Rəyçilər Ə. A. Sadıqov T.Ə. Sadıqov

203 

moqsodli maliyyələşmə vəsaiti hesabına

 

544

 

Təşkilat  fəaliyyətində  iştiraka  görə  əmək  kollektivi  üzvlərinə  hesablanmış  divident 

məbləği:

 

 

ehtiyat kapitalı hesabına

 

334

 

hesabat ilinin bölüşdürülməmiş mənfəəti hesabına

 

342

 

keçmiş ilin bölüşdürülməmiş mənfəəti hesabına

 

343

 

sosial sığorta fondunun vəsaiti hesabına hesablanmış müavinət məbləği

 

522

 

əməyin ödənişi üzrə vaxtı keçmiş debitor borcunun silinməsi

 

801

 

Əmək haqqından tutulmuş məbləğlər 533 saylı «Əməyin ödənişi üzrə işçi heyətinə 

olan qısamUddətli kreditor borclan» hesabının debetinə yazılmaqla:

 

 

gəlir vergisi

 

521

 

pensiya fonduna haqq üzrə öhdəlik

 

522

 

verilmiş təhtəl məbləğin vaxtında ödənilməyən hissəsinin tutulması

 

244

 

545 saylı hesabda uçota alınan

 

545

 

borcun ödənilməsi icra vərəqəsi və natorial kontorunun yazısına əsasən hüquqi və fiziki 

şəxslərin xeyrinə tutulmuş məbləğ

 

545

 

Əməyin ödənişi üzrə borcun ödənilməsi üçün verilmişdir:

 

 

Kassadan

 

221

 

Bank hesablaşma hesabından

 

223

 

əməyin pul ödənişi əvəzinə natura şəklində ödənilən əmlak, məhsul və mal

 

601,611

 

vaxtında ödənilməyən əmək haqqının deponentləşdirilməsi

 

545

 

3. 5. Sosial müdafiə fondu hesabına təşkilat 

işçilərinə ödənişin mühasibat uçotu 

Təşkilatın  xərcləri  hesab  edilən  əmək  haqqı  ilə  yanaşı  işləyən  işçilər  sosial 

sığorta  və  təminat  fondunun  vəsaiti  hesabına  da  vəsait  ala  bilərlər.  Bu  fonddan 

ödənişin əsas növlərinə: müvəqqəti iş qabiliyyətsizliyinə görə müavinət; vaxtından 

əvvəl  hamiləliyə  görə  tibb  təşkilatında  qeydiyyata  alınan  qadınlara  birdəfəlik 

müavinət;  uşağın  üç  yaşma  çatmasına  qədər  ona  xidmət  göstərilməsinə  görə 

məzuniyyət dövründə verilən müavinət; uşağın doğuşu ilə bağlı ödənilən müavinət 

və i.a. daxildir. Sadalanan hallarla əlaqədar 

---

204 

müavinətlərin hesablanması və ödənilməsi üzrə uçotun təşkilini nəzərdən keçirək. 

Müvəqqəti  iş  qabiliyyətsizliyinə  görə  müavinət  işçinin  iş  qabiliyyətini 

itirməsi,  sanatoriya-kurort  müalicəsi  götürməsi,  ailə  üzvlərinin  xəstələnməsi  ilə 

bağlı  onlara  xidmət  göstərilməsi,  vərəm  yaxud  peşə  xəstəliyi  ilə  bağlı  müvəqqəti 

olaraq  başqa  işə  keçirilməsi,  protez  hazırlandığı  müddət  işçinin  protez-ortopedik 

təşkilatının  stasionarında  yerləşdirilməsi  və  s.  iş  qabiliyyətsizliyi  ilə  əlaqədar 

xəstələnmə yaxud xəsarət alması zamanı ödənilir. Müavinətin təyin edilməsi müalicə 

idarəsinin  verdiyi  iş  qabiliyyətsizliyi  vərəqəsinə  əsasən  yerinə  yetirilir.  İş 

qabiliyyətsizliyi  vərəqəsinin  əsli  itirilən  hallarda  müalicə  idarəsi  xəstəliyin 

tarixçəsinə  əsasən  həmin  vərəqənin  surətini  (dublika-  tmı)  verməlidir.  Bu  zaman 

işçinin  iş  yerindən  həmin  dövr  üçün  ödəniş  aparılması  haqda  müalicə  idarəsinə 

arayış təqdim edilməlidir. 

Ümumi  xəstəliyə  görə  veriləsi  müavinətin  miqdarı  xəstələnən  kollektiv 

üzvünün  fasiləsiz  iş  stajı  nəzərə  alınmaqla  müəyyən  edilir,  (xüsusilə  5  ilə  qədər  iş 

stajı olan əmək haqqının 60 faizi, 5 ildən 8 ilə kimi iş stajı olan 80 faiz, 8 ildən artıq iş 

stajı  olanlar  isə  100  faiz  miqdarında  müavinət  ala  bilərlər).  Qanunvericiliyə 

müvafiq  olaraq  iş  qabiliyyətsizliyi  əmək  xəsarəti  yaxud  peşə  xəstəliyi  ilə  əlaqədar 

baş  verən  hallarda  həmçinin  işləyən  Böyük  Vətən  müharibəsi  və  ona  bərabər 

tutulan  əlillərə;  öz  himayəsində  16  yaşına  (oxuyunlar-18  yaşma)  çatmayan  üç  və 

daha  çox  uşağı  olan;  hamilə  və  doğuşdan  sonrakı  dövr  üçün;  Çernobil  AGS-də 

radiasiyaya  düşən  və  qanunvericiliklə  nəzərdə  tutulan  digər  hallarla  bağlı  olan 

xəstəliyə görə müavinət 100 faiz verilə bilər. 

Müavinət  əmək  kollektivi  üzvünün  həmkarlar  ittifaqı  üzvü  olub 

olmamasından  asılı  olmayaraq  həqiqi  hesablanmış  əmək  haqqısından  asılı  olaraq 

hesablanır. Müavinət, hesablanası həqiqi əmək haqqına bütün növ əmək haqqı və 

əməyin ödənilməsi sistemində nəzərdə tutulan və məlum təşkilat tərəfindən təsdiq 

olunan  bütün  pul  mükafatları,  eləcə  də  əmək  haqqına  artırmalar  və  əlavələr,  ilin 

yekununa və iş stajına görə mükafatlandırmalar daxil edilir. 

Müvəqqəti iş qabiliyyətsizliyinə görə ödəniş hesablanan zaman işçilərə çatası 

əmək haqqına aşağıdakı ödəniş daxil edilmir: 

-artıq  iş  saatlarında  görülən  işlərə  görə  ödənişi  daxil  etməklə  artıq  iş 

vaxtlarındakı işə görə əmək haqqı; 

- həm iş yerində, həm də başqa təşkilatda əvəzçiliklə yerinə yetirilmiş işə görə 

ödəniş; 

---