RamiLƏ dadaşova
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
abidə Dünya Mədəniyyət İrsi siyahısına daxil edil- mişdir. Nyu-Yorkda Daq Hammar şeld adına BMT-nin təqaüd fondu da yaradılmışdır. 1982-ci ildə Daq Hammarşeld adına təqaüdə layiq görülən əməkdaşlarla görüşündə Baş katib Xavyer Peres de Kuelyar demişdir:”Şəxsən mənim üçün Daq Hammarşeld beynəlxalq vahidliyin müjdəçisi və müdafiəçisi kimi böyük məna kəsb edən şəxsdir. Mən inanıram ki, bu məslək tez, yaxud gec qələbə çalacaq...” (30, s.224). 26 U Tan (Myanma) BMT-nin B aş katibi (1961-1971-ci illər) 1961-ci ilin sentyab rında Daq Hamma rşeldin təyyarə qəzasında həlak olmasından sonra, U Tan 1961-ci il noyabrın 3-dən 1971-ci il dekabrın 31-dək BMT-nin Baş katibi vəzifəsini icra etdi. U Tan 1909- cu il yanvarın 22- də Pantanoda (Birma) anadan olmuşdur. O vaxt Hindistanın bir hissəsi olan Birma Böyük Britaniya- nın müstəmləkəsi idi. U Tanın valideynləri ziyalı təbəqədən idilər. Atası U Bo Xni 4 min əhalisi olan Pantanoda yeganə adam idi ki, ingilis dilini bilirdi. Birmada ali məktəb olmadığı dövrdə U Bo Xni Kəlküttə kolleclərindən birini qurtarmışdı. Onun zəngin kitabxanası var idi, həmişə dünyada gedən proseslərlə maraqlanırdı, hər gün qəzet oxuyurdu. U Tanın kiçik qardaşı U Kxan xatırlayır ki, atası son dərəcə sakit təbiətli adam idi, xeyirxahlığı, ədalətliliyi, vicdanlılığı ilə fərqlənirdi. U Tanın anası Do Nan Taun buddist idi (40). U Tan uşaq yaşlarından Budda təliminə dərin hörmətlə bağlanmışdı, l akin heç vaxt dindar olmamışdı. Ancaq o, anasını incitməmək üçün bütün dini seremoniyalarda və rituallarda iştirak edirdi. Birmalılarda belə bir familiya yox idi. Bu ad anadan olduğu gündən asılı olaraq, astroloqların məsləhəti ilə, ona verilmişdi. U Tan cümə günü anadan olmuşdu. 27 ”Tan” sözünün mənası “təmiz”, “U” – “cənab” deməkdir (40). U Tan məktəbli olarkən Maun çağırılırdı. “Maun” – “kiçik qard aş” deməkdir. Maun Tan varlı ailədə böyüsə də, adi kəndli uşaqlarından az fərqlənirdi. İravadi çayı sahilində yerləşən Pantanoda böyüyən Maun Tan uşaqlıqda vaxtının çoxunu sahildən çox, suda keçirirdi. 5 yaşında olarkən o, çox əla üzürdü. O, bədənini bakteriya və günəş şüalarından qorumaq üçün tanakxa(yerli pudra) ilə örtürdü. Birmalılar inanırdılar ki, onların allahları tanakxa ilə bəzənən insanları sevirlər. Birma buddist cəmiyyətində uşaqlar erkən yaşlarından ənənəvi dəyərlərə, adətlərə bağlanırdılar. Pantanoda 16 monastır var idi. Anası balaca Maun Tanı monastırlarda keçirilən müxtəlif seremoniyalara aparırdı. Səhər tezdən Maun Tan monastıra sədəqə üçün gələnlərə böyük bal qaşığı ilə bişmiş düyü verirdi (40). Müstəmləkə ölkəsi şəraitində U Tanın ənənəvi tərbiyəsindən avropa, ingilis təsiri yan keçə bilməzdi. O, iki il yarım Birma ibtidai məktəbinə, sonra ingilis dili öyrədilən ingilis-birma səkkiz illik məktəbinə getdi. Düzdür, orada ingilis dilini ingilislər yox, birmalılar, yaxud hindlilər tədris edirdilər. U Tan çoxmilli əhatədə böyümüşdü. İravadi çayının sahilində birmalılar ilə yanaşı Hindistandan gələn karenlər, arakanslar, monlar yaşayırdılar. U Tanın ailəsi monların əslindən idi. Bu xalq üçün dəriləri qara, girdə sifət, girdə çənə xarakterik idi. U Tan da belə görünürdü. O, dəyirmi eynək taxırdı (40). Pantano milli orta məktəbində təhsil alan U Tan tez bir zamanda ən yaxşı şagird kimi tanındı. 12 yaşında o, 28 Şekspirin, Konan-Doylun əsərlərini oxumağa başladı, yaxşı şəkillər çəkirdi, top oyunlarını sevirdi. U Tan yalnız çox oxumur, həm də əsər yazırdı. O, ilk məqaləsini 15 yaşında ingilis dilində yazdı. Həmin məqalə boyskautlar, yəni ümumdünya gənclər hərəkatında iştirak edənlər üçün buraxılan jurnalda dərc edildi. O vaxtdan U Tan jurnalist, ədəbiyyatşünas olmağı arzulayırdı. ”Turiya” Birma qəzetində çalışan atası U Tanı təhsilli görmək istəyirdi və oğluna kitablar, xüsusən də amerika müəllifləri A.Linkolnun, C.Vaşinqtonun əsərlərini oxumağı tövsiyə edirdi. U Tanın 14 yaşı olanda atası vəfat etdi. Ailənin maddi vəziyyəti çox pisləşdi. U Tanın üç kiçik qardaşı da var idi. Atasının ölümündən sonra o, ailənin böyüyü oldu, maddi vəziyyətin çətin olması üzündən universitetdə yalnız iki il oxuya bildi, anasına və qardaşlarına kömək etmək üçün Pantanoya qayıtmalı oldu. U Tan Pantano orta məktəbinə müəllim təyin olundu, tarix, ingilis dili, riyaziyyat fənlərini tədris etdi, bir qədər sonra məktəbin direktoru oldu. Direktor olduqdan sonra U Tan öz köhnə dostu U Nunu administrator vəzifəsinə dəvət etdi. U Tan do stunun ailə qurmasına vasitəçilik etdi. Sonra özü Do Teyn Ti ilə ailə qurdu. Onun xanımı ənənəvi tərbiyə almışdı, ingilis dilini bilmirdi, buddizm təlimini öyrənməyə maraq göstərirdi. Birmada nigah gününü astroloqlar müəyyənləşdirirlər. Astroloqlar Do Teyn Tinə bildirdilər ki, U Tan həyatda böyük müvəffəqiyyətlər əldə edəcək, bütün dünyada tanınacaq. Onların ailə həyatı yaxşı oldu, lakin sonra böyük oğullarının ölməsi ailəyə güclü zərbə vurdu. 29 Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|