42
və dövlətin qarşısında duran, həllini tələb edən mürəkkəb
məsələlərdən irəli gəlir.
Azərbaycan dövləti vətəndaşlarımızın yaşamaq hüququna, milli
təhlükəsizliyə və sosial-iqtisadi inkişafa təminat verən yeganə siyasi
təsisatdır. Dövlət olmadan ictimai tərəqqi mümkün deyil.
Bu halda məhz güclü dövlət özünün zəruri və prioritet
funksiyalarını müəyyən edir. Rusiyalı tədqiqatçı O.İ.Miroşkina güclü
dövlətin inkişaf prioritetlərini, sosial prosesləri idarəetmə sisteminin
təkmilləşdirilməsi modellərini, sosial rifaha çatmaq yollarını müəyyən
edən baza funksiyalarını fərqləndirir. Müəllif güclü dövlətin əsas
funksiyaları kimi təsisedici funksiyasını, yəni, lazım gəldikdə yeni
siyasi mexanizm formalaşdırmaq (yeni təsisatlar yaratmaq,
əhəmiyyətini itirmiş köhnə təsisatları yenidən qurmaq və ya ləğv
etmək) bacarığını; əzəldən dövlətə xas olan və güclü dövlət üçün
xüsusi aktuallıq kəsb edən qanunvericilik funksiyasını önə çəkir. O
qeyd edir ki, göstərilən funksiya yeni şəraitdə yeni məzmunla
zənginləşir, təkcə daxili cari sosial məsələlərə dair qanunların qəbul
edilməsini deyil, həm də qanunvericiliyin dünya standartlarına
uyğunlaşdırılması tələbini; cəmiyyətin iqtisadi və sosial həyatında
dövlətin yerinin və rolunun gücləndirilməsində təzahür edən dövlətin
sosiallaşması funksiyasının genişlənməsini; yaşayış mühitinin
müdafiəsi funksiyasını; xüsusi funksiya kimi müasir inkişafa təhlükə
və təhdidlərə qarşı mübarizə mexanizmlərinin formalaşdırılmasını
ehtiva edir.
43
Güclü dövlətin daha bir funksiyası orqanlar sisteminin
yaradılması, sülhün, dinc həyatın və dövlət suverenliyinin
qorunmasında onların səlahiyyətinin müəyyən edilməsidir
41
.
Öz ideologiyasını işləyib hazırlamaq və geniş xalq kütlələrinə
çatdırmaq güclü dövlətin əsas funksiyalarından biridir. Odur ki, güclü
dövlət təkcə funksional deyil, həm də öz vətəndaşlarına ünvanlanan,
inkişaf istiqamətlərini və perspektivlərini onlara izah edən xüsusi
ideologiyaya malik dövlətdir. Dövlət ideologiyasının mövcudluğu isə
məhz dövlətin gücünü, siyasi sistemdə onun yerinin siyasətin digər
subyekti tərəfindən tutulmadığını göstərir.
Heç bir mədəni və dayanıqlı sosial təsisat heç vaxt ümumdövlət
ideologiyası olmadan keçinməyib. R.İ.Sokolova və V.İ.Spiridonova
yazırlar: “Məhz cəmiyyətin ideoloji altsistemi cəmiyyət üçün çox vacib
olan salamat qalmaq məsələsini identik formada həll edir. Belə
ideologiyanın olmaması müxtəlif qruplaşmalar arasında siyasi
qütbləşmənin sürətlə güclənməsi üçün münbit zəmindir”
42
.
Həmişə rəngarəng olan cəmiyyət “ən müxtəlif - konfessional,
etnik, mədəni, sosial, siyasi və s. əsaslara malikdir. Lakin o
(hakimiyyət – R.M.), mövcudluğunun mənasını təşkil edən, cəmiyyət
tərəfindən ona verilən səlahiyyətləri qəbul etməsinin səbəbi olan
41
Bax: Мирошкина О.И. Основные приоритеты функционирования «сильного государства» в современной
рискогенной политико-правовой реальности. С.-П. государственный университет экономики и финансов.
Ученые записки юридического факультета. Выпуск 24(34) – 25(35), 2012, стр. 110-111.
42
Соколова Р.И., Спиридонова В.И. Государство в современном мире. Стр. 218.
44
mənəvi prioritetlərini, məqsədlərini, vəzifələrini bəyan etməyə sadəcə
borcludur”.
İctimai inkişafın yeni səviyyəsinə yüksəlmək üçün böyük
səfərbərlik səyləri lazımdır. Lakin bunun üçün ruhlandırmağı bacaran
məqsəd olmalıdır. Milləti gələcək quruculuq naminə birləşdirən və
səfərbər edən ideologiya yalnız dövrlərin əlaqələrini bərpa edərək
keçmişi və indini bir araya gətirmir, başlıcası budur ki, gələcəyin
cazibədar simasını təklif edir
43
.
M.V.Lomonosov adına MDU-nun dosenti M.Q.Abramovanın
fikrincə, dövlət ideologiyasını qısa və ortamüddətli perspektivdə
dövlət siyasətinin konsepsiyası kimi təsəvvür etmək olar. Bütün
ictimai fenomenlər kimi, dövlət siyasəti də forma və məzmuna
malikdir. Formanı normativ-hüquqi mənbələr, məzmunu isə dövlət
siyasəti təmsil edir
44
.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev 28 May – Respublika Günü
münasibətilə
qəbulda
deyib:
“Bizim
milli
ideologiyamız,
azərbaycançılıq fəlsəfəsi bütün cəmiyyəti birləşdirir”
45
. Gördüyümüz
kimi, dövlətimizin başçısı etiraf edir ki, “Azərbaycançılıq” müasir
Azərbaycanın dövlət ideologiyasıdır. Sıralarında 600 min üzvü olan
Yeni Azərbaycan Partiyası da bu ideologiyaya sadiqdir. Lakin
cəmiyyətimiz üçün bu partiyanın əhəmiyyəti üzvlərinin sayında yox,
proqramının məzmunundadır. Proqramda ölkədə güclü dövlətin - XXI
43
Там же, стр. 221, 227.
44
Bax: Абрамова М.Г. Мифологема сильного государства и актуальные задачи государственной политики
России. Политические науки. Стр. 103-104.
45
«Бакинский рабочий». 28 мая 2015.
Dostları ilə paylaş: |