O nlar bu niyyətlə K oroğlunu götürüb evə apardılar. Alm as xanla
B əhram xan qul kim i K oroğlunun xidm ətində dayanıb, d ərid ə n -q a-
bıqdan çıxırdılar. G ecə yatm aq vaxtı çatanda h ö n n ətlə Koroğluya
tem iz yorğan-döşək saldılar. K oroğlu yorğun idi. Başını yerə qoyan
kim i yuxuya getdi. A llahdan xəbərsiz bu iki zalım yatmamışdı. K oroğ-
lunu yuxuya verib astaca durub əvvəl Q ıratın boynunu vurdular. Sonra
iyirm i dörd n ə fə rlə birgə K oroğlunun üstünə cum dular. Koroğlu hö v -
lündən yorğanı qırağa atıb yatağından sıçrayıb qalxdı. Qıratı başı kəsik
görüb başına döyüb hönkür-hönkür ağlam ağa başladı. Koroğlu dedi:
- Ay nam ərdlər, indi ki, Qıratı öldürdünüz, m əni də öldürün. Q ı-
ratsız həyat m ən ə ölümdü.
K oroğlu dedi:
İstərsə n eybünü üzü v ə deyim ,
K im sə ilə n başə vurm adun dünya?
N eçə k ən d x u d alar xarü zar etdün,
Y usifi q u l edüb satm adun dünya?
N ey ləd ü n sultanı, n ey ləd ü n xanı,
D iv lərə hökm edən Süleym an hanı?
K eykavus padşahı, R üstəm i sanı,
O nları oynadıb udm adun, dünya?
Koroğlu A lm as xana dedi:
- Ay nam ərd, nə günahın vardısa, Şah A bbasdan xahiş edərdim
səni bağışlayıb v əz ifən ə qaytarardı.
Koroğlu h ö n k ür-hönkür dedi:
- Qıratsız K oroğlu n əy ə gərəkdi. Ö ldür, m əni də öldür.
Koroğlu dedi:
İgid g ə rə k bu m eydanda tutula,
T utuluban to p -tü fə n g lə r atıla,
B a b ay i-Ə m ir qaçdı sə n d ən qurtula,
O nu q o v a-q o v a tutm adun, dünya?
Qoç K oroğlu sizdən qorxm az ürəyi,
H ax yan ın d a qəb u l olsun diləyi,
H əsən , H üseyn ərş kürsüsü, dirəyi,
K ərb əlad a şəhid etm əd ü n , dünya?
Koroğlu sözünü qurtarıb kəlm ey i-şəh ad ətin i oxudu. Alm as xanla
B əhram xan K oroğlunun başım kəsdilər. O nlar K oroğlunun başını on
beş-iyirm i gün saxlayıb sonra Şah A bbasın yanına apardılar. Şah A b-
basa x əb ə r verib dedilər:
- A lm as xanla B əhram xan K oroğlunun başını gətiriblər.
Ş ah Abbasın em ri ilə K oroğlunun başını m əcm əyiyə qoyub onun
hüzuruna gətirdilər. K oroğlunun başından bir dam la qan Şah A bbasın
ətəy in ə düşdü. Şah Abbas bildi ki, bu nahaq qandı. Şah Abbas Alm as
xandan soruşdu:
- K oroğlunu necə öldürdün?
A lm as xan dedi:
- Şah sağ olsun, gedib Ç əm libeldə Koroğlunu öldürüb başını sizo
gətirdim .
Ş ah Abbas dedi:
- Y alan deyirsən, sizdə o cü rət yoxdu ki, Ç əm libelə gedib K oroğ-
lunun başını kəsəsiniz.
Şah A bbasın hökm ü ilə A lm as xanla B əhram xanı tutub ayaqlarına,
boyun ların a ikihaçalı kündə vurub zindana salddar. Şah Abbas düzgün
x ə b ə r ö y rənm ək üçün bir nam ə yazıb çaparla Ç əm libelə yolladı.
Ç ap ar m ənzilbəm ənzil ötüb günlərin bir günü gəlib Ç əm libelə
çıxdı. E yvaza x əb ə r verib dedilər:
- Şah A bbasın yanından bir çapar gəlibdi.
E yvaz buyurdu ki, çaparı onun yanına gətirsinlər. Çapar gəlib Şah
A bbasm nam əsini Eyvaza verdi. Eyvaz nam əni oxuyub gördü ki, Şah
A bbas yazıb: “Koroğlunun taleyini, indi harada olduğunu m ənə
b ild ir” . Eyvazın rəngi-rufu dəyişdi. Ö z-özünə dedi: “G örəsən, K o-
ro ğ lu n u n başında nə bəla var ki, Şah A bbas belə yazıb” .
D əm irçioğlu, Güyümçüoğlu, Bəlli Əhm əd, İsabalı, bir də Dəli
M e h to r atlanıb çaparla birgə İsfahana yola düşdülər. O nlar gecəni gün-
d ü z ə , gündüzü gecəyə qatıb yol gəldilər. G ünlərin bir günü gəlib İsfa-
h an a çıxddar. Şah Abbasa x əb ə r çatdı ki, Şah Abbas sağ olsun, çapar
K o roğlunun beş dəlisilə birgə Ç əm libeldən qayıdıb.
Şah A bbas əm r etdi onları hüzuruna gətirsinlər. D əlilər Şah A bba-
sın h ü zuruna gəlib baş əyib, təzim etdilər. Şah onları h ö n n ətlə qarşı-
ladı. Şah Abbas Koroğlunu onlardan soruşdu. D əlilər dedilor:
-
Şah sağ olsun, Koroğlu qocalm ışdı. O deyirdi daha m ənə p ə h lə -
vanlıq yaraşm ır. M isri qılıncım iki tərəfd ən mıxladıb and içdi ki, bir də
kim sənin üstünə qdınc çəkm əsin. O, Qıratı minib sizin yanınıza gəlib
bir m üddət burada qalmaq, sonra M əkkə ziyarətinə getm ək, öz yur-
duna qayıdıb, ömrünün son günlərini nam az-niyazla keçirm ək istəyirdi.
Şah Abbas əm r etdi m əcm əyidə K oroğlunun başını gətirib yerə
qoydular. Şah A bbas dəlilərə üz tutub dedi:
- Bu baş Koroğlunundu?
D əlilər başlarına döyüb şivən qopardılar. Bütün İsfahan şəhəri qan
ağladı. Şah Abbas A lm as xanla B əhram xanı d əlilərə verdi. D əlilər o
iki xaini qiym ə-qiym ə doğradılar. K oroğlunun başını onun cəsədinin
yanında basdırdılar. K oroğlunun qəbri üstündə bir günbəz tikdilər. Şah
A bbas dəlilərə çoxlu bəxşiş, x ə lə t bağışladı, Ç əm libel elini də E yva-
zın adına yazıb ona çoxlu ən am yolladı.
K önül qulluq etdi kam il ustada,
K am aiə y etm əd i işi xam qaldı.
D an ən d əlo r köçdü getdi dünyadan,
B ə d əlin d ə bir ağlıyox k ə m qaldı.
Ə hanət k im səy ə dem əz yam an dil,
B ivəfadu b u dünyanı y ə q in bil.
N uh öm ür eylədi m in doqquz yüz il,
Sanasan b ir səhər, bir axşam qaldı.
H ökm ilon o tu rub-durdum d eyənlər,
A s-k ə s buyuruban vurdum d eyənlər,
M alım , ev-eşiyim , yurdum deyənlər,
E lə köçdi getdi, quru dam qaldı.
N igaristanlı Sadıx ay n əsib elə,
Ş ocordən boy çəkm iş ay nəsib elə,
İsgəndor yeridi aynası belə,
N ə C om şidə qaldı, nə də cam qaldı.
K oroğlu nağılı başa çatdı. B u kitabın təsnifınə səbəb cənab hacı
M irzə İsgəndər olm uşdur. K itabın m üsənnifı A şıq Sadıq adı ilə m əş-
hur olan Sadıq b ə y v ə onu q ələm ə alan M irzə Ə bdülvahab olmuşdur.
C ənab M irzə İsgəndərin nö k ər və qulluqçuları - M irzə M ehdi Gilani,
H əzrətqulu b əy v ə Yaqub b əy də bu işin şahidi olm uşlar. Ç ərşənbə
günü, rə b iü lə v v əl ayının on beşi, hicri-q əm əri m in iki yüz əllinci il.
A şıq hərzə sözü kəlam eyləm əz,
X əsis bir k im səy ə ən am eyləm əz.
H eç kəs dünya işin tam am eyləm əz,
Çoxlar cəhd eylədi, natam am qaldı.
B u nüsxəni əvvəldən axıra q əd ə r M ahm ud xan Dünbüli Dircuy
toplam ışdır. M ətn düzgündür, lakin türki rəsm ül-xəttində bir neçə
səhv gedibdir. U lu M irzə İsg ən d ər bunu qeyd etsə də, onları düzəlt-
m ə y ə fürsət olmadı.
Dostları ilə paylaş: |