Qanaxmalar zamanı infuzion-transfuzion terapiya

137 
 
mmol,  Cl
-
  -  45  mmol,  asaetat  20  mmol,  Н
2
PО
4
-
–10  mmol.  Osmolyarlığı  150 
mosm/l-dir. 
Bu məhlul hipotonuk dehidratasiya və hiperhidratasiya, alkaloz, oliquriya, şok 
zamanı əksgöstərişdir.  
İnfuziyanın  sürəti  3-4  ml/kq/saat-dır.  Ümumi  dozası  1000-2000  ml/gün-dür. 
Suyun dozasının aşmasından ehtityatlanmaq lazımdır. 
Qlükozanın  5%-li izotonik elektrolitsiz məhlulu. 1 litrində 950 sərbəst su və 
50  qram  qlükoza  olur.  Qlükoza  mütabolizmə,  yəni  mitoxondrilərdə  qlikoliz 
prosesinə uğrayaraq, H
2
O və CO
2
 əmələ gətirir. 1 məhlul 200 kalori enerji verir. pH 
3,0-5.5 təşkil edir. Osmolyarlığı 278 mosm/l-ə bərabərdir.hipertonik dehidratasiya, 
sərbəst suyun defisitiilə baş verən susuzlaşma zamanı göstərişdir. Digər məhlullara 
əlavə  etmək  üçün  istifadə  olunur.  Hipotonik  drhidratasiya  və  hiperhidratasiya, 
hiperqlikemiya, qəbuledilməzlik, matanolla zəhərlənmə zamanı əksgöstərişdir. 
Dozası konkret hallarla müəyyən olunur. İnfuziya sürəti 4-8 ml/kq/saat-dır. Su 
zəhərlənməsi təhlükəsi də mümkündür! 
Qlükozanın  10%-li  hipertonik  elektrolitsiz  məhlulu.  Osmolyarlığı  555 
mosm/l-dir.  Məhlulun  1  litrinin  mütabolizmindən  400  kkal  ayrilir.  Göstərişləri  və 
əksgöstərişləri  5%-li  qlükoza  məhlulundakı  kimidir.  İnfuziyası  göstərişdən  asılı 
olaraq,  2,5  ml/kq/saat  sürəti  ilə  aparılmalıdır.Su  zəhərlənməsi  təhlükəsi  də 
mümkündür! 
 Natrium-xloridin  izotonik  məhlulu,  Ringer  və  Ringer-Lokk  məhlullaru, 
laktasol,  habelə  digər  izotonik  və  izoion  elektrolitbməhlulları  bazis  məhlulu  kimi 
istifadə  olina  bilər.  Lakin  bütün  bu  məhlullar  orqanizmibn  suya  olan  gündəlik 
tələbatı  ödəyə  bilmir.  Buna  görə  də  orqanizmin  suya  və  elektrolitlərin  bazis 
tələbatını  nəzərə  almaqla  bu  vasitələr  qlükozanın  və  ya  fruktozanın  elektrolitsiz 
məhlulları ilə birlikdə tətbiq oluna bilər. 
Fruktozanın  5%-li  məhlulu  da  qlükoza  məhlulu  kimi  sərbəst  suyun  və 
enerjinin  (200  kkal/l)  donatorlarıdır.  Bu  məhlulun  istifadəsinə  göstəriş  qlükoza 
məhlulundakı  kimidir.  Qızdırma  ,  əməliyyat  proseslərində  elektrolitsiz  suyuun 
əvəzolunmasını  təmin  edir.  10%-li  məhlulu  xüsusən  pediatriyada  geniş  tətbiq 
olunur.  Əksgöstərişləri,  dozası  və  infuziya  sürəti  qlükoza  məhlulunda  olduğu 
kimidir. 
 
Korreksiyaedici məhlullar 
Darrou  məhlulu.  Kalium  defisiti  və  alkaloz  zamanı  korreksiyaedici  məhlul 
kimi  istifadə  edilir.  1  litr  Darrou  məhlulunun  (“Frezenius”)    tərkibində  var:  Na
+
- 
102,7 mmol, K
+
 - 36,2 mmol, Cl
-
 - 138,9 mmol.Osmolyarlığı 278 mosm/l-dir. 
Bu  məhlulun  tətbiqinə  göstərişlər  bunlardır:  saluretik  maddələrin  və 
kortikosteroidlərin  təyinindən  sonra  kalium  tərkibli  maye  itgisi  nəticəsində 
meydana çıxmışkalium defisiti, alkoloz. 

---

138 
 
Gündə  2000  ml  həcmdə  venadaxili  uzunmüddətli  infuziya  şəklində  tətbiq 
olunur. Vurulma sürəti dəqiqədə 60 damcıdır. 
Hiperkaliemiya 
və 
böyrək 
çatmamazlığı  bu  məhlulun  istifadəsinə 
əksgöstərişdir. 
5%-li  və  10%-li  qlükozanın  elektrolit  və  yüksək  kalium  tərkibinliməhlulu. 
Kalium  defisitinin  əvəzedicisi  kimi  və  alkalozun  korreksiyası  məqsədi  ilə  tətbiq 
edilir.  Bu  məhlulu  kalium  və  xlorid  itgisi  zamanı  (məsələn,  mədə  şirəsinin 
itgisində) istifadə olunur. 
1 litr 5%-li qlükozanın elektrolitməhlulunun tərkibi belədir: Na
+
- 80 mmol, K
+
 
-  40  mmol,  Cl
-
  -  120  mmol,  inyeksiya  üçün  monohidrat  –  55  qram,  su  ilə 
kristalaşdırılmamış qlükoza – 50 qram. Kaloriliyi 200 kkal/l-dir. Osmolyarlığı 517 
mosm/l-dir.  Bu  məhlulun  10%-lisində  qlükozanın  kaloriliyi  400  kkal/litr, 
osmolyarlığı isə 795 mosm/litr-dir. 
Məhlulun dozası xəstənin ionnoqramma məlumatları əsasında seçilir.  
İnfuziya sürəti 2,5 ml/kq/saatdır. Tərkibində kaliumun qatılığı yüksək olduğu 
üçün  məhlulun  infuziyası  zamanı  göstərilən  sürəti  aşmaq  olmaz!  Maksimal  doza: 
70 bədən kütləsi olan xəstəyə gündə 2000 ml-dir. 
Bu  məhlullarin  (“Frezenius”)  vurulması  asidoz,  hiperkaliemiya,  böyrək 
çatmamazlığı, oarqnizmdə suyun izafiliyi, şəkərli diabet zamnı əksgöstərişdir. 
Xlosol.  Tərkibi  kaliumla  zənginləşdirilmiş  izotonik  məhluldur.  Natrium-
asetatın olması üçün metaboıik asidozun müalicəsində istifadəsinə imkan verir. Bu 
məhlul  alkaloz  olmayan  hallarda  hipokaliemiya,  natriumun  və  xlorun  itgiləri 
zamanı göstərişdir. 
Məhlulun  1  litrində  vardır:  Na
+
-  124  mmol,  K
+
  -  23  mmol,  Cl
-
  -  105  mmol, 
asetat 42 mmol. Osmolyarlığı 294 mosm/l-dir. 
Məhlulun  dozası  xəstənin  ionnoqramma  məlumatlarına  əsasən  seçilir. 
Vurulma sürəti 4-6 ml/kq/saat olmalıdır. 
Hiperqlikemiya,  mütabolik  asidoz,  hiperhidratasiya  və  böyrək  çatmamazlığı 
zamanı məhlulun təyinatına əksgöstərişdir. 
Ionosell  (“Frezenius”).  Hüceyrədaxili  kalium  və  maqnezium  asparaginat 
elektrolitlərinin itgisinin korreksiya üçün infuzion məhluldur. 
Kalium  və  maqneziumun  kombinasiyalı  defisiti  zamanı  təyin  edilir. 
Əməliyyatönü,  əməliyyatdaxili  və  əməliyyatdansonrakı  dövrlərdə  2-5  gün  ərzində 
böyük cərrahi əməliyyatlar zamanı istifadə oluna bilər. bu məhlul paralitik bağırsaq 
keçməməzliyi,  ağır  travmalar  və  yanıqlardan  sonra  bərpa  fazasında  göstərişdir. 
Habelə diabetik komadan və miokardın kəskin infarktından sonra, ürək ritmlərinin 
pozulmaları zamanı istifadə edilir. 
1 litr ionosell məhlulunun tərkibində var: : Na
+
 - 51,33 mmol, К
+
 - 50 mmol, 
Mg
2+
 - 25 mmol, Са
2+
 - 0,12 mmol, Zn
2+
 - 0,073 mmol, Mn
2+
 - 0,044 mmol, Сa
2+
 - 

---