foydalaniladi. Har ikki tilda ham o‘tgan zamon ma‘nosi shartli vaqt komponentlari
yoki kontekst ma‘nosi orqali aniqlashtiriladi.Uning shartli belgilari: Aktz=Betrz,
Sprz dan oldingi
Betrz va
Aktz, -Mod, - Colloqu, +Adv.
Keiner kräht nach uns, hier holt uns auch keiner mehr raus. — Hech kim
bizning g’amimizni yemaydi, hech kim bizni bu yerdan olib chiqib ketolmaydi ham.
Dann brüllen sie draußen wie die Löwen. - Unda ular tashqarida ayiqdek
bo’kirishadi.
Bu gapda
dann leksik belgisi orqali kuzatuv vaqtidan so‘ng amalga
oshayotgan nutq vaqti va nutq vaqti bilan bir paytda
amalga oshayotgan jarayon
tasvirlangan.
brüllen sie — "ular bo‘kirishardi" birikmasi orqali jarayon
kechayotgani ifodalangan. Modallik yo‘q.
brüllen - "bo‘kirmoq"
stilistik
bo‘yoqdor birlik.
e) Das
imperativische Präsens ma‘no shakli imperativning prezensga
sinonimik munosabatini ifodalaydi va qat‘iy buyruq aspektini yuzaga keltiradi. Bu
shakl ham o‘zbek tilida hozirgi kelasi zamon orqali ifodalanadi.
Morgen früh bringen Sie die sechzehn Vögel zu mir. — Ertaga ertalab o’sha
o’n olti "lochin "ni mening oldimga olib kelasiz.
Morgen früh jumlasi ob‘ektiv-aniq vaqtni va
jarayon vaqti oldindaligini
ko‘rsatmoqda. Modallik so‘zlovchining xohishi orqali ifodalanmoqda.
Du gibst ihm das Kind mit. — Bolani o’shanga berib yuborasan.
Morgen geht der Transport an. — Ertaga sostav jo’nab ketadi.
Morgen so‘zi yuqoridagi misolda berilgan vazifalarni bajarmoqda.
Xulosa o‘rnida shuni aytishimiz mumkinki, Präsens zamonini aniq vaqt bilan
solishtirish tadqiqi shuni ko‘rsatdi-ki, Aktuelles Präsens hozirgi zamonning asosiy
ma‘nosi, historisches Präsens va Futurisches Präsens ko‘chma ma‘nosi, Generelles
Präsens va uning muqobillari uning qo‘shimcha ma‘nolari ekanligi oydinlashdi.
Historisches Präsens va Futurisches Präsens da jarayon vaqti, ya‘ni aniq - ob‘ektiv
vaqt Präsensra ko‘chirilgan.
Präteritum - hikoya zamon formasidir. U o‘zbek tilidagi
o’tgan zamon
hikoya fe’li shakliga to‘la mos keladi. U bo‘lib o‘tgan
voqea-hodisalarni
boshqalarga yetkazish maqsadida tasvirlashda yoki biron voqea-hodisa yuzasidan
diskussiyaga kirish uchun qo‘llaniladi. Bu zamon
formasi voqea-hodisalarni
uzluksiz tasvirlashga xizmat qiladi:
Dostları ilə paylaş: