Dördüncü fəsil.
Qadın şəxsiyyətlər
191
“O (Əsma bint Ümeys), hicrət edənlərlə
birlikdə Nəcaşinin
yanına getmişdi...”
1
.
Ədəbi cəsarəti
Əbu Bürdə rəvayət edir ki, Əbu Musa
(Allah ondan razı qalsın!)
demişdir:
“Biz Yəməndə eşitdik ki, Peyğəmbər (
Ona Allahın xeyir-duası və
salamı olsun!
– Məkkədən Mədinəyə) yola çıxıb. Mən və iki qar-
daşım də yola çıxdıq. Ən kiçiyi mən idim. Qardaşlarımın biri
– Əbu Bürdə, digəri isə Əbu Rəhm idi. Qəbiləmdən 52-53
nəfər də (bizimlə yola çıxmışdı). Bir gəmiyə mindik. (Dəniz
küləkli olduğundan) gəmimizi Həbəşistan hökmdarı Nəcaşinin
məmləkətinin sahillərinə atdı. Orada Cəfər ibn əbu Taliblə gö-
rüşdük, bir müddət onunla qaldıq. Sonra birlikdə (Mədinəyə)
gəldik. Xeybərin fəthi günü Peyğəmbərə
(Ona Allahın xeyir-duası
və salamı olsun!)
qovuşduq. Bəzi insanlar bizə deyirdilər: “Hicrət
etməklə biz sizi geridə qoyduq.” Bizimlə (Mədinəyə) gəlmiş
Əsma bint Ümeys Peyğəmbərin
(Ona Allahın xeyir-duası və salamı ol-
sun!)
zövcəsi Həfsəyə baş çəkdi. O, Nəcaşinin yanına hicrət
edənlərdən idi. Əsma Həfsənin yanında ikən Ömər içəri daxil
oldu. Əsmanı görüb soruşdu: “Bu kimdir?” Həfsə dedi: “Əsma
bint Ümeysdir.” Ömər təkrar soruşdu: “Həbəşdirmi? Dənizlə
gələn qadındırmı?” Əsma dedi: “Bəli!” Ömər Əsmaya dedi:
“Hicrət etməklə sizi geridə qoyduq! Biz Peyğəmbərə
(Ona Alla-
hın xeyir-duası və salamı olsun!)
sizdən daha layiqik!” Əsma hirslənərək
dedi: “Əsla! Allaha and olsun ki, siz Peyğəmbərlə
(Ona Allahın
1
Hədisi İmam Buxari və İmam Müslim rəvayət etmişlər.
Birinci kitab. Buxarı̇ və müslı̇mı̇n “səhı̇h”lərı̇ndə qadın şəxsı̇yyəti
192
xeyir-duası və salamı olsun!)
ikən ac olanınızı doydurmuş, nadan ola-
nınıza da moizə etmişdir. Biz isə Həbəşistanda yadların və
mənfurların ölkəsində idik. Bu isə Allah naminə idi, Peyğəmbər
(Ona Allahın xeyir-duası və salamı olsun!)
naminə idi! Allaha and olsun ki,
(ey Ömər) dediklərini Peyğəmbərə
(Ona Allahın xeyir-duası və salamı
olsun!)
söyləmədikcə boğazımdan nə bir loğma yemək, nə də bir
qurtum su keçəcəkdir. Biz (uzaq ölkələrdə) əzab-əziyyət çəkir,
qorxurduq. Bunları gedib Peyğəmbərə
(Ona Allahın xeyir-duası və salamı
olsun!)
danışacağam, (nəyin düz, nəyin səhv olduğunu) ondan
soruşacağam. (Ey Ömər,) bunu Peyğəmbərə
(Ona Allahın xeyir-duası
və salamı olsun!)
danışarkən, Allaha and olsun, sözümə nə yalan
qatacaq, nə haqdan sapacaq, nə də dediklərimə nə isə artıra-
cağam!” (Bu əsnada) Peyğəmbər
(Ona Allahın xeyir-duası və salamı olsun!)
içəri daxil oldu. Əsma dedi: “Ey Allahın peyğəmbəri, Ömər
bunu və bunu dedi.” Peyğəmbər
(Ona Allahın xeyir-duası və salamı olsun!)
soruşdu: “Bəs sən ona nə dedin?” Əsma dedi: “Ona bunu və
bunu dedim.” Peyğəmbər buyurdu: “O (Ömər), sizdən mənə
daha layiq deyil! Çünki o və yoldaşları – bir hicrət, sizlər –
gəmidəkilər isə iki hicrət
1
etmisiniz.”
(Əsma deyir:) “(Peyğəmbərin haqqımızda
bu sözləri söylə-
məsindən sonra) gördüm ki, Əbu Musa və yoldaşları dəstə-
dəstə yanıma gəlib, həmin hədisi soruşurlar. Peyğəmbərin
(Ona
Allahın xeyir-duası və salamı olsun!)
“Gəmi əhli” haqqında dedikləri qədər
heç nə dünyada onlara xoş gəlməmişdi. Hər dəfə Əbu Musanı
gördüyümdə məndən həmin hədisi soruşardı”
2
.
1
Yəni, əvvəlcə Nəcaşinin yanına getməklə, daha sonra yanıma qayıtmaqla
iki dəfə hicrət etmisiniz – tərcüməçinin qeydi.
2
Hədisi İmam Buxari və İmam Müslim rəvayət etmişlər.
Dördüncü fəsil.
Qadın şəxsiyyətlər
193
Hamilə ikən həccə getməyi
Rəvayət olunur ki, Həzrəti Aişə
(Allah ondan razı qalsın!)
deyib:
“Əsma bint Ümeys Şəcərədə
1
Məhəmməd ibn Əbubəkri dün-
yaya gətirdi. Peyğəmbər
(Ona Allahın xeyir-duası və salamı olsun!)
Əbubək-
rə əmr etdi ki, Əsmaya qüsl alıb həccini davam etdirməyi
söyləsin”
2
.
Övladları və ərinin qayğısına qalmağı
Rəvayət olunur ki,
Cabir ibn Abdullah
(Allah ondan razı qalsın!)
deyib:
“Peyğəmbər
(Ona Allahın xeyir-duası və salamı olsun!)
Əsma bint Ümeysə
dedi: “Mən qardaşımın övladlarını zəifl əmiş görürəm. Yeməkləri
yoxdurmu?” Əsma dedi: “Xeyr, (varıdır), amma onlar tez gözə
gəlirlər.” Peyğəmbər
(Ona Allahın xeyir-duası və salamı olsun!)
buyurdu:
“Onlara rüqyə et.” (Əsma deyir:) “Bunu ona təklif etdiyimdə
(etiraz edib) dedi: “Sən özün et”
3
.
Bu, Əsmanın övladlarına göstərdiyi qayğıdır. Ərinin qayğısı-
na qalmağı haqda isə Təbərani bir hədis rəvayət etmişdir. Bu
hədisə görə Qeys ibn əbu Hazim deyib:
“Xəstələndiyi vaxt Əbubəkrin
(Allah ondan razı qalsın!)
yanına get-
mişdik. Gördüm ki, əlləri döyməli ağ bir qadın milçəkləri ona
(Əbubəkrə) qonmasınlar deyə qovur. Bu, Əsma bint Ümeys
idi.”
4
1
Məkkədə, Zülhüleyfə yaxınlığında yer adı.
2
Hədisi İmam Müslim rəvayət etmişdir.
3
Hədisi İmam Müslim rəvayət etmişdir.
4
Hədisi Təbərani rəvayət etmişdir. Bax: “Məcmə əz-Zəvaid” kitabı, “Geyim”