149
l i b y a ’ y a m ü d a h a l e
Libya’s Uprising: What is Next?
28 ŞUBAT
2011
SETA PUBLIC LECTURE
by Naser Elmanea, SRPR
SETA olarak 28.02.2011 tarihinde düzenlemiş olduğumuz “Libya’s Uprising: What is Next?”
başlıklı panele Libya’dan Naser Elmanea konuk olmuştur.
Kısaca Libya tarihinden başlayarak ülkenin bugünlere nasıl geldiğini anlatan Elmanea, Kaddafi
yönetiminin ülkedeki problemlerin kaynağı olduğuna vurgu yaptı. Güçlü bir ordusu bulunma-
yan Libya’da Kaddafi’nin zaman içinde kendisine bir özel ordu kurduğunu ifade eden Elmanea,
Kaddafi’nin çocuklarının da ülkedeki en önemli güç sahibi otoriteler olduğuna dikkat çekti. Lib-
ya ekonomisinin petrole dayandığını ve buradan elde edilen gelirin yine Kaddafi çevresindeki
yakın halka içinde paylaşıldığını anlatan Elmanea’ya göre Kaddafi gitmeden ve halkın yönetime
katılabileceği demokratik bir süreç başlamadan Libya’daki ayaklanmaların sonu gelmeyecek.
1996’da
Trablus’taki
bir
hapishanede
acımasızca öldürülen 1200 mahkûmun ailel-
erinin oluşturduğu muhalif gücün, Libya’daki
son ayaklanmalarda insanları harekete
geçiren önemli bir rol oynadıklarını an-
latan Elmanea, ülkenin birçok yerinde ordu-
dan askerlerin ve polislerin de göstericile-
rin tarafına geçmiş olmasının önemine vurgu
yaptı. Ülkede Kaddafi’den memnun olan çok
az insanın olduğunu ifade eden Elmanea,
Kaddafi’nin ne yapacağı tahmin edilemeyen
bir diktatör olması sebebiyle Batı tarafından
da sevilmediğine işaret etti. Elmanea’ya göre
Libya’daki gösterilerde 2000 civarında insan öldü ve bunların çoğuna Kaddafi’nin Afrika’dan
(özellikle Çad ve Darfur bölgesinden) getirttiği paralı askerler sebep oldu.
Kuzeydoğu bölgesindeki dört büyük şehri göstericilerin ele geçirdiğini ve her bir şehirde yerel
yönetimlerin kurulduğunu anlatan Elmanea, ülkenin batı bölgelerinde de benzer bir durumun
yaşandığını, şimdi asıl önemli olan yerin Trablus olduğunu anlattı. Paralı askerleri ve yandaşlarını
silahlandıran Kaddafi’nin ülkeyi bir iç savaşa sürükleyerek kendi koltuğunu bırakmayacağı bir
formül aradığını savunan Elmanea, güneydeki kabilelerin de katılması durumunda Kaddafi’nin
yapabileceği bir şeyin kalmayacağını ifade etti.
Elmanea uluslararası güçlerin bir an önce Kaddafi’yi yönetimden uzaklaştırması gerektiğini
aksi halde kayıpların artacağını söyledi. Ancak böyle bir dönemde BM’nin aldığı gibi yaptırım
kararlarının Kaddafi’ye değil ülkedeki halka zarar verdiğini anlatan Elmanea, hiçbir doğrudan
uluslararası müdahale istemediklerine de vurgu yaptı. Bunun yerine Kaddafi ve onun yönetimi-
ni ülkeden uzaklaştıracak bir müdahale olmasının daha doğru olacağına işaret eden Elmanea,
Türkiye’nin bu anlamda çok önemli ve doğru bir rol oynadığını söyledi. Başbakan Erdoğan ile
Katar Emiri’nin Libya’daki olaylara ilk tepki veren liderler olduğunu söyleyen Elmanea, bunun
Libya halkı tarafından bilinen ve unutulmayacak bir adım olduğunu da sözlerine ekledi.
Panel soru-cevap bölümüyle sona erdi.
150
m a r t 1 1
Türk siyasal hayatını derinden etkileyen lider-
lerden biri olan Necmettin Erbakan, 85 yaşında
hayatını kaybetti.
Erbakan Hoca sadece bir siyasî parti lideri ola-
rak değil, bir toplumsal hareketin önderi olarak
silinmez izler bıraktı. Necmettin Erbakan’ın
ismini ilk olarak elektriği, suyu olmayan bir
Anadolu köyünde transistorlu radyodan din-
lediğim ajanslarda duydum. Milliyetçi Cep-
he hükümetlerinin renkli siması Erbakan, bu
dönemde partisini sistemin kilit partisi haline
getirirken, asıl mücadelesini 1980 sonrasında
verdi. Milli Nizam, Milli Selamet, Refah, Fazi-
let, Saadet isimli partilerle devam eden siyasal
mücadelesi bir ekole dönüşerek dünyada her
geçen gün daha fazla ilgi ve merakla izlendi.
Necmettin Erbakan Hoca’nın Milli Nizam
Partisi’yle başladığı siyasî yolculuğu bir anlam-
da “direnişi ve dirilişi” temsil etti. Fikriyat olarak
kapitalizme ve Batıcılığa karşı çıkan Erbakan,
Milli Görüş’le yeni bir dirilişin temellerini attı.
Doktrini olan kimyager liderlerden biri olan Er-
bakan, fikir sahibi bir siyasetçi olarak Türkiye’de
siyasal İslam’ın öncülüğünü yaptı. İslam’ı de-
mokrasiyle terkip etme arayışı onu tüm İslam
coğrafyasında ve dünyada önemli bir isim haline
getirdi. Erbakan’ın 28 Şubat sürecindeki konuş-
maları mercek altına alındığında onun Türkiye
demokrasisi için ne kadar önemli bir aktör oldu-
ğu ve aslında geri çekilmekle nasıl yeni bir ilerle-
me hamlesi yaptığı açık biçimde görülür.
Siyasal tarihi, seksen öncesi dönem, doksanlı
yıllar ve 28 Şubat sonrası olmak üzere 3 ayrı
hikâyeden oluşan Erbakan Hoca’nın çıkmamak
üzere Türkiye gündemine girmesi 1990’lı yıl-
larla olmuştur. Bu dönemde “antici söylemiy-
le” radikal bir düzen eleştirisi yapan Erbakan,
merkez sağın içine girdiği kimlik krizini iyi
değerlendirerek partisini geri dönmemek üze-
re merkeze taşıdı. Yerel yönetimlerde sağladığı
başarıyı ulusal iktidara tahvil ederek, evrensel
ölçekte bir öykü yazan Hoca, özgün kişiliği ve
aykırı söylemiyle farklı bir portre çizdi. Kürt
meselesine dair söylediklerinin partinin kapa-
tılma nedenleri arasında yer alması dahi onun
nasıl bir lider olduğunu ortaya koyuyordu.
SETA YORUM
Düzeni Değiştiren Adam:
Necmettin Erbakan
Türk siyasal hayatını derinden etkileyen liderlerden biri olan Necmettin Erbakan, 85
yaşında hayatını kaybetti. Fikriyat olarak kapitalizme ve Batıcılığa karşı çıkan Erba-
kan, Milli Görüş’le yeni bir dirilişin temellerini attı.
HÜSEYIN YAYMAN
erbakan’ın vefatı