onu söyürdülər. K oroğlunun qan beyninə vurdu. Ö z-
özünə dedi: “Mən bu osmanhlarla bacara bilm irəm , bəs Eyvazı şəhərdən
necə qaçıracağam ?” - K oroğlu bunu deyib, çom ağının başına tüpürdü,
camaatın üstünə cumdu.
K oroğlu çom aqla beyinləri dağıdıb, qıçları q ələm edib, belləri sın-
dırdı, ham ını yerə sərdi. Camaatı Eyvazm dükanının qabağından dağıtdı.
Koroğlu gördü ki, Eyvaz dükanm ortasında əli üzündə donub ona
b a x ır. K o ro ğ lu ü r ə y in d ə d e d i: “ İ g id lik a ltıd ı, b e ş i h iy lə d i, b iri is ə zo r.
B u u şa ğ ı q o rx u tm a q m ü m k ü n d e y il” . K o ro ğ lu ə lin i c ib in ə s a lıb b ir
q u ru ş ç ıx a rtd ı, o n u E y v a z a u z a d ıb d ed i:
- G ö tü b ir h o q q a ə t v e r, p u lu n q a lığ m ı d a te z q a y ta r, y o ld a ş la rım
g e td ilə r.
E y v a z ü r ə y in d ə dedi:
- “ M ü ş tə r i b e l ə o la r b a x , m ə n ə tin h o q q a s ım iki q u r u ş a s a tır a m , b u
isə b ir q u ru ş v e rib d e y ir te z o l, q a la n m ı d a q a y ta r, y o ld a ş la rım g e td ilə r ” .
E y v a z q ü r r ə lə n ib q e y z lə K o ro ğ lu y a d e d i:
- Y a ra m a z , g ə l b u ra g ö r ü m n ə d e y irs ə n ?
K o ro ğ lu E y v a z la ü z - ü z ə d a y a n d ı. E y v a z ə lin in b ir b a n n a ğ ım q a t -
la d ı, d ö rd b a n n a ğ ı ilə K o ro ğ lu n u n a ğ z ın d a n m ö h k ə m b ir s illə v u rd u .
K o ro ğ lu : “ A y u ş a q n iy ə m ə n i v u r u rs a n ” - d e s ə d ə , ü r ə y in d ə f ık ir -
lə ş d i: “ A lla h a ş ü k ü r ki, E y v a z ın ə li m ə n im a ğ z ım a d ə y d i ” .
E y v a z ded i:
- A r v a d ı . . . , m ə n im ü ç ü n m ü ş tə r i o lu b s a n ? M ə n ə tin h o q q a s m ı iki
q u ru ş a s a tıra m , s ə n is ə b ir q u ru ş v e rib d e y irs ə n ki, b ir h o q q a ə t v e r,
p u lu n q a la n ın ı d a g e ri q a y ta r k i, y u b a m ra m . Ü s tə lik m ə n im iki y ü z
m ü ş tə r im in d ə b a ş ın ı y a rırsa n .
K o ro ğ lu d ed i:
- A y u şa q , m ə n m ü ş tə r i d e y ilə m , ö z ü m ə t sa ta n a m .
E y v a z d ed i:
- S ə n n e c ə ə t s a ta n s a n ?
K o ro ğ lu d ed i:
- A y b ə d b ə x t, m ə n ç o b a n a m , d o q q u z y ü z b a ş q o y u n g ə t in n iş ə m .
G ə ld im g ö r ü m ə tin q iy m ə ti n e ç ə d i, b a h a d ı, y o x s a u cu z .
Q ə s s a b ta y fa sı q o y u n sö z ü e ş id ə n d ə ç a ş a r. E y v a z d o q q u z y ü z b a ş
q o y u n sö z ü n ü e ş itd ik d ə ded i:
- Ə m i, s ə n in ç o b a n o ld u ğ u n u b ilm o m iş ə m , sə n i s ö y d ü m s ə d ilim i
k ə s, v u r d u m s a ə lim i. M ə n i b a ğ ış la , m ə n im g ü n a h ım d a n k eç.
K o ro ğ lu d ed i:
- Ə v v ə ld ə n s ə n in g ü n a h ın d a n k e ç m iş ə m .
E y v a z d ed i:
- Ə m i, s ə n a lla h , h e ç k ə s ə d e m ə ki, d o q q u z y iiz b a ş q o y ü n g ə t i r -
m iş ə m . B u ş ə h ə r d ə ə lli q ə s s a b v ar, h a m ıs ı tö k ü lü b q o y u n la rı a la r,
m ə n ə iy irm i b a ş d a n a r tıq q o y u n y e tiş m ə z . B u r a d a g ö z lə , m o n g e d im
a ta m a x ə b ə r v e rim , q o y u n la rın h a m ıs ım ö z ü m ü z alıb p u lu n u v e r ə rik .
K o ro ğ lu ded i:
- G et, sə n g o lə n ə k im i b u ra d a y a m .
E y v a z dedi:
- Ə m i b ax , b u r a d a o n iki ş a q q a ə t v a r, b a c a r s a n h ə r h o q q a s ın ı iki
q u r u ş a sat. Ə lin d o n g o lm irs o , m o n g ə l ə n ə k im i e l ə - b e l ə otu.
K o ro ğ lu ded i:
- C a m m -g ö z ü m , a rx a y ın g e t, x ə b ə r in y o x d u , m ə n o n y e d d i i! q ə s -
s a b lıq e tm işə m .
E y v a z d ü k a n ı K o ro ğ lu y a ta p ş ırıb a ta s ın ın d a lın c a g e td i. B ir o s m a n -
lı m ü ş tə r i g ə lib g ö rd ü ki, E y v a z ın y c rin d o b ir y ö n d ə m s iz a d a m o tu ru b .
O s m a n lı ö z - ö z ü n o f ık irlə ş d i: “ b u n u n z ə h m in d o n a d a m ın b ağ rı ç a tla -
y ır, b u n u n ə to h ə r b a ş a s a lım k i, m o n o t i s t ə y ir ə m ” . M viştori sö z d c -
m ə y o iirok etm ə y ib d ü k an ın q a b a ğ ın d a o y a n a , bu y a n a g e t-g ə l elo y ird i.
K o ro ğ lu n u n g ö z ü o n d a idi.
K o ro ğ lu s ə s lə d i:
- A y a n a sın ı s a td ığ ım ın x ırs ız ı, n iy o o y a n - b u y a n a g c d irs o n , dc
g ö r ü m a z a rm n o d i, s a n c ıla n m ıs a n y o x sa ?
O s m a n lı c ib in d ə n b ir q u m ş ç ıx a rıb d c d i ki, y a r ım h o q q a o t a lm a q
is tə y ir o m .
K o ro ğ lu d ed i:
- G ə l iç ə ri, b ir q u ru ş u q o y p iş ta x ta n ın ü s tü n ə , b ir ş a q q a y a x ş ı ot
v e r im , gö tti get.
O s m a n lı fık irlo ş d i ki, bu m o n i o lə sa lır, ö ziin ii g c ri ço k d i.
K o ro ğ lu d cd i:
- G o l götii.
O d ed i:
- A ğ a , m o n ö z h a q q ıın ı is to y iro m , a rtıq is to m iro m .
K o ro ğ lu ç o m a ğ ı g ö tü rü b d e d i:
- S ə n in a rv a d ın ı... d c m iro m , g o l götii.
O s m a n h ü r o y in d ə d cd i: “ a y y a z ıq , k c ç g ö tü , b ir sö z d c m o s o ,
d e m o k d o lid i, y o x s a , b ir şc y c ts o , oti at, q a ç ” . M ü ş to ri q o r x a - q o r x a a s -
ta c a iç o ri k c ç ib o ti ç o n g o ld o n d ü ş ü rü b ç iy n in o ald ı. K o ro ğ lu y a b a x a -
b a x a d ü k a n d a n ç ıx d ı. O , te z - tc z a rx a y a b a x a - b a x a q a ç ır d ı. B ir k iiç o y o
ç a td ı, b ir d a h a g c r iy o d ö n ü b b a x d ı, a rx a y ın o ld u q d a c v in o sarı g ö tü riil-
dü. Y o ld a b c ş - o n o s m a n lı ilə ra s tla ş d ı. O s m a n lıla r o n u n b a ş ın a g o lo n -
lori x o b o r a ld ıq d a k işi dcd i:
- E v in iz i A lla h y ıx s ın , q ə s s a b E y v a z ın d ü k a n ın d a b ir doli o tu ru b .
M ə n b ir q u ru ş v e rib y a r ım h o q q a o t a lm a q is to d im , o z o rla m o n o b ir
ş a q q a o t vcrdi. O n b ir ş a q q a q a lır , g e d m o n la rı d a s ız alın .
Dostları ilə paylaş: |