Qasim qirxqizli
I FƏSİL Sədnik Paşa Pirsultanlının
Yüklə 0,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
7 I FƏSİL Sədnik Paşa Pirsultanlının poetik söz dünyası Sədnik Paşa Pirsultanlının çoxşaxəli yara- dıcılığı bir çox istiqmətlərdə inkişaf etmişdir. Onun yaradıcılığında milli poetik fikrin ən incə çalarları həmişə diqqəti özünə cəlb edir. Bu isə onun poetik fikrinin ən böyük nailiyyətlərindən biridir. Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatının bili- cisi, dərin məzmunlu poetik istedada malik olan bu qocaman tədqiqatçının özünün cahana sığmayan söz dünyası vardır. Yaşı səksəni ötməsinə bax- mayaraq arayır, axtarır, tədqiqat işlərini usanmaq bilmədən inamla davam etdirir. Bütün türk dün- yasının folkloru haqqında geniş məlumata malikdir. Təbiətən dadlı-duzlu söhbətləri, hazır- cavablığı ilə onu yaxından tanıyanların qəlbində özünə isti yuva qurmağı, məlhəm hissləri yarat- mağı məharətlə bacarır. Sədnik müəllimin tərcümeyi-halına nəzər saldıqda görürük ki, o, ömrüboyu xalq ruhu ilə yaşamış, qüdrətli, cəfakeş bir alim kimi böyük şöhrət qazanmışdır. Onun özü kimi şeir dili də sadə, diqqəti çəkən və yaddaqalandır. 8 “Nizami və folklor” kitabına görə 1977-ci ildə “Yejeqodnik”ə (Velikaya sovetskaya ensik- lopediya) daxil edilib. “Dədə Qorqud boyları” haq- qında topladığı əfsanələr və elmi məqalələrinə görə 2000-ci ildə Türkiyədə nəşr olunmuş “Kitabi-Dədə Qorqud” ensiklopediyasının I və II cildlərində təmsil olunub. 20 ildən artıq Gəncəbasarda Aşıqlar Bir- liyinin sədri olub. Uzun müddət ərzində Gəncə- basarda aşıq poeziyasının, sənətinin inkişaf etdi- rilməsi sahəsində əvəzsiz xidmətlər göstərmişdir. Gənc istedadların üzə çıxarılması sahəsində də gərgin fəaliyyət göstərmiş, unudulmuş, yaddaş- lardan silinmiş saz havalarına yeni nəfəs gətir- mişdir. Azərbaycan Aşıqlar Qurultaylarının rəyasət heyətinin və plenumunun üzvü seçilmişdir. Bu qurultaylarda etdiyi məruzə və çıxışlar rəğbətlə qarşılanmışdır. Qəlbən, sidq ürəklə aşıq ədəbiy- yatına, türk dünyasının folkloruna bağlı olan, unudulmuş bir çox ustad aşıqları da gündəmə gətirərək onların yaradıcılığını geniş şəkildə təhlil etməyi və yaşatmağı özünün mənəvi borcu hesab etmişdir. Xalq tərəfindən yaradılan bir çox mahnı və nəğmələrimizin xalqa qaytarılmasına, rəhbərlik etdiyi “Çeşmə” folklor teatrnda göstərdiyi fəaliy- yətə görə “Əməkdar mədəniyyət işçisi” adına layiq görülüb. 9 Sədnik Pirsultanlının yaradıcılığı təkcə Azərbaycanla bitmir. Bir çox müsəlman ölkə- lərində olduğu kimi, 1993-cü ildə Ankarada keçirilən “İpək yolu uluslararası halk ədəbiyyatı” simpoziumunda və Nev şəhərində keçirilən “Hacı Veli Bektaş” törənində dolğun məruzə ilə çıxış etmişdir. Folklor institutunun müdafiə şurasının üzvü kimi AMEA-nın Folklor İnstutunun 2004-cü ildə təşkil etdiyi I, II, 2005-ci ildə III, IV uluslararası “Ortaq türk keçmişindən ortaq türk gələcəyinə” həsr olunmuş folklor simpoziumlarının məruzəçisi olmuşdur. Respublikamızda öz imzası ilə yaxşı tanınan alim, aşıq yaradıcılığının nəzəri problemlərini elmi əsaslarla işləyən görkəmli tədqiqatçı kimi 2004-cü ildə nəşr olunmuş “Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi”nin I cildinə daxil edilib. Respublikamızda və bir çox xarici dövlətlərdə yorulmaz tədqiqatçı alim-professorun gördüyü işlər təqdirə layiqdir. Ona görə də 2005-ci ildə “Aztelefilm” yaradıcılıq birliyinin dövlət sifarişi ilə “Pirsultan” adlı sənədli televiziya filmi çəkilmişdir. Bütün bunlarla bərabər cəfakeş alim, vətənpərvər vətəndaş olan Sədnik müəllim pedaqoji fəaliyyətini də yorulmadan davam etdirir. 2007-ci ildə “Qabaqcıl təhsil işçisi” adına layiq görülmüş və “Tərəqqi” medalı ilə təltif olunmuşdur. 10 14 namizədlik və 6 doktorluq disser- tasiyalarının apponenti olmuş, əmək və müharibə veteranıdır. Səksən illik ömrünün 56 ilini Azərbaycan folklorunun toplanması, tədqiqi və nəşrinə həsr etmiş tədqiqatçı alimin yaradıcılıq arenası geniş və hərtərəflidir. Həyatının qürub çağını yaşayan qocaman tədqiqatçının yaradıcılıq yoluna nəzər saldıqda onu folklorumuzun şahı adlandırmaq olar. Bəlkə də respublikamızda folklor dünyasının ən birincilərindən biri də məhz Sədnik Pirsultanlıdır. Aşağıda götərilən elmi əsərlər və ixtiralar da onun iti qələminin məhsuludur. “Nizami və folklor”, “Azərbaycan xalq yaradıcılığının inki- şafı”, “Nizami və xalq əfsanələri”, “Heca vəznli şeir və mənzum atalar sözləri”, “Heca vəznli tap- macaların inkişafı”, “Azərbaycan eposunun əfsanə qaynaqları”, “Ozan-aşıq sənətinin nəzəri məsə- lələri”, “Heca vəzninin bayatı və qoşma möcü- zələri”, “Azərbaycan əfsanə və rəvayətlərinin ədə- bi abidələrimizlə müqayisəli tədqiqi” və sair əsər- lərdən dərslik kimi geniş şəkildə istifadə olunur. Əllidən çox kitabın müəllifi olan bu qocaman, yorulmaz tədqiqatçı alim bu gün də gənclik həvəsi ilə işləyir, usanmaq nə olduğunu bilmir. 2008-ci ildə “Aşıq Şəmşirin poetik aləminə səyahət” və 2009-cu ildə “Azərbaycan türklərinin xalq əfsanələri” kitabları geniş oxucu auditoriyası tərəfindən rəğbətlə qarşılanmışdır. Bir çox fəxri Yüklə 0,67 Mb. Dostları ilə paylaş:
|