34
mu çər çi və sin də ve ril mə si ni ic ba ri et mə dən, kon ven si ya is tə yir ki,
tə rəfl ər uşaq la rın təh sil alar kən, on la rın yet kin lik sə viy yə si nə uy ğun
və bö yük lə rə olan eti bar la rı nı azalt ma dan, cin si is tis mar və sek sual
xa rak ter li hə rə kət lə rin risk lə ri, həm çi nin, öz lə ri ni qo ru maq yol la rı
ba rə də mə lu mat al ma la rı nı tə min et sin lər. Bu mə lu mat, va li deyn lə ri
bu na cəlb edə rək və ya et mə yə rək, uşaq la ra baş çək mə və ya te le -
fon yar dı mı yo lu ilə qey ri-for mal çər çi və də ve ri lə bi lər. Bu həm çi nin
cin səl li yin in ki şa fı, müs tə qil ya şa maq, po ten sial risk lər və özü nü bu
risk lər dən qo ru maq ba ca rı ğı və bu nun la bağ lı kö mək is tə nil mə si
sa hə sin də ib ti dai təh sil for ma sın da da ola bi lər. İn ter ne tin və mə lu -
ma tın (şə kil və vi deolar) ya yıl ma sı na im kan ve rən mo bil te le fon la rın
ye ni nəs li nin gə li şi sə bə bi ilə, İn ter net dən is ti fa də za ma nı mə ruz
qa la bi lə cək lə ri təh lü kə lər ba rə də uşaq la ra mə lu mat ve ril mə si də
çox önəm li dir.
Qabaqlayıcı müdaxilə proqramları və ya tədbirləri
Kon ven si ya da nə zər də tu tu lan qa baq la yı cı təd bir lə rə uşaq la ra qar şı
sek sual xa rak ter li ci na yət tö rə də cək lə rin dən eh ti yat la nan şəxs lə rə,
əmə lin tö rə dil mə ris ki nin qiy mət lən di ril mə si və qar şı sı nın alın ma sı
üçün ha zır lan mış, mü da xi lə proq ram la rı və təd bir lə rin dən is ti fa də
et mək im ka nı nın ve ril mə si da xil dir. Bu im ka nın ve ril mə si zə ru ri dir,
çün ki, di gər hal da, uşaq lar risk qar şı sın da qa la caq lar və sek sual xa -
rak ter li hə rə kət lə rin döv rə si da vam edə bi lər. Bu se çim məq səd ba -
xı mın dan qa baq la yı cı dır və ba rə sin də ci na yət işi açıl mış, məh kə mə
pro se si ge dən və ya cə za çə kən şəxs lə rə şa mil edil mir.
Almaniya
Bir çox ölkələrdə uşaq və yeniyetmələrin qorunması və onlara
yardım göstərilməsi haqqında xüsusi qanunlar, cinayət və
cəza məcəllələri mövcuddur. Məsələn, Almaniyanın İctimai
Məcəlləsinin (Sozialgesetzbuch Buch VIII) 8-ci bölməsində
uşaq və gənclərə (Kinder- und Jugendhilfe) yardım
göstərilməsinə dair müddəalar nəzərdə tutulur. Bunlar,
35
xüsusən də, qabaqlayıcı strategiyalarla bağlı hüquqi formula
yaradılmasına misal kimi maraqlıdırlar.
Sozialgesetzbuch, Buch VIII, § 8 a – Uşaqların rifahına təhlükə
yarandığı zaman uşaqları qorumaq məsuliyyəti
(2) Bu məcəllənin müddəalarına uyğun olaraq xidmət
göstərilməsi üçün məsuliyyət daşıyan və xidmət göstərən orqan
və qurumlar ilə bağlanan müqavilələrdə, onların mütəxəssis
heyəti tərəfindən 1-ci yarım-bölmədə qeyd edilən vəzifələrin
lazımi qaydada icra edilməsi və risk ehtimalı dəyərləndirilərkən
ekspert ilə məsləhətləşmə aparılmasının təmin edilməsinə diqqət
ayrılmalıdır. Xüsusilə də, bu müqavilələrə ekspertlərin valideyn
və ya qəyyumlara yardım edilməsini zəruri hesab etdikləri halda,
onları bu cür yardımı qəbul etmələri üçün inandırmaq və qəbul
edilmiş yardım təhlükənin aradan qaldırılması üçün kifayət
etmədikdə, bu barədə Gənclərin Rifahı İdarəsinə məlumat
vermək vəzifəsini nəzərdə tutan maddə daxil edilməlidir.
(3) Əgər, Gənclərin Rifahı İdarəsi Ailə Məhkəməsinin cəlb
edilməsini zəruri hesab edərsə, Məhkəmədən müdaxilə etməsini
istəyir. Bu vasitədən, həmçinin, valideynlər və qəyyumlar risk
ehtimalının dəyərləndirilməsinə cəlb olunmaq istəmədikdə və
ya bunu bacarmadıqda istifadə edilir. Əgər, yaxın təhlükə varsa
və məhkəmə qərarını gözləmək mümkün deyilsə, Gənclərin
Rifahı İdarəsi uşaq və ya gənci qoruma altına almalıdır.
(4) Əgər, təhlükənin aradan qaldırılması üçün xidmət göstərən
digər qurumlar, səhiyyə xidməti və ya polisin müdaxiləsi
zəruridirsə, Gənclərin Rifahı İdarəsi valideyn və ya qəyyumları
bu qurumların yardımlarını almağa inandırmalıdırlar. Əgər, təcili
tədbirlərin görülməsi zəruridirsə və valideyn və ya qəyyumlar
əməkdaşlıq etmirlərsə, Gənclərin Rifahı İdarəsi təhlükənin
aradan qaldırılması üçün lazımi orqanlara müraciət edir.
36
Rumıniya
Rumıniya 1990-cı il Uşaq hüquqları Konvensiyasını 272/2004
saylı Qanun ilə düzəliş edilmiş 18/1990 saylı Qanun vasitəsilə
tətbiq etmişdir. 272/2004 saylı Qanun, açıq şəkildə, risk
vəziyyətinin erkən müəyyən edilməsi və seksual xarakterli
hərəkətin qarşısının alınmasını nəzərdə tutur.
272/2004 Maddə 34
(1) İctimai təhlükəsizlik xidməti risk vəziyyətlərinin erkən
müəyyən edilməsi üçün bütün zəruri tədbirləri həyata keçirir,
eləcə də, valideynlərin alçaldıcı rəftarının və ailə zorakılığının
qarşısının alınması üçün uşağı valideynlərindən təcrid etmək
qərarı verə bilər.
(2) Uşağı valideynlərindən təcrid etmək, eləcə də valideyn
hüquqlarının həyata keçirilməsinə qadağa qoymazdan əvvəl,
xidmət planına uyğun olaraq, xüsusilə, valideynlərin lazımi
şəkildə məlumatlandırılması, peşəkar məsləhətlərin verilməsi,
onların üçün terapiya və vasitəçiliyə önəm verməklə, sistemli
şəkildə qanunda nəzərdə tutulmuş xidmətlər göstərilməli və
yardımlar edilməlidir.
Geniş ictimaiyyət üçün nəzərdə tutulan tədbirlər
İc ti mai mə lu mat lı lı ğı ar tır maq və ic ti maiy yə ti cin si zo ra kı lı ğın
növ lə ri ba rə də mə lu mat lan dır maq çox mü hüm dür. Maarifl ən di-
ri ci kam pa ni ya la rın təş kil edil mə si cə miy yə tin prob lem ilə bağ lı
sə fər bər li yi nə yar dım edə cək və cə miy yə tin sa yıq lı ğı nı ar tı ra caq.
La kin, kon ven si ya da bə yan edil di yi ki mi, döv lət lər kon ven si ya da
müəy yən edi lən ci na yət əməl lə ri ni təb liğ edən ma te rial la rın ya-
yıl ma sı nın qar şı sı nı al ma lı və bu nu qa da ğan et mə li dir lər.
Dostları ilə paylaş: |