Qaraqalpaq indd

Nizami Tağısoy
 Qaraqalpaq ədəbiyyatı
102
103
5. Максетов К.М. Каракалпакский эпос. Ташкент, «ФАН», 
1976, с. 86.
6. Yenə orada, c.86
7. Uyğur C.V. Karakalpak destanları. Kırk kız destanı. 
Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları, 2007, s.46.
8. Yenə orada, s. 374.
9. Yenə orada, s.425.
10. Yenə orada, s. 423.
11. Uyğur C.V. Karakalpak destanları. Kırk kız destanı. 
Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları, 2007, s. 430.
12. Yenə orada, s. 474.
13. Yenə orada, s. 430.
14. Uyğur C.V. Karakalpak destanları. Kırk kız destanı. 
Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları, 2007, s.516.
15. Кор-Оглы Х.Г. Узбекская литература. М., «Высш.шк.», 
1968, с. 29.
16.Yenə orada.
17. Hacıyeva M., Rıhtım M. Folklor və  təsəvvüf  ədəbiyyatı 
sözlüyü. Bakı, “Nurlan”, 2009, s. 312
18. Мамедов Н. Фольклорно-этнографические  источники, 
струк турно-композиционные  и  идейно-худо жес твенные 
особен ности  кара  калпакского  эпоса  «Кырк  кыз»//  Тезисы 
докладов    научн.кон фер.сотрудн.  Бакинского  Славянского 
университета.  Баку, «Kitab aləmi», 2003, c.143-145. 
19  Джаныл  Мырза.  Сказание  о  девушке – богатыре. 
Фрунзе, «Учпедгиз», 1958. ,51 c. 
20.  Мамедов    Н.  Общие  или  сходные  явления  в  эпосе 
индийского и тюркского народов (на материале индийского 
«Махабхараты»  и  каракалпакского  «Кырк  кыз»//Сравни-
тель ное  литературоведение.  Материалы  международной 
конференции.  Баку, «Kitab aləmi», 2004, с.89-92.
21.  Толстова  Л.С.  Использование  фольклора  при 
изучении  этногенеза  и  этнокультурных  связей  народов// 
Фольклор  и  историческая  этнография.  М., 1983, с.15.
22.  Кырк  кыз.  Об  эпосе  «Кырк  кыз».  Пер.  С.Сомовой. 
Ташкент, «госиздат», 1949, 290 с.
23. Повесть о прекрасной Гулаим. Пер.А.Тарковского. М., 
«Дет.лит»., 1965, с. 131
24.  Повесть  о  прекрасной  Гулаим.  Пер.  А.  Тарковского. 
М., «Дет.лит», 1965, 190 с.
25. Кырк кыз. Наzırl. К.Максетов. Нöкис, «Каракалпакстан 
баспасы», 1962.
26. Кырк кыз. Каракалпак халык дестаны. Нöкис, 1993.
27. Антология каракалпакской  поэзии. Сост.И.Юсупов. 
Ташкент, «Худож.лит.», 1968, с. 8.
28. Кырк кыз. Пер. С.Сомовой. Ташкент, «Госиздат», 1949, 
с. 4.
29.  Повесть  о  прекрасной  Гулаим.  Пер.  А.Тарковского. 
М., «Дет.лит.», 1965, с. 131. 
30.  Максетов  К.М.  Каракалпакский  эпос.  Ташкент, 
«ФАН», 1976, с. 84.
31.  Толстова  Л.С.  Древневосточные  антропонимические 
ассоциации  в  каракалпакском    историческом  фольклоре// 
Ономастика  Востока.  М., «Наука», 1980, с. 67-71.
32.  Толстова  Л.С.  Использование  фольклора  при 
изучении  этногенеза  и  этнокультурных  связей  народов// 
Фольклор  и  историческая  этнография.  М., 1983, с.16.
33. Yenə orada.
34.  Сыдыков  А.  Традиционная  композиция  описаний 
похода  в  эпосе  «Манас» (варианты  С.Оразбакова  и 
С.Каралаева)//Типология  и взаимосвязи фольклора народов 
СССР.  М., «Наука», 1980, с.135-138.
35. 
Кидайш-Покровская 
И.В., 
Мирбадалева 
А.С. 
Традиционные  элементы  стиля  в  эпическом  тексте// 
Текстологическое изучение эпоса. М., «Наука», 1971, с. 64-96.
              Кырк  кыз.  Об  эпосе  «Кырк  кыз».  Пер.  С.Сомовой. 
Ташкент, «Госиздат», 149, с.VI. 
36.  Мирбадалева  А.С.  О  некоторых  принципах  отбора  и 
публикации  текстов  эпических  произведений  в  серии  «Эпос 
народов СССР» (на примере  эпоса тюркоязычных народов).// 
Фольклор: издание эпоса. М., «Наука», 1977, с. 24-34.

---

Nizami Tağısoy
 Qaraqalpaq ədəbiyyatı
104
105
37. Yenə orada.
38.  Кор-Оглы  Х.  Текстологическая  характеристика 
публикаций  эпоса  «Герог лы»  и  «Гуругли»//  Фольклор: 
издание  эпоса.  М., «Наука», 1977, с. 65-76
39. Мамедов Н. Фольклорно-этнографические источники, 
структурно  композиционные  и  идейно-художественные 
особенности  каракалпакского  эпоса  «Кырк  кыз»//  Тезисы 
докладов  научной  конференции  сотрудников  Бакинского 
славянского  университета.  Баку, «Kitab aləmi», 2003, с. 144.
V. QARAQALPAQ ŞİFAHİ XALQ 
YARADICILIĞI
Qaraqalpaq folklorunun kollektivliyi, variativliyi və 
sinkretikliyi. Qaraqalpaq folklorunun janrları – mifoloji 
hekayələr, nəğmələr,  əfsanələr, lətifələr, rəvayətlər, atalar 
sözü, zərbi  məsəllər, tapmacalar və s. Qaraqalpaq folklor 
janrlarının türk xalqlarının folklor janrlarına yaxınlığı. 
Digər türk xalqlarında olduğu kimi qaraqalpaqlarda 
müşairə janrının geniş yayılması. Qaraqalpaq ailə-məişət 
poeziyasının özünəməxsusluğu. Toy, beşik, uşaq, sevgi, əmək, 
təsərrüfat həyatı ilə bağlı nəğmələr. Müsəlmanlığa qədər və 
müsəlmanlıqdan sonra qaraqalpaqlarda yer almış “həyya”, 
“xoşlasu”, “joklau”, “haytar”, “heyjar”, “betaşar”, “bədik”, 
“güləpsan”, “ramazan” və s. nəğmələr. “Heyjar”, “betaşar” 
və digər nəğmələrin ifaçılıq ustalığı. Qaraqalpaq folklorunun 
zənginliyi və rəngarəngliyi. Qazax folklorşünası və etnoqrafı 
Ç.Valixanov qaraqalpaq folkloru haqqında.
Nağıllar qaraqalpaq folklorunun  ən mühüm bölməsi kimi. 
Atalar sözü və zərbi məsəllər qaraqalpaq xalq müdrikliyinin 
qaymağı kimi. Qaraqalpaq xalq tapmacalarında 
uzaqgörənliyin  və müdrikliyin əksi. 
Qaraqalpaq “juap”ları, onların köməyi ilə uzaqgörənliyin  
və müdrikliyin nümayişi. Qaraqalpaq “lakkı”ları, onların 
Azərbaycan “lağ lağı”çıları, zarafatçıları ilə müqayisəsi. 
Qaraqalpaqların lətifə ustası. Ömirbəyin lətifələri.
Qaraqalpaq “jırau”, “baxsı”, “baksı”ları, onların xalqın 
şifa hi  nümu nələ rinin qorunub saxlanılması, zənginləşdiri l-
məsi, nəsildən nəsilə ötürül məsində rolu.
Digər türk xalqlarında olduğu kimi qaraqalpaqlarda da 
əsrlər boyu şifahi yaradıcılıq daha geniş inkişaf etmişdir. Belə 
yara dıcılığın münbit inkişafı üçün şifahilik, kollektivlik, va-

---