Publication1
Qadın vəkil məhkəməyə elə gəldi ki... 63
Yüklə 1,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Rəyasət Heyətinin üzvü HÜQUQ YARDIM ALMAQ HÜQUQUNUN GENEZİSİ VƏ İNKİŞAFI
| 63
Qadın vəkil məhkəməyə elə gəldi ki... 63 Həbsxanada şəhər MÜNDƏRİCAT 2 A Z Ə R B A Y C A N V Ə K İ L İ ‐ VI nömrə Müsahibələr və mövqelər Anar Bağırov Vəkillər Kollegiyasının Rəyasət Heyətinin üzvü HÜQUQ YARDIM ALMAQ HÜQUQUNUN GENEZİSİ VƏ İNKİŞAFI Azərbaycan Respublikası Konstitusi yasının 61‐ci maddəsində təsbit olunmuş hüquqi yardım almaq hüququ şəxsiyyətin əsas və bölünməz hüquqlarından biridir. Bu hüququn mahiyyəti və mə zmun tutumu onun bütün insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarının təmin olma mexanizmində vacib rol aldığını göstərir. Aydındır ki, belə bir fundamental hüququn elmi tədqiqi onun genezisini və inkişaf yolunu tarixi aspektdə kompleks tədqiq etməklə mümkün ola bilər. Ümumiyyətlə, hər hansı hüquq təzahürü və ya prosesinin hərtərəfli tədqiq edilməsi üçün, ilk növbədə, onun tarixi köklərinə müraciət etmək lazım gəlir. İnsan və vətəndaş konstitusion hüquq və azadlıqları, o cümlədən hüquqi yardım almaq hüququ qədim tarixə malikdir. H üquqi yardım almaq hüququnun həyata keçirilməsinin xüsusiyyətləri ilə məşğul olmuş hüquqşünas aliml ər arasında V.B.İsaakov, D.A.Kerimov, A.E.Kozlov, O.E.Kutafin, E.A.Lukaşeva, A.A.Mişin, A.P.Movçan, S.V.Polenina, Y.İ.Stesovski, Y.A.Tixomirov, B.N.Topornin, V.İ.Çervonyuk, B.C.Yebzeyev, M.V.Yarova və bir çox digərlərinin adları n ı sadalamaq olar. Bununla belə, hüquqi yardım almaq hüququnun müxtəlif aspektləri, o cümlədən yaranması, tarixi təkamülü ilə bağlı bir çox məsələlər hələ də öz dolğun həllini tapmamışdır . Nəzərə alınmalıdır ki, hüquqi yardım almaq hüququnun tarixi yaranış və inkişaf zəminlərinə m üraciət bir sıra nəzəri‐metodoloji məsələlərin həllinə imkan yaradır. Birincisi, bu konstitusion hüququn ərsəyə gəlməsini, daha doğrusu, yaranmasını və təkamülünü şərtləndirən amillə ri müəyyən etmək; ikinci növbədə, öz tarixi inkişafında hansı əsas mərhələlərdən keçdiyini və necə dəyişdiyini izləmək; üçüncüsü, konkret tarixi dövrlərdə müxtəlif dövlətlərin və onların hüquq siteml ərinin çərçivəsində necə realizə olunması, hansı xüsusiyyətlər qazanması məsələlərini tədqiq etmək; dördüncüsü, bu hüququn gələcək inkişaf perspektivlərinə dair təsəvvürlər yaratmaq və nəhayət, bütün bunların yekunu olaraq, baxılan subyektiv hüququn mahiyyətini daha dərindən dərk etmək məqsədinə nail olunur. D.A.Kerimovun haqlı qeyd etdiyi kimi, müasir dövrün hər hansı təzahürünü tarixi kontekstdə, yəni onun təkamül yolunda olmuş əvvəlki təzahürləri, habelə təzahürün bundan sonra yax ın və ya uzaq perspektivdə nələrə səbəb olacağını aydınlaşdırmadan, onu müasir vəziyyətində tam olaraq anlamaq mümkün deyildir. Tamamilə təbii məsələdir, çünki “cəmiyyətdə həmişə keçmişin qalıqları, bugünün əsasları və gələcəyin rüşeymləri ehtiva olunur. İstənilən müasir təzahür və ya proses öz köklə rini keçmişdən almaqla günümüzdə əks olunur və gələcəyə yönəlir”.(1) Yuxarıda qeyd olunanları bizim bilavasit ə tədqiq etdiyimiz subyektiv hüquqa proyeksiya etsək, qeyd etməliyik ki, bu hüququn m əzmun tutumu yalnız bugünə olan vəziyyəti ilə tamamlana bilməz, çünki bu halda, ən azından, keyfiyyətli hüquqi yardım almaq hüququnun tarixi inkişafında səbəb‐nəticə əlaqəsinin itirilməsi ilə üzləşirik. |