ON ÜÇÜNCÜ MƏCLİS
Ravilər, m üdrik tarixçilər belə n əq l edirlər ki, ikinci Şah A bbas
Koroğlunun adını, sanını eşidib onu ordusuna sərkərdə etm ək istəyir,
Koroğlu buna boyun qoym urdu. O deyirdi: “Şahlarda etibar olm az,
am m a neyləyim ki, and içm işəm səfəv ilə r övladım n üstünə qılınc ç ə k -
m əy əm ” .
Şah Abbas çox israr etdi, am ma K oroğlu razılaşmadı. A xır Şah
Abbas qəzəblənib dedi: “H ə r kəs K oroğlunun başını m ənə gətirsə,
onu qoşuna sərkərdə ed ə c ə m ” .
Şah Abbas burada qalsın, indi eşit K oroğludan. Bir gün K oroğlu-
nun dəlləyi onun saç-saqqalını qırxırdı. D əllək işini qurtarandan sonra
Koroğluya güzgü verdi. K oroğlu güzgüyə baxıb saç-saqqalım tam am
ağarm ış gördü. O dərindən bir ah çəkdi. İsabalı ilə Eyvazbalı da orada
idilər. Onlar:
- Ağa, niyə b elə ah çəkirsən? - deyə K oroğludan soruşdular.
Koroğlu: - N iyə ah çəkm əyim , saç-saqqalım ağarıb, belim d ə b ü -
kiilüb - dedi. - D ünyanın h ə r şeyini görm üşəm . A ncaq ürəyim də iki
nisgilim qalıb. Birincisi, övlad sahibi olm adım , ikincisi də budu ki,
M əkkə ziyarətinə getm əm işəm .
Koroğlu elə o saat d əliləri yığıb Eyvazı özünə naib təyin etdi.
Sonra dəlilərə dedi:
- C anım -gözüm dəlilərim , m ən daha qocalm ışam .
Koroğlu elə oradaca and içdi ki, bir daha qılıncı qınm dan çıxarm a-
sın. Sonra Misri qılıncı verib iki tərəfd ən m ıxlatdı ki, bir də qılınc siy-
rilə bilməsin. K oroğlu d əlilərin ə dedi:
- M ən heç şaha, sultana boyun əyib, xidm ət etm əm işəm . İran şahı
m əni çağırıb qoşununa sərk ərd ə etm ək istədi. O na razdıq vermədim.
İndisə daha saç-saqqalım ağarıb, belim d ə bükülüb. G edirəm b ir m üd-
dət S əfəvilər övladı Şah A bbasın yanında qalam . Sonra M əkkəyə
gedib qayıdam, öm rüm ün son günlərini ibadətlə m əşğul olam.
Eyvazbalı dedi:
- Ağa, dəlilərlə getm ək istəyirsən, yoxsa tək -tən h a?
Koroğlu dedi:
- Qıratı minib özüm getm ək istəyirəm . İgid dəlilərim , Eyvazın
canı, sizin canınız. İş-g ü c ə fıkir verin, Ç əm libeldən yaxşı-yaxşı m u-
ğayat olun.
Koroğlu sözünü qurtarıb dedi:
- C anım -gözüm dəlilərim , ham ınız Q azlı gölə q ə d ə r gedib m əni
oradan yola salıb qayıdarsınız.
Y eddi yüz yetm iş yeddi dəli atlandı. K oroğlu da qılıncını bağlayıb
Qırata mindi. K oroğlu qabaqda, dəlilər dalda Ç əm libeldən çıxdılar.
Koroğlu Ç əm libelin dağlarına seyr edib d ərin d ən ah çəkdi. O, Q ıratm
cilovunu çəkib dayandı. Yeddi yüz yetm iş yeddi d əli ham ısı dayandı.
K oroğlu h ə srə t dolu bir səslə dedi:
Y az olcaq ərüsün dağlarun qan ,
G örünsün gözüm ə q ardaşım dağlar.
M isri qdıc oynar al qan içində,
S əndə bir gün dü şər savaşım , dağlar.
H ər yana g edəndə izin izlədim ,
Ç ıxıb g ədüklərdə yolun gözlədim .
A ğır q ə fd ə lə r vurub gizlədim ,
H eç k əsə dem ədim , sirdaşım , dağlar.
Q ə h ə r K oroğlunun boğazını tutmuşdu. K oroğlu öm ründə bir dəfə
də olsun ağlam am ışdı. İndi isə özünü saxlaya bilm əyib hönkür-hönkür
ağlam ağa başladı. Y eddi yüz yetm iş yeddi dəli də K oroğlunun halına
ağladı:
K oroğlu dedi:
E yvazınan Ç əm libelə düşdüyüm ,
Seylab kimi al şərabın içdiyim ,
Q alxanınan fıruzəsin ölçdiiyüm ,
A ltunun, qızdın, güm üşün, dağlar.
K oroğlu göz yaşı axıda-axıda dedi:
Ü sküdarda qalaların yapduğum ,
B uğur qullarınan kuhin çapduğum ,
Sürüsünnən əm lik quzu qapduğum ,
Y etim qurtlarınan ulaşım , dağlar.
D ə lilər K oroğluya dedilər:
- Ağa, niyə belə ah çəkirsən? Sənin ki, dünyada görm ədiyin kef,
ləzzət qalmayıb.
Koroğlu dedi:
K oroğlu der: bu dünyaya gəlm üşəm ,
K eçən günün m ən qəd rin i bülm üşəm ,
M on anadan olan günü ölm üşəm ,
Bir atdu, bir qılıc, qardaşım , dağlar.
Koroğlu sözünü bitirən kimi yola düşdülər. G əlhagəl Qazlı gölə
çatdılar. Daha aynlm aq vaxtı çatmışdı. Koroğlu dəliləri başına yığıb dedi:
-
İgidlərim , dünya ölüm -itim dünyasıdı, b əlk ə, əcəl aman v er-
m ədi, qayıdası olmadım. Ö zünüzü qoruyun, bir-b irin izə arxa olun.
Sonra belə bir türkü söylədi:
M ə n əm d eyən qoç igidlər,
Q aynayıb, coşm am aq gərək.
Sözün hesabı dam şa,
H əddini aşm am aq gərək.
D əlilər diqqətlə K oroğlunu dinləyirdilər. K oroğlu dedi:
Q urbanam m ərdin bo y in ə,
L ən ə t nam ərd ü n soy in ə,
İgid igidün payinə,
K ö n d ələn dü şm əm ək gərək.
Sərim qurban olsun m ə rd ə ,
H ax b ə la versin n am ərd ə,
M ətahın keçm əy ən y erd ə
İgid, yü k açm am aq gərək.
K oroğlu d ey ə rlər bizə,
Y aşım yetişübdü yüzə,
M ən d ə lid ə n x əb ə r süzə,
Q ən im d ən qaçm am aq gərək.
Koroğlu sözünü sona çatdırdı. D ə lilərin gözlərindən öpüb onlarla
vidalaşdı. T ə k -tə n h a bir il m üddətinə İsfahana y o la düşdü.
Koroğlu burada qalsm , gəl sənə Şah A bbasdan x əbər verim. Şah
Abbas Koroğlunun əlindən yam an q əz əb li idi. Şah Abbas bütün öl-
k əy ə car çəkdirib dem işdi ki, h ə r kəs K oroğlunun başını gətirsə, onu
qoşuna sərkərdə edəcəm . Şah A bbasın kəsdiyi bu şərtd ən uzun m üd-
dət keçsə də, kim sə özündə b elə cürət görm ürdü. Şah Abbas vaxtaşırı
öz şərtini təkrar edirdi. A m m a heç kəs qabağa qədəm qoymurdu.
Şah A bbasın iki nökəri var idi. Birinin adı Alınas xan, o birinin adı
isə B əhram xan idi. Şah onları qovm uşdu. Almas xanla B əhram xan
İsfahan-K aşan yolunda ova çıxm ışdılar. O nlar g ə z ə -g ə z ə gəlib bir ov-
lağa çıxdılar. A lm as xanla B əhram xan uzaqdan saç-saqqah ağannış,
dağ gövdəli bir atlı gördülər. A tlı yaxınlaşdıqda A lm as xan gördü ki,
öm rü boyu nə b elə pəhləvan, nə də belə at görüb. A lm as xan K oroğ-
lunun zəhm li baxışlarından üşütm əyə düşdü. Almas xan öz-özünə
dedi: “ G edim bu kişidən soruşum görüm kim di, nəçidi, hardan gəlib,
hara g ed ir?”
A lm as xan qabağa keçib K oroğluya salam verdi. Koroğlu onun sa-
lam ını aldı.
A lm as xan dedi:
- A tacan, hardan gəlib, hara getm ok istəyirsən?
K oroğlu dedi:
- Ç əm libeldən gəlib İsfahana gedirəm .
A lınas xan soruşdu:
- A tacan, kim lərdənsən?
K oroğlu dedi:
- M ənə Cəlali Koroğlu deyərlər.
A lm as xan Koroğlunun adını eşidən kim i qorxuya düşüb dedi:
- A y ata, Şah Abbas səni ordusuna sərkərdə edəndə razılaşm adın,
in d isə qocalıb, saç-saqqalın ağarandan sonra tək -tə n h a şahın yanına
g e tm ə k istəyirson?
K oroğlu dedi:
- D aha Misri qıhncım ı m ıxladıb and içm işəm ki, bundan sonra hcç
k ə sin üstünə qılınc çəkm əyim . A rtıq qocalmışam, allahım a əhd ctm i-
şəm ki, gedəm şahın yanına, bir m üddət orada qalam. Sonra M əkkəni
z iy a rə t edib öz yurdum a qayıdam , qalan öm rümü nam az-niyazla kcçi-
rəm . B əlk ə, A llah-taala günahlarım dan keçə.
A lm as xan dedi:
- Ey C əlali K oroğlu, bu gecə bizə qonaqsan.
A lm as xanla B əhram xan fıkirləşib dedilər ki, yaxşı oldu, necə
olur-olsun bu gecə b irtəh ə r K oroğlunun başını kəsib Şah A bbasa ap a-
rarıq. Şah da bizlə barışıb, ənam verər, qoşuna sərkərdə qoyar.
Dostları ilə paylaş: |