Qapaq yumsaq indd

A su dün nd n sabaha
46
Bico – 1824-cü il vergi s n dl rin  gör  35 ail  ya ayan Bi co 
k ndi
irvan yal tinin Qo un mahalına, sonralar is
amaxı q -
zasının Qo un dair sin  daxil olmu dur. Bico, Q
d, Ke dim z v
L ng biz k ndl rinin ıx li b yin övladlarının mülkiyy tind  oldu-
u arxiv s n dl rind  qeyd olunub.
Mü yy n tarixi dövrl rd  ba  vermi  ictimai-siyasi hadis l rl
laq dar öz yerini d yi m k m cburiyy tind  qalmı  bu k ndin
halisi XX  srin
vv ll rind  erm ni t cavüzün   m ruz qalmı ,
onlara qar ı lazımi silahlı müqavim t göst rmi dir. Bico k ndi ra-
zisind  Pir msaq, Pir  eydulla, Qarı Mazar sandı ı, Sanqalan piri 
kimi ziyar tgah yerl ri vardır.
Bico haqqında müxt lif mülahiz l rin birind  Bico oykonimi nin 
peçoy/beçoy adlı o uz soyları il  ba lı olması qeyd olunur.
B zi t dqiqatçılara gör   k ndin adı tat dilind ki buc (qorxulu) 
v  ov (su) sözl rind n ibar t olub, k ndin yaxınlı ındakı kükürdlü 
mineral bulaqlar il
laq l ndirilir.
K nd L ng biz silsil sinin t yind  yerl ir.
Bozavand – Ya ayı  m nt q sinin adı XIX  srd
amaxı rayo-
nu razisind ki Pirisfahan da ında ya amı  64 ail d n ibar t Boza-
vand obasının adı il  ba lıdır. Mollaisaqlı k ndi ( smayıllı rayonu) 
il  Göyçay arasında Bozavand me si adlı yer d  vardır.
K nd irvan düzünd  yerl ir.
C layir – C layir oykoniminin etimologiyası tarixi C layir
dövl tini yaratmı   c layir tayfasının adı il  ba lıdır. Respublika-
mızın dig r rayonlarında da h min tayfa il  ba lı toponiml r  rast 
g lm k mümkündür. 1367-ci ild   C layir hökmdarlarından
eyx
Üveysin irvanı z bt etm si bar d  m lumatlar vardır.
A su rayonu m rk zind n 28 km c nubda yerl
n C layir
k ndinin halisi sas n bostançılıqla m
ul olur.
K nd irvan düzünd  yerl ir.
C f rli – Ya ayı  m nt q si mu anlı tayfasının C f rli tir sinin
m skunla ması n tic sind  yaranmı dır.

---

Rayonun k ndl ri v  oykoniml rin etimologiyası
47
K nd irvan düzünd  yerl ir.
Çaparlı – Gorus tayfaları t r find n m skunla mı   k ndl rd n
biri Gorus-Çaparlıdır.  srin vv ll rind
amaxı q zasının Xançoban 
dair sin  daxil olan bu k ndin adındakı “Gorus” etnonimi sonralar 
i l nm mi , yalnız Çaparlı forması qalmı dır. XII-XIII  srl rd  o uz 
v  türkm n tayfalarından biri çaparlı idi. Ya ayı  m nt q si bu tayfa-
lara m nsub ail l rin m skunla ması n tic sind  formala mı dır.
Çaparlı oykoniminin çapar/çaparxana sözü il  ba lılı ı da qeyd 
edilir. XVIII  srd   A su
h rin  ged n rabit /çaparxana m n-
t q l rind n biri burada yerl irdi.
Çaparlı k ndi L ng biz silsil sinin t yind  yerl ir.
Çiyni – Çiyni XIX  srin vv ll rind
irvan yal tinin Haız
mahalına daxil olmu dur. 1824-cü il  aid m nb l rd  Çiynili k ndi
kimi qeyd olunur. H min dövrd
halisi 8 ail d n ibar t olmu dur. 
Oykonim öz adında çiyni tayfasının adını ks etdirir. XVI  srd  qızıl-
ba  tayfalarından biri olan v  m n c  qacar tayfasına m nsub olan 
çiynilil r S f vi ahı T hmasib (1524-1576) üsyankar xarakterl rin
gör  ölk nin müxt lif razil rind  yerl dirmi di.
K nd irvan düzünd  yerl ir.
Da d mirb yli – 1851-ci il  aid m nb l rd  Da d mirb yli
obasının adı ç kilir. Obanın ba çısı kimi Lütf li b y Da d mir b y
o lu yad olunur. Oykonim m rzili tayfasının da d mirb yli tir sinin
adındandır. Oba öz adını Da d mir b yin adından götürmü , oturaq 
h yata keçdikd n sonra is   m skunla dıqları k nd  eyni adı ver-
mi dir.  irvan düzünd  m skunla mı  Da d mirb yli obası inzibati 
c h td n amaxı q zasının Xançoban dair sin  daxil olmu dur. XIX 
srin 70-ci ill rind  10 ail d n, sonlarında is  c mi 7– ail d n ibar t
kiçik icma idi.
K nd irvan düzünd  yerl ir.
D d li – D d li k ndi XIX  srin ortalarında
amaxı q zasının
B rgü ad dair sin  daxil olmu dur. Ya ayı   m nt q sini keçmi
r bd d li tayfasına m nsub ail l r qı laq yerind  salmı lar. Son-

---

A su dün nd n sabaha
48
ralar r b komponenti dü mü dür. D d li oykonimi d d -li hiss -
cikl rind n ibar tdir. D d  xalqımızın dünyagörü ün  gör   a saq-
qal, hörm tli
xsl r  müraci t formasıdır. “Kitabi D d  Qorqud” 
dastanından göründüyü kimi D d  Qorqud bütün o uzların hörm t
etdiyi a saqqal
xsdir.
K nd irvan düzünd  yerl ir.
D lil r – D lil r k ndi 1824 -cü il  aid s n dd
irvan yal tinin
Xançoban mahalı t rkibind  Daliral (D lil rin rus dilind  t hrif olun-
mu  forması) k ndi kimi qeyd olunmu dur. H min dövrd  k ndin 15 
ail lik nüfuzu var idi. D lil r toponimi d li v  -l r hiss cikl rind n
ibar t olub “igidl r”, “q hr manlar” m nasındadır.
D li etnonimi tele  klind  hunların bir tir sinin adı il  m  lum-
dur.
K nd irvan düzünd dir.
Dilman – Dilman k ndi XIX  srin vv ll rind
irvan yal ti-
nin Qo un mahalına daxıl olmu dur. M nb l rd  Dilmanlı kimi 
qeyd olunan bu k ndin h min dövrd
halisi 57 ail d n ibar t ol-
mu dur. Dilman k ndind  artıq 1887-ci ild  k nd m kt bi açılmı -
dır. Dilmanda Yunus baba, Oruc baba,  sitm  baba, Pir dini, Qo a
övliya, B növ  piri kimi müq dd s ziyar tgahlar var.
Dig r m nb d  k ndin Türkm nçay sülh müqavil sind n (1828) 
sonra C nubi Az rbaycanın Dilman mahalından köçüb g lmi  200 
ail nin m skunla ması n tic sind  yarandı ına gör  bel  adlandı ı
qeyd olunur.
Ya ayı  m nt q si Niyalda  silsil sinin t yind dir.
Elabad – Gürcüvan platosundadır. Toponim el v  abad sözl rinin
birl m sind n ibar t olub “abad el, abad yurd” m nasındadır. 
r bmehdib y –  r bmehdib y oykonimi antroponimd n ya-
ran mı dır. Mehdi b y v  o lu S lim b y varlı, tanınmı
irvan b y-
l rind n olmu dur. Bu n slin Qafqaz cani ini Vorontsov – Da kov
v  Az rbaycan xeyriyy çisi H.Z.Ta ıyevl  münasib tl ri indi d
k nd sakinl ri t r find n tez-tez söyl nilir. Mehdi b yin adından ya-

---