özünümüdafiə dəstələri mühüm rol oynayır. Azərbaycan həyata keçirdiyi döyüĢ
uçuĢları zamanı ermənilər çoxlu sayda canlı qüvvə və hərbi texnika itirir.
1994-cü il mayın 10-da atəĢkəs imzalandı və о zamandan cəbhə xəttinin
digər hissələrində olduğu kimi Füzuli rayonunda da “nə hərb, nə sülh” vəziyyəti
hökm sürür.
Qarabağ müharibəsi dövründə Füzuli bu müharibənin ağrı-acısını ən çox
yaĢayan rayonlardan olub.
AtəĢkəsə qədər gedən döyüĢlərdə rayon sakinlərindən 850-dən çox Ģəhid
və itkin, 113 girov, 1450 nəfər müxtəlif dərəcəli əlili var. Ermənilərin təcavüzü
nəticəsində 36 361 uĢaq zərər çəkib. Onlardan 155 nəfəri yetim qalıb. Füzulinin
yerli müdafiəçilərindən 6 nəfər döyüĢlərdə göstərdikləri Ģücaətə görə,
Azərbaycanın ən yüksək fəxri titulu olan Milli Qəhrəmanı adına layiq görülüb,
yüzlərlə döyüĢçü isə dövlətin müxtəlif orden və medalları ilə təltif olunub.
MĠLLĠ QƏHRƏMANLARI
•
Fərzəliyev Pəhlivan Əhliman oğlu (1958-1992)
•
Ġbrahimov Rasim Səxavət oğlu (1962-1992)
•
Məmmədov Seymur Qəhrəman oğlu (1971-1992)
•
Zülfüqarov Elxan Qaçay oglu (1954-1994)
•
Rəfiyev Faiq Qəzənfər oğlu (1955-1992)
•
Kərimov BəĢir Bəylər oğlu (1976-1995)
MƏNBƏ
www.azerbaijan.news
www.azhack.org
www.tourism.az
ÜMUMĠ MƏLUMAT
Qubadlı rayonu 14.03.1933-cü ildə yaradılmıĢdır. Rayonda 1 Ģəhər
(qubadlı) 93 kənd vardı. Sahəsi 802 kv/km, əhalisi 38,1 min (01.01.2010) nəfərdir.
Kəndləri bunlardır - AĢağı Cibikli, Xallava, Yuxarı Cibikli, Balasoltanlı,
Qaramanlı, Padar, BaĢarat, Armudlu, DeĢdahat, Hat, Milanlı, Çardaqlı, Əyin,
Xələc, Tarovlu, Çərəli, Boyunəkər, SaldaĢ, Dəmirçilər, Poladlı, Dondarlı, Diləli,
Müskənli, Mirlər, Göyərcik, ƏliquluuĢağı, Fərcan, Göyyal, Hərtiz, Zor, Bəxtiyarlı,
Saray, Hal, Ballıqaya, Qəzyan, Məmər, Mollalı, Həmzəli, Çaytumas, Əfəndilər,
Yusifbəyli, Xanlıq, Xocahan, Qilican, Tinli, Xocik, Mərdanlı, Qaracallı, Qarağac,
QarakiĢilər, Qaralar, HüseynuĢağı, Kavdadıq, Qayalı, Abdalanlı, Ləpəxeyranlı,
Mahmudlu, Mahruzlu, Muradxanlı, Muğanlı, Məlikəhmədli Qundanlı, AlaqurĢaq,
Davudlu Eyvazlı, Gürcülü, Qədili, Məzrə, Sarıyataq, Tatar, Qaraqoyunlu, Qiyaslı,
Teymur, Müskənli, Balahəsənli, Xıdırlı, UlaĢlı, Altınca, Əbilcə, Yuxarı
Xocamsaqlı, AĢağı Xocamsaqlı, Mehrili, Yuxarı Mollu, AĢağı Mollu,
Mollabürhan, Zilanlı, Kürd Mahruzlu, Seləli, Novlu, ĠĢıqlı, Həkəri, Cılfır, Seytas,
Göyər Abbas, Xəndək.
Qubadlı rayonu ilə Bakı arasında olan məsafə 403 kilometrdir.
Qubadlı rayonu 31 avqust 1993-cü ildə Ermənistan silahlı birləĢmələri
tərəfindən iĢğal olunmuĢdur.
Qubadlı və onun ətrafında yerləĢən kəndlər hələ XVIII əsrdə Qarabağ
inzibati ərazisinə daxil idi. Sonralar Zəngəzur mahalına daxil olan Qubadlı 1868-ci
ildə Yelizavetpol quberniyası yaranandan sonra Zəngəzurun tərkibinə daxil
olmuĢdur. Ermənistanın Gorus, Qafan rayonları və Zəngilan, Cəbrayıl, Laçın və
Xocavənd rayonları ilə həmsərhəddir.
Qubadlı Ģəhəri Qarabağ yaylasının cənub-Ģərqində, Bazar-çayın sahilində
yerləĢir. ġəhərdə 62 idarə və müəssisə fəaliyyət göstərirdi. Burada asfalt zavodu,
inkubator-quĢçuluq fabriki, daĢ karxanası, texniki-təchizat idarəsi, tikiĢ fabriki,
Azərbaycan "Neftqazavtomat" təcrübə zavodu və baĢqa istehsal xarakterli
müəssisələr də var idi.
Qubadlı rayonunda 21 orta, 26 səkkizillik, 15 ibtidai məktəb, bir əyani-
qiyabi orta məktəb var idi. Xanlıq kəndindəki 126 №-li orta texniki peĢə
məktəbində hər il 300 nəfər Ģagird müxtəlif peĢələrə yiyələnirdi.
Qubadlı rayonunda 300 yerlik 4 xəstəxana və 33 səhiyyə müəssisəsi
fəaliyyət göstərirdi.
Rayonda 111 mədəni maarif müəssisəsi, o cümlədən 60 kitabxana, 10
mədəniyyət evi, 28 klub, 6 avtoklub, 23 kino qurğusu fəaliyyət göstərirdi. 125
ticarət, 96 ictimai-iaĢə, 25 məiĢət xidməti müəssisəsində əhaliyə xidmət göstərirdi.
Rayonda 21 rabitə müəssisəsi vardı. Qubadlı qəsəbəsində 1200, Hal,
Muradxanlı kəndlərinin hər birində 150, Teymur Müskanlı, Balasultanlı, Çardaxlı,
AĢağı Mollu kəndlərinin hər birində 100, Qayalı kəndində 50 nömrəli ATS
fəaliyyət göstərirdi.
ĠĢğaldan qabaqkı son illərdə qəsəbə və kəndlərdə onlarla yeni ictimai və
yaĢayıĢ binaları tikilmiĢ, bağlar, xiyabanlar, meydanlar, körpülər salınmıĢ, yollar
çəkilmiĢdir. Qəsəbədə 1176, Çəpəli, Dondarlı, Mahruzlu kəndlərinin hər birində
422, Muradxanlı kəndində 325, Balasoltanlı, Çardaxlı, Qaracallı kəndlərinin hər
birində 192, Göyərçik kəndində 164 yerlik orta, Qayalı kəndində 216, Dəmirçilər,
Xəndək kəndlərinin hər birində 192, QarakiĢilər, Tarovlu, AĢağı Xocasamlı
kəndlərinin hər birində 164 yerlik səkkizillik, Mərdanlı, Padar, Qiyaslı,
Abdalalanlı, Mərlər kəndlərində ibtidai məktəb binaları da iĢğaldan əvvəl
istifadəyə verilmiĢdir.
Rayon mərkəzindəki müasir tipli xəstəxana Ģəhərciyi, ATS, ticarət
mərkəzi, univermaq, universam, bazar, mehmanxana, kitab evi, Mahruzlu
kəndindəki poliklinika, Qaralar kəndindəki ambulatoriya, Xocik, ĠĢıqlı, Diləli,
Müskanlı kəndlərindəki kitabxana binaları da iĢğaldan qabaq inĢa edilmiĢdir. Bu
müddət ərzində rayon mərkəzində 30-a qədər inzibati bina tikilib istifadəyə
verilmiĢdir.
Həmçinin iĢgaldan əvvəl rayon mərkəzində ƏliquluĢağı, Həkəri (Zəngilan
rayonu) Xanlıq, Əyin, Fərcan, Mirlər, Dəmirçilər, Hərtiz, Çərəli, Muradxanlı,
Qaracallı, Eyvazlı və Yuxarı Mollu ilə birləĢdirən yeni asfalt və Ģosse yollar
çəkilmiĢ, köhnə yollar geniĢləndirilmiĢdir. Xanlıq-Yuxarı Mollu, UlaĢlı-Mahruzlu,
Qəzyan-Xocahan və baĢqa kənd arası yollar öz əvvəlki görkəmini büs-bütün
dəyiĢmiĢdir. Qubadlı-Dondarlı, Sariyataq-Padar, Qaralar-Mahruzlu, Teymur
Müskanlı-Balahəsənli, Mahmudlu-Hacılı körpüləri həsrətli sahilləri bir-birinə
qovuĢdurduğu kimi, yolçulara da qol-qanad vermiĢdir. Səngər dağının səfalı bir
güĢəsində cənnət misallı Armudlu bağında tikilən ponsionat hamını sevindirmiĢdir.
Qubadlılar öz sevimli qəsəbə və kəndlərində tikinti abadlıq iĢlərini həvəslə davam
etdirirdilər...
COĞRAFĠYASI
Qubadlı rayonunun təbiəti olduqca gözəldir. 1969-cu ildə burada dövlət
yasaqlığı yaradılmıĢdır. Rayonda 13.2 min hektar meĢə sahısi vardır. Palıd bu
meĢələrin arxası, vələs dövləti, alma, armud, fındıq, əzgil, zoğal, yemiĢan...sərvəti,
dağ çayları, Ģəlalələr, buz bulaqlar Ģöhrəti, qara gözlü əliklər, xınalı kəkliklər,
qırqovullar, turaclar, göyərçinlər... gözəlliyi idi. Çox təəssüflər olsun ki, hal-
hazırda əldə olunan məlumatlara əsasən Qubadlı meĢələri ermənilər tərəfındən
qırılaraq Ermənistana və ya xarici ölkələrə daĢınır.
Rayon ərazisindən iki böyük dağ çayı keçir. Həkəri-BərgüĢad. Həkəri çayı
öz mənbəyini Kəlbəcərdən götürüb. Araza qovuĢana kimi bir çox dağ çayları ona
qovuĢur.
Dostları ilə paylaş: |