Qasim qirxqizli
Yüklə 0,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
64 cəksən. O, da mənə sənətimi dəyişmək tələbini qoydu. Mən də tacir olmağı qərarlaşdırdım. Həmin gündən də mən tacir, xanımım isə ev qadını oldu. Beləliklə də hər ikimiz sənətimizi ülvi məhəbbəti- mizə qurban verdik. Arada belə məclislər təşkil edirəm ki, ürəyimizin atəşini, sənət yanğısını az da olsa söndürək. Cabbar gülümsəyə-gülümsəyə dedi: - Qardaş xanımının səsi doğrudan da Allah vergisidir. Allah verəndə Arazın o tayında da verir, bu tayında da... Andı pozmağınız bir günahdırsa, bu vergini dörd divar arasında saxlamaq beş gü- nahdır... Sədnik müəllim bu hekayəni sevimli həyat yoldaşı mərhum Səfurə xanımın əziz xatirəsinə həsr edib. Səfurə xanım ziyalı, sənətə yüksək qiymət verən, yaradıcılıq qabiliyyətinə malik Azərbaycan qadını olub. Əfsuslar olsun ki, Sədnik müəllim Səfurə xanımı həmişə pərdə arxasında saxlayıb, onun yaradıcılığının tam üzə çıxmasına şərait yaratmayıb. Xalqa, xalq ədəbiyyatına məhəbbət S.P.Pir- sultanlının qanına elə hopmuşdur ki, onları bir-bi- rindən ayrı təsəvvür etmək çox çətindir. Bütün sahələrdə olduğu kimi Sədnik Paşa Pirsultanlı dram əsərləri yazmaq sahəsinə də baş vurmuş, iki pyes yazmışdır. “Qızıl piyalə” pyesi saf, ülvi məhəbbət və sənət üzərində qurulmuşdur. 65 Pyes xalq əfsanələri əsasında işlənmişdir. Pyesdə 5 obraz iştirak edir. Fərhad - daşyonan, İlham pərisi - gözəllər gözəli, Mahmud şah Qəznəvi - hökmdar, Piran Qoca - hökmdarın atası, Çətinqaya isə Fər- hadın dostudur. Fərhad el arasında tanınmış daşyonan, tarixi mədəniyyət abidələri yaradan bir sənətkardır. Çə- tinqaya onun ən yaxın dostudur. Bir gün Çətinqaya İlham Pərisinin gözəlliyindən söz açır. O bildirir ki, İlham pərisi heç bir kəsi bəyənmir. İlham Pə- risi bazardan gələndə pişvazına çıxaq, sən də mə- lahətli səsinlə oxu, bəlkə səni bəyəndi. Fərhad deyir ki, şahı bəyənməyən qız, adi bir daşyonanı bəyənəcəkmi? İki dost İlham Pərisinin pişvazına çıxırlar. Fərhadın həm də gözəl, məlahətli səsi var imiş. Xalq buna görə də Fərhadı çox sevirmiş. Fərhad İlham Pərisinin uzaqdan gəldiyini gördükdə məla- hətli səsi ilə oxumağa başlayır. Hamı bu səsin sehrinə toplaşır. İlham Pərisi bu səsi eşitdikdən sonra Fərhadın kimliyi ilə maraqlanır, bir könüldən min könülə ona vurulur. Fərhadın sehirli səsi onun bütün vücudunu sarsıdır. İlham Pərisi Fərhadı yu- xuda da gördüyünü bildirir. İlham Pərisinin sorağını alan Mahmud şah onu sarayına gətirdir. Saray mühiti İlham Pərisinin qəlbinə yatmır. Gecə-gündüz Fərhadın sehirli səsi- nin həsrətini çəkir. Qəzvin məmləkətinin şahı Mahmud İlham Pərisinin nə üçün kədərli olduğu 66 ilə maraqlanır. İlham Pərisi məyusluğunun səbə- bini qardaşının ölümü ilə əlaqələndirir. Bu zaman Fərhadın uzaqdan səsi gəlir. İlham Pərisi qeyri- ixtiyari sehirli səsə tərəf yüyürür və şaha deyir ki, bu məndən asılı olan hal deyil. Mən qeyri-ixtiyari o səsə tərəf can atıram. Mənim bütün varlığım o səsə bağlıdır. Şah qəzəblənib Fərhadı əvvəlcə zindana sal- dırdı, sonra isə uzaq ölkəyə sürgün etdirdi. Şahın atası Piran Qoca bir gün şəhərə çıxdı. Gördü ki, hamı qara geyinib, hər yan sükuta qərq olub. Piran qoca camaatdan qara geyinməklərinin, yasa batmaqlarının səbəbini soruşdu. Adamlar bil- dirdilər ki, şah Fərhadı başqa ölkəyə sürgün edib. Fərhadın səsini, sənətini çörəkdən, sudan üstün tu- tan xalq ona yas saxlayır. Piran Qoca əhvalatı oğluna danışdı, onun təkidi ilə Fərhadı vətəninə qaytardı. Hökmdar Fərhadı üzü tüklü, əli qabarlı görüb soruşdu: - Sən orada nə iş görürdün? - Bənna işləyirdim. - Bəs niyə bənna, bəs niyə oxumurdun? - Ç ox uzaqda idim. Səhər yelləri İlham Pərisi- nin nəfəsini mənə çatdıra bilmirdi. Mənim səsim ona bağlıdır. Onun nəfəsi mənə çatmasa, oxuya bilmirəm Şah Fərhada tapşırdı ki, özündə səliqə yarat. Bu həftə meydanda sənə oxumağa icazə verə- cəyəm. 67 Şah kor-peşman evinə gəlir. Qızıl şəbəkəli aynabənddə zərli miz üstündə bir cüt qızıl piyalə qoyur. İlham Pərisini çağırıb yanında oturdur. Xəl- vət adam göndərir ki, qoyun Fərhad oxusun. Qıza dedi ki, qızıl piyalələrə şərab süz. Elə bu zaman Fərhadın həsrət notları üzərində köklənmiş səsi bütün aləmə yayılır. İlham Pərisi səs gələn tərəfə qaçaraq dedi: - Odur! Şahın adamları İlham Pərisini tutub saxlaya bilmədilər. Şah qızın başından qızıl səpdi, ona xe- yir-dua verməyə məcbur oldu. Böyük səltənət sa- hibi İlham Pərisinin Fərhada olan məhəbbəti qarşı- sında gücsüz, cılız, miskin göründü. Şah yana-yana: - İlahi, bu məhəbbət nə imiş belə? Qızıl şəbəkəli aynabənddə, qızıl piyalə də, ləl-cəvahirat da ülvi məhəbbətin qabağında aciz imiş. Taxt-tac da, hökm də, qılınc da onun qaba- ğını kəsməkdə gücsüz olurmuş. İlham Pərisi heç nəyə məhəl qoymadan meydana qədər ayaqyalın qaçdı. Bu mənzərəni seyr edən Piran Qoca oğluna dedi: - Fərhad bizim elin ürəyi, İlham Pərisi isə görən gözüdür. Hər iki aşiq böyük sınaqlardan keçdi. Qoy bütün el yasdan çıxsın, bu meydanda da onların toyu olsun. Mahmud Şah razılaşdı, hamı onları təbrik etdilər. Yüklə 0,67 Mb. Dostları ilə paylaş:
|