Psixologiya 1

 

 

 

480 

 

olmaq» zərurətindən irəli gələn adamlarla yeni davranıĢ 

və münasibət normalarının mənimsənilməsi 

-

 

ÖZÜNÜQĠYMƏTLƏNDĠRMƏNĠN,  XARAKTERĠN 

inkiĢafı 

-

 

Xarakterin 

aksentuasiyası  və  QEYRĠ-ADAPTĠV 

davranıĢ formasının meydana gələ bilməsi. 

-

 

ġəxsi  baxıĢlarının,  diktat  yaĢlılara  qarĢı  etirazın, 

müstəqil 

olaraq 

referent 

qrupları 

seçmənin 

formalaĢması 

-

 

Həqiqi 

müstəqilliyin 

olmaması, 

həmyaĢıdlarına 

münasibətdə    yüksək  təlqinçiliyin  və  konformizmin 

olması 

-

 

MƏNTĠQĠ  təfəkkürün,  yaradıcı  Ģəkildə  düĢünmək  və 

özünütəhlil  qabiliyyətinin,  mücərrəd  məfhumlara 

istinad etmənin inkiĢafı. 

-

 

Özünənəzarət  və  fəaliyyəti  planlaĢdırmanın  hələ  çətin 

olması 

-

 

Riskə, təcavüzə meyllilik özünütəsdiq tərzi kimi 

-

 

Seksual həvəs və marağın aĢkara çıxması 

-

 

Öz 

«mənini» 

dərk 

etmənin, 

eqoidentikliyin 

formalaĢması 

-

 

Təlimdə seçicilik, ümumi və xüsusi qabiliyyətlərə sen-

zitivlik. 

  

 

 

Özünü yoxlamaq üçün sual və tapĢırıqlar 

 

1.

 

Yeniyetməlik yaĢında nə kimi anatomik-fizioloji 

dəyiĢikliklər baĢ verir? 

2.

 

Yeniyetməlik yaĢında ünsiyyət tələbatından danıĢın. 

3.

 

Yeniyetməlik yaĢında mənlik və əxlaqi Ģüur necə inkiĢaf 

edir? 

4.

 

«Yeniyetməlik dövründə yaĢlılıq hissi» dedikdə nəyi baĢa 

---

 

 

 

481 

 

düĢürsünüz? 

5.

 

Yeniyetməlik yaĢının təlim fəaliyyətinin fərqləndirici 

xüsusiyyətləri hansılardır? 

6.

 

Yeniyetmələrdə idrak proseslərinin inkiĢafı haqqında 

danıĢın. 

.  

 

Referat, məruzə və müstəqil tədqiqat üçün mövzular. 

 

1.

 

Yeniyetmələrdə iradi keyfiyyətlərin formalaĢması. 

2.

 

Yeniyetmələrdə Ģəxsiyyətin inkiĢafı. 

3.

 

Yeniyetmələrdə yaĢlılıq hissinin xüsusiyyətləri. 

4.

 

Yeniyetmələrin cinsi tərbiyəsinin psixoloji məsələləri. 

5.

 

Yeniyetmələrin təlimə münasibəti. 

 

Ədəbiyyat 

Bayramov Ə.S.  ġagirdlərdə əqli keyfiyyətlərin inkiĢafı. 

– Bakı, 1967 

Əlizadə  Ə.Ə.  UĢaq və yeniyetmələrin cinsi tərbiyəsi. – 

Bakı, 1986. 

Əlizadə Ə.Ə. Təxəyyül.  – Bakı, 2006 

Əlizadə  Ə.Ə.  ġagirdlərdə  təxəyyülün  inkiĢafı.  –  Bakı, 

1965 

Məmmədov 

A.U. 

Məktəblilərdə 

hafizənin 

xüsusiyyətləri. – Bakı, 1974 

Qədirov  Ə.Ə.  YaĢ  psixologiyası.  –  Bakı,  2002,  s.2198-

339. 

Rzayev 

B.Ġ. 

Məktəblilərdə 

idrak 

proseslərinin 

fəallaĢdırılması. – Bakı, 2000 

Vozrastnaə i pedaqoqiçeskaə psixoloqiə. Xrestomatiə. – 

M., s.210-311 

Nemov  R.S.  Psixoloqiə.  V  3-x  kn.,  kn.2-  M,,  1998, 

s.221-233 

Vozrastnaə  psixoloqiə/  Pod  red.  N.F.Dobrınika.  –  M., 

---

 

 

 

482 

 

1965, s.170-229. 

 

 

 

 

 

---

 

 

 

483 

 

 

2 2 - c i   F Ə S Ġ L  

  ĠLK GƏNCLĠK YAġI DÖVRÜNÜN 

PSĠXOLOJĠ XÜSUSĠYYƏTLƏRĠ 

 

 

Qısa xülasə

 

 

 

 Gənclik yaĢının ümumi xarakteristikası. Gənclərin formalaĢma-

sında bioloji, psixoloji, psixoseksual və sosial amillərin yeri. 

Ġlk  gənclik  yaĢında  Ģəxsiyyətin  inkiĢafı.  Həqiqi  yaĢlılığa  real 

keçidin baĢ verməsi. Ünsiyyət fəaliyyətinin inkiĢafı. Ünsiyyət və emosional 

həyat.  Valideynlərlə  ünsiyyət  xüsusiyyətləri.  YoldaĢlıq  və  dostluq. 

Məhəbbət hissi. Mənlik Ģüuru və əxlaqi Ģüurun inkiĢafı. 

Böyük  məktəblilərin  təlim  fəaliyyəti  və  idrak  proseslərinin 

inkiĢafı.  Təlim  fəaliyyətinin  forma  və  məzmunca,  məktəblilərin  təlimə 

münasibətinə görə dəyiĢməsi. Təlim prosesində idrak proseslərinin inkiĢafı. 

Maraqlar 

və  mənəvi  tələbatlar.  DünyagörüĢünün  formalaĢması. 

PeĢəyönümü və peĢəseçmə.  

 

 

 

VI.22.1. Gənclik yaĢının ümumi xarakteristikası 

 

Gənclik  insan həyatında uĢaqlıq dövrünün  baĢa  çatması, 

insanın  fiziki  cəhətdən  yetkinləĢməsi  psixoloji  cəhətdən 

özünəməxsus yüksək keyfiyyətlərin formalaĢması dövrüdür. 

Ġnsanın yaĢlılıq həyatı məhz bu dövrdən baĢlanır. 

Bu  dövr  özünüdərketmə,  mənlik  Ģüuru  və  dünyagö-

rüĢünün  formalaĢması  mərhələsi,  məsul  qərarların  qəbulu 

mərhələsi,  dostluğun,  məhəbbətin,  intim  yaxınlığın  yüksək 

qiymətləndirildiyi  insani  yaxınlıq  mərhələsi  kimi  qiymət-

ləndirilir. 

---