Rəy verənlər: f e. d prof. Ş. M. Məmmədov
Yüklə 3,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
Dirilmə problemi ilə bağlı Qaitidə olan zombilərdən də danışmaq yerinə düşərdi. Mütəxəsislər belə hesab edirdilər ki, zombi praktikası Qaitiyə vudu kahinləri tərəfindən Daqomedən gətirilmişdir. Adı adamın zombiyə çevrilməsi mərasimi iki mərhələdən ibarətdir. Birinci mərhələdə adamı həyatdan məhrum edirlər, ikincidə isə onu həyata qaytarırlar. Adamı zəhərləmək yolu ilə öldürürlər: onun yeməyinə güclü zəhər qatırlar - yemək balıqdan hazırlanır; zəhərin əsəbi iHic etmək təsiri var, onun gücü sianist koliomdan 500 dəfə güclüdür. Zəhər bədənə düşən kimi adamın nəfəsi kəsilir, gözləri şüşələşir, bədəni göyərir- bundan sonra həmin adam klinik ölüm vəziyyətinə düşür. Bu vaxt adətən ölən adamı dəfn edirlər. Bir neçə gündən sonra onu qəbirdən oğurlayırlar və onu dirildirlər. Ancaq bu adamın özünü dərk etməsi dəyişir: o özünü şəxsiyyət kimi tam və ya qismən dərk edə bilmir, öz “mən”ini dərk etmir. Belecə o zombiyə çevrilir, başqalarının iradəsini sözsüz yerinə yetirir. Zombini “mənasız olaraq qabağa baxan” kimi təsvir edirlər. Zombini çətin iş üçün hazırladıqlarına görə fiziki cəhətdən sağlam adamdan seçirlər. Ondan əsasən şəkər plantasiyalarında istifadə edirlər. Bu heç vaxt müqavimət göstərməyən quldur, belə ki, o öz qulluğunu dərk etmir. Əlbəttə hər kəs zombi olmaqdan qorxur, ona görə də dəfn vaxtı müxtəlif vasitələrdən istifadə edirlər ki, onları zombiyə çevirməsinlər. Bunu baxmayaraq zombiyə çevinnək praktikası hələ də qalır. Avstraliya aborigenləri də buna oxşar işlər görürlər. Avropa etnoqraflarmın yazdığı kimi, cadugarlar nəzərdə tutduqları adamı oğurlayırlar. Cadugar adamı sol böyrü üstə uzadır, onun ürəyinə iti çubuq və yeni itilənmiş sümük yeridir. Ürək dayanana qədər o gözləyir- adam ölür və ruhu onun bədənini tərk edir. Bu vaxt cadugar meydin bədənini diriltməyə başlayır. O, öz qurbanım yalnız diriltmir, həm də zombi kimi ona təlqim edir ki, o öz əvvəlki həyatını unutsun: istədiyinə nail olandan sonra cadugar onu evə buraxır. Həmin 44
adam nə baş verdiyini anlamır, yeriyən bədənə çevrilir, həyat ondan sanki uzaqlaşır. Qədim Çində də həyata qaytarma bacarığı olmuşdur-onlar “kuatsi" metodundan istifadə edirlər: bioloji fəal nöqtələri masaj etməklə buna nail olmuşlar. Şamanlar da həyata qaytarmaq metodundan istifadə etmişlər. Xantlarda şaman üzü üstə ölənin yanında uzanırdı- belecə üç gün qalırdı. Bu vaxt şaman və öləndən başqa evdə heç kəs olmamalı idi. Bundan sonra ölən dirilir və şamanla birlikdə evdən çıxırdı. Lakin bu heç də həmişə alınmırdı. Dirilmə mümkün olmayanda şaman bu faktı belə izah edirdi: “Kellox- Torun onu öz yanma apardı”. Onu da qeyd edək ki, bəzən dirilmə uzun müddət keçdikdən sonra baş tuturdu. Bütün bunları şübhə etməyə əsas yoxdur: müxtəlif xalqlarda, müxtəlif kontinentlərdə və müxtəlif vaxtlarda olmuş dirilmə faktları haqqında məlumatları inanmamaq olmur. Aydındır ki, bu gün bizim üçün qaranlıq qalan bilik və bacarıqlar qədim dövr insanları üçün aydın olmuşdur. Lakin heç də hər şeyin unudulmadığını təsdiq edən məlumatlar da vardır: 1935-ci ildə Taynurda bir fakt qeydə alınmışdır- bu məlumatı Basilov “Ruhların seçim etdikləri” kitabında verir. Bir şaman ölmüş qızı diribmişdir: qız qalxıb oturdu, onun gözləri dumanlı idi. Şaman onun sifətinə üfürdü, qızın sifəti ağardı və gözləri parıldadı. Qız qalxıb ocağa yaxın oturdu. Hindastanda olan tədqiqatçı Tibet manastrından birində olmuş, dirilmə faktlarını qeydə almışdır. “Rlanqa” adlanan bu mərasimdə məqsəd ölənin həyalının yenidən davam etdirilməsinə təkan vermək yox, ölmüş adamın ruhuna axirət dünyasına getməkdə kömək etmək olmuşdur. Bütün bu fikirlər bizlər üçün, tamam başqa dünyagörüşün təsirindən tərbiyə alanlar üçün nəyinki dərk edilməyən, hətta mənasız görünən bir şeydir. Təbii olan sual da yarana bilər ki, əgər bir adam onsuz da dəfn ediləcəksə, o, həyata qayıtmırsa, onu diriltməyin nə mənası var. Praktiki olaraq bütün xalqlarda adamları axirət dünyasına 45
hazırlamaq mərasimi vardır. Tibetlilərin “Ölülər kitabı”nda bu sirr təsvir olunur. Kitab VIII əsrdə yazılsa da, ora daha əvvəlki dövrün, Tibetə buddizmin gəlişindən əvvəlki dövrün ənənələri salınmışdır. Biz bu kitabın adını demək xatirinə yada salmadıq. Məsələ ondadır ki, klassik ölüm yaşayanların keçirdikləri hisslər bu kitabda təsvir olunan məlumatlara uyğun gəlir. Daha konkret desək müasir kitablarda və “Ölülər kitabı”nda bədənin ölümündən sonrakı ölünün ilk anmdakı hisslərinin təsviri üst- üstə düşür. Yəqin ki, misirlilərdə də “Ölülər kitabı”nın olmasını bilirsiniz. Bu kitab tibetlilərin kitablarından da qədimdir. Müasir ölümqabağı təcrübəni öyrənən alimlər tibetlilərin kitabına nisbətən misirlilərin kitabından daha az istifadə edirlər. Məsələ ondadır ki, misirlilərin “Ölülər kitabı” sanki başqa dildə yazılıb. Burada yazılır ki, ölümdən sonra ruh böyük dəyişdiklərdən keçir və çoxlu “allahlarla” rastlaşır. Lakin bu kitabda şərhin canlı ənənəsi yoxdur, bunsuz isə müasir oxucu bir çox simvolların mənasını güman edə bilərlər. Bu kitaba görə ölülər növbə ilə yarpaq, qızıl, şahin, insan, ayaqlı ilan, timsah, vağqusu, şanagüllə çiçəyi fonnasına düşür, müxtilif “allahları” və axirətdə olan varlıqlarla - dörd müqəddəs meymun, it başlı müxtəlif allahları, çaqqal, meymun, quşlar və s. görüşürlər. Bəlkə də bu kitab da bədəndən çıxmaq təcrübəsinə əsaslanır. Lakin burada da illyuziyalı görüntülər çoxdur. Bu olduqca prinsipial məsədir, axı illyuziya və reallıq- bir-birinə əks olan şeylərdir. Hər birimizi doğrudan da olmuş, reallıq maraqlandırır. Əks halda bizi əhatə edən dünya haqqında obyektiv məlumat əldə edə bilmərik. Ona görə də bu problemlə bağlı istər müxləlif xalqların qədim mənbələrində, istərsə də müasir məlumatlarında olan faktlari mütləq yoxlamalı, süzgəcdən keçirməliyik. Ona görə də “o biri dünyadan” gələnlərin əksəriyyəti gördüklərini təsvir etməkdə çətinlik çəkillər. Onların əksəriyyəti o biri dünyada olan dördölçülü ölçülərdən danışırlar- hətta çoxölçülü də ola bilər - burada məlumatlar sözsüz, dilsiz verilir. Bu gün təbiətlə və 46
Yüklə 3,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|