Ramiz mehdiyev azərbaycan Respublikası Prezidenti
Yüklə 0,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
34
“Vətəndaş cəmiyyətinin yaradılması kimi nəcib bəhanə altında dövlətin təbii funksiyaları ictimai təsisatlara verilir. Bu, yalnız bir nəticəyə - cəmiyyətin siyasi sisteminin özəyi kimi dövlətin dağılmasına və onun zəifləməsinə, ölkədə yeni siyasi aktorların - əsas etibarilə xarici dövlətlər, yaxud təşkilatlar tərəfindən maliyyələşdirilən beynəlxalq, ictimai, qeyri-dövlət strukturlarının peyda olmasına gətirib çıxarır” 36 .
icrasından imtina edən, çıxıb getməyə haqqı olmayan cəmiyyət sahələrindən uzaqlaşan (nizamasalmanın dayandırılması yolu ilə) dövlət zəif və iqtidarsız olur” 37 . Müəllifin gəldiyi nəticələrin hər cür əsası var. Təkcə dövlət funksiyalarının ictimai təşkilatlara verilməsi məsələsinə həddən çox ölçülüb-biçilmiş şəkildə yanaşmaq lazım deyil, əksinə, güclü dövlət orqanlarının funksiyaları geniş və müxtəlif olmalı, belə dövlətin orqanlarının səriştəsi məsələlərin son dərəcə geniş dairəsini əhatə etməli, ictimai həyatın bir çox sahələrinə xeyli dərəcədə toxunmalıdır. “Güclü” və “zəif” dövlətlərin təsnifatı üzrə mühakimə yürüdülsə, bu zaman Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, Azərbaycan
36 Bax: Абрамова М.Г. Мифологема сильного государства и актуальные задачи государственной политики России. Политические науки. Вестник МГУ, серия 12, 2014 г., №3, стр.102. 37 Bax: Затонский В.А. Эффективная государственность. М.: Юрист, 2006, стр.108 . 35
özünün bir çox göstəricilərinə görə güclü dövlət tipi kateqoriyasına uyğun gəlir. Bu, onunla əsaslandırılır ki, Azərbaycanda yaradılmış dövlət hakimiyyəti sistemi demokratik siyasi rejimi təkmilləşdirməyə və gücləndirməyə davam edir, eyni zamanda, ölkədə vətəndaşların təsərrüfat-iqtisadi və ictimai təşəbbüsünü stimullaşdıran şəraitə səmərəli nəzarət bacarığının səviyyəsini artırır, bununla da bütün əhali üçün faydalı nəticələrin əldə olunmasında dövlətin rolunu möhkəmləndirir. Azərbaycanın 1980-ci illərin sonu – 1990-cı illərin əvvəlindəki təcrübəsindən bilirik ki, dövlətin zəifliyi və hakimiyyətin qətiyyətsizliyi cəmiyyəti tam kollaps vəziyyətinə salır. Odur ki, dövləti bütün idarəetmə təsisatlarının, hakimiyyətin bütün səviyyələrinin timsalında daha da gücləndirmək, dəqiq işləyən icra vertikalı mexanizmlərini qurmaq ən mühüm vəzifədir. Çünki güclü dövlət quruculuq fəaliyyətinin təşəbbüskarı, ruhlandırıcısı və qarantıdır. Azərbaycanda hakimiyyət özünün “güclü dövlət” ideyasını həyata keçirir, çünki öz xalqının nadir ənənələrinə əsaslanır. Məsələ bundadır ki, dövlətin güclü və planlaşdırıcı rolu olmasa Azərbaycanda həyata keçirilən genişmiqyaslı sosial-iqtisadi layihələrin reallaşmasının üstündən xətt çəkilə bilər. Güclü dövlət gələcək nəslə və “insan kapitalı”na investisiya yatırmadan müvəffəqiyyətli ola bilməz. Azərbaycanda güclü dövlətin uğurları təhsilə, səhiyyəyə, 36
idmana və digər sosial proqramlara düşünülmüş şəkildə sərmayə yatırılması ilə bağlıdır. Azərbaycanda “güclü dövlətin” bəzi əlamətlərini göstərməyə çalışaq: -tam suverendir, buna görə də daxili və xarici siyasətində başqa dövlətlərdən, yaxud beynəlxalq təşkilatlardan asılı deyil; -milli iqtisadiyyatı və istehsal sahəsini ən müasir texnologiyalar bazasında inkişaf etdirir; -Azərbaycanın bütün etnoslarının dövlət ideologiyası olan, tolerantlıq və
multikulturalizm kimi
dövlət səviyyəsində möhkəmləndirilən elementlərə sahib olan
güclü milli
“Azərbaycanizm” ideologiyasına malikdir; -milli mədəniyyəti, elm və təhsili, idmanı və praktik təbabəti -pensiyaçıların və aztəminatlı vətəndaşların qayğısına qalır; -qanuna müvafiq olaraq ictimai asayişi səmərəli təmin edir; -dövlətin ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsinin zəruriliyinə müvafiq olaraq Milli Silahlı Qüvvələri inkişaf etdirir; -öz müstəqil fəaliyyətində milli maraqlara və dövlət maraqlarına əsaslanan qeyri-hökumət (vətəndaş) strukturlarını hər vasitə ilə dəstəkləyir; 37
-radikal qrupların, xüsusən başqa dövlətlər, yaxud beynəlxalq təşkilatlar və s. tərəfindən maliyyələşdirilən qrupların fəaliyyətinin qarşısını qanuna müvafiq olaraq bacarıqla alır. Keçid dövrü şəraitində Azərbaycan dövləti ən mühüm sosial- siyasi qurum, yaxud daxili transformasiyalar amili olaraq qalır. Azərbaycan öz coğrafi mövqeyi ilə geosiyasi mərkəz kimi çıxış edir. Zbiqnev Bjezinskinin fikrincə, “geosiyasi mərkəzlər öz coğrafi mövqeyindən asılıdır. Coğrafi mövqe bir sıra hallarda onlara ya mühüm rayonlara çıxışa nəzarət, ya da fəaliyyətdə olan mühüm geosiyasi şəxslərə resursların əldə olunmasında rədd cavabı verməyin mümkünlüyü baxımından xüsusi rol ayırır. Başqa hallarda geosiyasi mərkəz dövlətin, yaxud hətta geosiyasi məkanda həyati əhəmiyyət daşıyan regionun sipəri ola bilər. Bəzən geosiyasi mərkəzin mövcudluğunun özü qonşuluqda geostrateji fəaliyyət göstərən daha fəal şəxslər üçün, demək olar, çox ciddi siyasi və mədəni nəticələr verir” 38
Müasir Azərbaycan dövləti təhlükəsizliyin, suverenliyin, ictimai maraqların, dilin və milli mədəniyyətin müdafiəsinin yeganə qarantıdır. Skeptiklərin fikirlərinə rəğmən düşünürəm ki, qloballaşma şəraitində dövlətin potensialı azalmayacaq, əksinə artacaq. Qanunlara riayət olunmasının, siyasi, iqtisadi və sosial sabitliyin qorunub saxlanılmasının qarantı kimi öz əhəmiyyətini gücləndirən milli
38
Збигнев Бжезинский. Великая шахматная доска, стр. 55.
Yüklə 0,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|