Parlament üzvləri üçün vəsait

40
 
X
uşaqların cinsi istismarı və onlara qarşı seksual xarakterli 
hərəkətlərin  qarşısının  alınmasında  və  bunlara  qarşı 
mübarizədə  səlahiyyətli  dövlət  orqanları,  vətəndaş 
cəmiyyəti  və  özəl  sektor  arasında  koordinasiya 
yaradılmalıdır.
Qabaqlayıcı tədbirlər və qurbanlara yardım edilməsi 
Bax ma ya raq  ki,  uşaq la rın  cin si  is tis ma rı  və  on la ra  qar şı  sek-
sual  xa rak ter li  hə rə kət lər  ilə  mü ba ri zə nin  əsas  məq sə di  bu 
hə rə kət lə rin qar şı sı nın alın ma sı dır, bu cür ci na yət lə rin qur ba-
nı ol muş uşaq lar və bu uşaq lar ilə ya xın mü na si bət də olan hər 
bir şəx sin bü tün müm kün dəs tək və yar dım ilə tə min edil mə si 
də çox va cib dir. 
Cinsi istismar və ya seksual xarakterli hərəkətlərlə bağlı şübhəli 
hallar barədə məlumat verilməsi 
Sə hiy yə  xid mə ti  gös tə rən  şəxs lər,  uşaq lar  və  on la rın  ailə lə ri 
ilə mün tə zəm şə kil də tə mas da ol duq la rı üçün, uşaq la rın ma-
raq la rı nın  qo run ma sın da  çox  mü hüm  rol  oy na yır lar.  Xü su si-
lə, bi lin mə li dir ki, on la rın ro lu tək cə ailə nin yan lış funk si ya sı nı 
(han sı  ki,  prob lem lə rin  kö kün də  da ya nır)  dü zəlt mək lə  məh-
dud laş mır, on lar həm çi nin, tö rə dil miş zo ra kı lıq ba rə də hə yə-
can siq na lı qal dır ma lı və  mü va fiq or qan la ra mə lu mat ver mə-
li dir lər. Kon ven si ya, hə kim, psi xiatr, psi xo te ra pevt və uşaq lar 
ilə mün tə zəm və ara bir iş lə yən di gər şəxs lə rə, on la rı məc bur 
et mə dən,  pe şə kar giz li lik qay da la rı nı poz maq im ka nı ve rir ki, 
on lar, uşaq la rın cin si is tis mar və sek sual xa rak ter li hə rə kət lə-
rin  qur ba nı  ol duq la rı na  inan maq  üçün  ağ la ba tan  sə bəb  ol-
duq da, bu hal lar ba rə də uşaq la rın ri fa hı üçün fəaliy yət gös tə-
rən qu rum la ra mə lu mat ver sin lər. Cin si is tis mar və ya sek sual 
xa rak ter li hə rə kət ba rə də mə lu ma tı olan və ya be lə bir ha lın 
möv cud lu ğun dan şüb hə lə nən hər bir şəxs bu ba rə də sə la hiy-
yət li or qan la ra mə lu mat ver mə li dir. 

---

41
Norveç 
Norveçin mülki qanunvericiliyi də polis ilə əlaqə saxlamaq və 
ya  digər  bir  yol  ilə  ağır  cinayətlərin  törədilməsinin  qarşısını 
almaq vəzifəsi barədə aydın qaydalar nəzərdə tutur. (Ədliyyə 
və Polis Nazirliyi tərəfindən təfsir edilmişdir). 
–  Ağır  cinayətlərin  qarşısını  almaq  vəzifəsini  gücləndirmək 
məqsədilə 1902-ci il Ümumi Mülki Cəza Məcəlləsinin 139-cu 
bölməsinə 25.06.2010 tarixli 47 saylı qanun ilə düzəliş edilmişdir.
–  Bu  düzəlişə  əsasən,  şəxsin  cinayətin  hazırda  törədildiyi, 
törədilmək  üzrə  olduğu  və  ya  artıq  törədildiyi  barədə 
şübhələnməsi kifayətdir və artıq, etibarlı sübuta ehtiyac yoxdur.   
–  Həmçinin, qeyd edilir ki, cinayətin qarşısını almaq vəzifəsi 
peşəkar məxfiliyi qorumaq vəzifəsindən daha  üstündür.  
–  Bundan  əlavə,  cinayətin  qarşısını  almaq  vəzifəsi  və  bunu 
etməməyə görə cəza verilməsi, ailə zorakılığı və uşaqlara qarşı 
bəzi seksual xarakterli cinayətlər kimi, cinayətin əlavə növlərinə 
də şamil edilir ( övladlığa götürülmüş uşaq, ögey uşaq və ya 
şəxsin himayəsində olan 18 yaşından aşağı hər hansı digər bir 
şəxs  ilə  seksual  xarakterli  fəaliyyət  haqqında  199-cu  bölmə, 
16  yaşından  aşağı  uşağa  qarşı    seksual  xarakterli  hərəkətin 
törədilməsi    və  ya  seksual  xarakterli  təhqiramiz  və  ya  digər 
əxlaqsız şəkildə rəftar etmək məqsədilə bu cür uşağın yoldan 
çıxarılması haqqında 200-cü bölmənin 2-ci bəndi).
Böyük Britaniya
2003-cü il Sek sual xa rak ter li ci na yət lər haq qın da Qa nun, az-
yaş lı la ra qar şı sek sual xa rak ter li hə rə kət lər də da xil ol maq la, 
sek sual xa rak ter li hə rə kət lə rin qar şı sı nı al maq məq sə di ilə xə-
bər dar lı ğın edil mə si nə dair müəy yən tə ləb lər nə zər də tu tur. 

---

42
2003-cü il Seksual xarakterli cinayətlər haqqında Qanunun 80-
ci bölməsi 
Xəbərdarlıq tələblərinin şamil edildiyi şəxslər
(1)  Hər hansı bir şəxs:
(a)  3-cü Cədvəldə sadalanan cinayətlərdən hər hansı birinin 
törədilməsində təqsirli bilinmişdirsə;
(b)   bu cür cinayətin törədilməsində psixi xəstəlik səbəbi ilə 
təqsirli bilinməmişdirsə;
(c)  əlil  olduğu  müəyyən  edilmiş  və  ona  qarşı  qaldırılmış 
ittihama  səbəb  olan  cinayət  əməlini    törətməyə  məcbur 
olmuşdursa; yaxud
(d)  bu cür cinayətin törədilməsinə görə İngiltərə, Uels və ya 
Şimali İrlandiyada axtarışdadırsa 
bu His sə də nə zər də tu tul muş xə bər dar lıq tə ləb lə ri 82-ci böl-
mə də müəy yən edil miş müd dət ər zin də (xə bər dar lıq müd də-
ti) hə min şəx sə şa mil edi lir. 
(2)  Bu  Hissədə  nəzərdə  tutulan  xəbərdarlıq  tələblərinin 
şamil  olduğu  müddətdə,  həmin  şəxs  bu  Hissədə  “müvafiq 
cinayətkar” adlandırılır. 
CƏDVƏL 3 – 2-ci Hissənin məqsədləri üçün seksual xarakterli 
cinayətlər: İngiltərə və Uels 
1   1956-cı il Seksual xarakterli cinayətlər haqqında Qanunun 1-ci 
bölməsində nəzərdə tutulan cinayət əməli (bənd 69) (zorlama).

---

43
2  Həmin Qanunun 5-ci bölməsində nəzərdə tutulan cinayət 
əməli (13 yaşından aşağı qız ilə cinsi əlaqə).
3 Əgər ci na yət kar 20 və ya da ha yu xa rı yaş da dır sa, hə min Qa-
nu nun 6-cı böl mə sin də nə zər də tu tu lan ci na yət əmə li (16 ya-
şın dan aşa ğı qız ilə cin si əla qə). 
4  Əgər zə rər çək miş şəxs və ya di  gər tə  rəf (ola bil  di  yi hal  da )18 
ya  şın  dan aşa  ğı  dır  sa, hə  min Qa  nu  nun 10-cu böl  mə  sin  də nə  zər -
də tu  tu  lan ci  na  yət əmə  li (ki  şi tə  rə  fin  dən edil  miş in  sest).
5 Əgər:
(a)  cinayətkar 20 və ya daha yuxarı yaşdadırsa, yaxud 
(b)  zərərçəkmiş  şəxs  və  ya  digər  tərəf  (ola  bildiyi  halda  )18 
yaşından aşağıdırsa
həmin  Qanunun  12-ci  bölməsində  nəzərdə  tutulan  cinayət 
əməli (qeyri-ənənəvi cinsi əlaqə).
6 Əgər:
(a)  cinayətkar 20 və ya daha yuxarı yaşdadırsa və
(b)  zərərçəkmiş və ya digər tərəf (ola bildiyi halda )18 yaşından 
aşağıdırsa
həmin  Qanunun  13-cü  bölməsində  nəzərdə  tutulan  cinayət 
əməli (kişilər arasında əxlaqsız hərəkətlər)
7 Əgər:

---