Rəy verənlər: f e. d prof. Ş. M. Məmmədov
Yüklə 3,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
kəlbətin,zəhəri i ilanlar,hər cür qorxulu heyvanlar.Burada od ən əsas cəza verəndir. “Bizim inama şübhə edənləri biz odda yandıracağıq”.Cəhənnəmdə olan günahkarları zəncirlə bağlayırlar - cəhənnəm əzabı uzun çəkir. Ancaq günahı olan müsəlmanlar bir işə arxayın ola bilərlərmə vaxtsa xeyirxah Allah onları cəhənnəmdən cənnətə keçirəcəkdir.Müsəlman olmayanlar isə cəhənnəmdə əbədi olacaqlar - onlar bilməlidirlər ki,yalnız Allaha ibadət etməlidirlər.Bəlkə islam ilahyyatçıları yəhudilər kimi başqa dinə sitayiş edənlərə qarşı münasibəti dəyişsinlər?Cəhənnəmdə həm də titrəyən,hərəkət edən qorxulu heyvan var.Bəzi təriqətlərə görə cəhənnəm çox soyuq olur, burada heç vaxt isti olmur, burada ilanlar, heyvanlar günahı olanlara işgəncə verirlər. Dini və xalq fantaziyası cəhənnəmi əsasən yerin altına yerləşdirir,yalnız çinlilər cəhənnəmi dənizin altında olduğunu deyirlər.Bəs daha harada olmalıdır?Axı suyun altında belə məskən salmağa hər cür imkan var,ora qaranlıq nəmişlik və soyuqdur. Çox vaxt cəhənnəmin qərbdə. Günəşin batdığı yerdə olmasını deyirlər.Bəzi xalqlarda cəhənnəmə girişin də olması deyilir.Axirət dünyasına ,xüsusən də cəhənnəmə maraq həmişə yüksək səviyyədə olmuşdur - adamlar onun haqqında miflər yaratmışlar. Qədim dövrlərdə belə fikir formalaşmişdır ki,cəhənnəmə yalnız ayrı - ayrı Allahlar və qəhrəmanlar gedib qayıda bilər.Maqalıdır ki hər bir din axirət dünyası ilə bağlı fikirlərini yaratmışdır.Eyni zamanda cənnətlə bağlı fikirlərdə ümumi cəhətlər çoxdur - bu adamların gözəl, əbədi və xoşbəxt həyatla bağlı arzuları ilə şərtlənirdi. Min illiklər ərzində adamlar nağıllar və miflər yaratmış və sonra onlara reallıq kimi inanmışdırlar - ona görə inanmışlar ki, onalar “o dünyanın olmasını” istəmişlər. Eyni zamanda bu baxış həm də ictimai funksiya yerinə yetirməli idiıAllah qarşısında insanlarda qorxu yaratmaq, cəhənnəm xofu və əbədi cənnət həyatı ilə adamları dinə xidmət etməyə məcbur edirdilər.Həm 454
ki, Allah qarşısında qorxu və cəhənnəm əzabının təbliğinə cənnətlə bağlı fikirlərdən daha çox yer vermişlər. Dünya xalqlarının tarixi göstərir ki, adamların ölümə,axirət dünyasına. Allahlara olan münasibətləri vaxtaşırı dəyişmişdir..Bəs elmi- texniki tərəqqi dövründə yaşayan,artıq üçüncü minilliyə qədəm qoyan müasirlərimizin bu problemlərə münasibəti necədir?Pulunun üstündə “Allaha inanırıq” devizi yazan,dini ölkə olan ABŞ - ı götürək.Son vaxtlar 90 faiz amerikalı Allaha inandığını bildirmişdir.ABŞ - da keçirilən sosioloji sorğuya əsasən cənnətin varlığına inananlar 67 faizdir.Sorğuda iştirak edənlərin 76 faizi cənnətə düşəcəklərindən əmin olduqlarını bildirblər;58 faiz cəhənnəmin varlığını qəbul edir,onlardan 6 faizi ora düşəcəyindən qorxur. Amerikalılar cənnətdən nə gözləyirlər:91 faiz sakitlik, rahatlıq, 31 faizi yaşlarının əbədi saxlanmasını, 83 faizi Allaha daha yaxınlıq, 77 faizi doğmaları ilə görüşü 74 faiz isə şən keçən vaxt gözləyirlər.Amerikalılar üçün axirətiə bu dünyanın davamı kimi baxmaq ideyası yad deyildir. ABŞ- da keçirilən digər sorğuya əsasən qərb mədəniyyətində cənnətlə bağlı iki fıkir-teosentrik və antroposentrik - var: Birinci də əsas an Allahla görüş,ikinci isə valideynlər vədostlarla görüşdür. Sosioloq Endryu Qril son on altı ildə amerikalıların axirətlə bağlı baxışlarını araşdırır - onun fikrincə indi əsas ümid göydə ölən valideynlərinə və dostlarına qovuşmaqdır.Allahla görüşməyə ümid edənlər - burada həyat müharibəsiz, xəstəliksiz davam edir, xoşbəxtliyə heç nə mane olmur. Adamların ictimai durumu və sağlamlığı onların axirət dünyası haqqında baxışlarının formalaşmasına təsir edir.Varlı və sağlam adamlar üçün cənnət-Karib-dənizində olan səma adasıdır-yanında sevdiyin insan olur və o "Bundan gözəl nə isə ola bilər?"-deyə qulağına pıçıldayır.Qocalar və ümidsiz xəstələr üçün ölüm əzabdan qurtarmaqdır.Xərcəng xəstəliyinə tutulan uşaqlar üçün cənnət valideyinlərin ağlamadığı, 455
mübahisə etmədiyi yerdir.Burada onları daha kimyaterapiyaya aparmırlar.Qocalar üçün cənnət əbədi rahatlıq,xəstələr üçün ağrıların olmadığı yerdir,ölüm,axirət dünyası haqqında baxışlarda məhşər ayağı haqqında heç nə deyilmir.Cəhənnəm mövzusu ilahiyatçılar üçün çətin və ağrılı mövzudur.Sön illər bütün dünyada dindən və onun dəyərlərindən uzaqlaşmaq meyli görünməkdədir. Qellap institunun apardığı sorğuya əsasən ölümdən sonra həyatın davam etməsinə Hindistanda 72 faiz,ABS-da 69 faiz,Qərbi Avropada 44 faiz,İngilterədə 43 faiz, Skandinaiyada 35 faiz,Yaponiyada 18 faiz inanir- lar.Amerikalıların əksəriyyəti axirət dünyasında həyatın varlığına inansalar da,onları dünyagörüşünün dəyişməsi ilə bağlı məlumatlar eşidilir. Amerikalıların ölənlərin külünə münasibəti onların baxışlarında olan dəyişdiklərə sübutdur. 2002-ci ildə adamların kremasiyasından qalan küldən süni brilliantlar hazırlanmağa başlandı.Bu üzüyün qiyməti 4-22 min dollar arasında olsa da son vaxtlar cəsədin yandırılması ilə məşğul olan firmalar böyük sayda sifarişlər qəbul etmişlər. Amerikalılar daha bir müasir dəfn üsulu yaratmışlar.Onlar yandırılan ölünün külünü dodaq boyası qabı boyda olan kapsullara doldurub kosmasa buraxılan raketlərlə göyə buraxılır.Bu "tabut" bir nəcə il raketdə yerin ətrafında fırlandıqdan sonra atmosferin q.'jlm qatına girib orada yanacaqdır-bununla kosmik dəfn başa catır.2001-ci ildə 48 kapsul qoyulan raket göyə qalxmışdır.Hələlik rəsmi kilsə bu məsələyə münasibət bildirməmişdır.2000-ci ildə amerikalı astronom Sumeykerin külü aya aparılmışdır və bu Yer sakininin Ayda ilk dəfni idi. Hələlik 55 nəfər də bunu arzuladığını bildirmişlər. Avropada da vəziyyət ABŞ-da olduğu kimidir.İngiltərdə keçirilən sorğuya görə əhalinin 50 faizi cənnətin olmasına,24 faizi cəhənnəmə,26 faizi reinkamasiyaya inanır. 61 faizi Allaha,24 faizi seytana,25 faizi mələklərə,3 faizi möcüzələrə inanırlar."Spiqel" jurnalının apardığı sorğuya əsasən almanların 456
Yüklə 3,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|