Sağlam ĠnkiĢaf və Maarifləndirmə
Yüklə 2,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Məmmədov Zahid Səttar oğlu
- Ələkbərov Mikayıl Behbud oğlu
- Əliyeva Firuzə Allahverən qızı
- HaĢımov Ələsgər MirhaĢım oğlu (1912)
- Məmmədova Mehparə Qara qızı
- Əsədov Əsəd Soltan oğlu (1958 – 1991) Məmmədov Firdovsi Xeyrulla oğlu (1961 – 1991) Nuriyev Elnur Eyvaz oğlu (1975 – 1994) MƏNBƏ
Qəbiristanlıqlar XIV əsrdə yaĢamıĢ məĢhur coğrafiyaĢünas və tarixçi Həmdullah Qəzvininin yazdığına görə, Zəngilanın əsası hicri tarixin 15-ci ilində, yəni 636-cı ildə qoyulub. Deməli, Zəngilanın 1360 ilə yaxın yaĢı var. Rayonun ərazisində Xudafərin su qovĢağının yaradılması ilə əlaqədar olaraq burada 1974-cü və 1979-cu illərdə arxeoloji qazıntı iĢləri aparılıb və məlum olub ki, ərazi arxeoloji və memarlıq abidələri ilə zəngindir. Bunlardan biri ġərifan kəndində yerləĢən ġəhri-ġərifan abidəsidir. Bu abidənin böyük bir hissəsini Həkəri çayının selləri uçurub dağıdıb və yuyub aparıb. ġəhər qalığının ərazisi 9 hektara yaxındır. ġəhər təbii, coğrafı və strateji baxımdan əlveriĢli mövqedə yerləĢib, qərb tərəfdən dağ silsiləsi, Ģərqdən Həkəri çayının sıldırım sahili ilə əhatə olunub. Burada aparılan tədqiqat zamanı Ģəhər ətrafında iki qəbiristanlığın olduğu müəyyən edilib. Onların biri Ģəhərin varlı əhalisinə məxsus sərdabə tipli qəbirlərdir. Bu qəbiristanlıq təqribən 1 km Ģimalda yüksək dağın döĢündə salınıb. Onlar ağ daĢla inĢa edilib, əksər hallarda qapı üstü və ya mehrabvari hissədə həndəsi və nəbati formada naxıĢlanıb. Ġkinci qəbiristanlıq isə Ģəhərin cənub-qərbində olub üstü dirəklərlə örtülən qəbirlərdən ibarətdir. Hər iki qəbiristanlıqda dəfn Ġslam adəti üzrə aparılıb. GÖRKƏMLĠ ġƏXSĠYYƏTLƏRĠ • Quliyev Vəli Əli oğlu - Vətən müharibəsi qəhrəmanı, ġöhrət ordeninin her dərəcəsi ilə təltif edilib. • Əsədov Məhəmməd Nəbi oğlu (1941-1991) - Azərbaycan Respublikasının Daxili ĠĢlər naziri, Dövlət müĢaviri. • Hüseynov Sofiq Kəlbi oğlu (1950-1997) - Ġqtisad elmləri doktoru, professor, millət vəkili. • Xudiyev ġamil Yusif oğlu (1928-1999) - Ġqtisad elmləri doktoru, professor. • Vəliyev Xostan Ələsgər oğlu (1932) Coğrafıya elmləri doktoru, professor. • Xanəliyev Nəriman Məhəmməd oğlu (1925) Tibb elmləri doktoru. • Məmmədov Zahid Səttar oğlu (1947) - Coğrafıya elmləri doktoru, peofessor. • Məmmədov Ziyad Ġsgəndər oğlu (1911-1995) Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, Biologiya elmləri namizədi. • Abasova Adilə Ziyad qızı (1943) - Fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor. • Məmmədov Aydın Ziyad oğlu (l950) - Moskva Dövlət Xidmət Akademiyasının professoru. • Heydərov Mikayıl Xudayar oğlu (1926-1991) - Tarix elmləri doktoru, professor. • Bağırov Bayram Məhəmməd oğlu (1942) Texnika elmləri doktoru. • Ələkbərov Mikayıl Behbud oğlu (1940) - Ukrayna Elmlər Akademiyasının Akademiki. • Rəhimov Həsən Piri oğlu (1940) - Filologiya elmləri doktoru, professor. • Əliyeva Firuzə Allahverən qızı (1912-1987) - Sosialist Əməyi Qəhrəmanı. • Məmmədov Əmir Bayram oğlu (1907-1984) - Sosialist Əməyi Qəhrəmanı. • Həsənov Allahverdi Gülmalı oğlu (1908-1976) Sosialist Əməyi Qəhrəmanı. • Kərimov Yusif XankiĢi oğlu (1925-1995) - Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, Azərbaycanın neft ustası. • HaĢımov Ələsgər MirhaĢım oğlu (1912) - Sosialist Əməyi Qəhrəmanı. • Dünyamalıyev Əhməd Ġsmayıl oğlu - Sosialist Əməyi Qəhrəmanı. • Nemətova Mədinə Nurəli qızı - Sosialist Əməyi Qəhrəmanı. • Əmirov QaraĢ Ġbrahim oğlu - Sosialist Əməyi Qəhrəmanı. • Yusifova Zeynəb Kərəm qızı - Sosialist Əməyi Qəhrəmanı. • Məmmədova Mehparə Qara qızı - Sosialist Əməyi Qəhrəmanı. • Ġsmayılov Ġmamverdi ĠbiĢ oğlu - Millət Vəkili. • Məmmədyarova Zeynəb Həmid qızı - 18 yaĢlılar arasında Ģahmat üzrə dünya çempionu. MĠLLĠ QƏHRƏMANLARI Əsədov Əsəd Soltan oğlu (1958 – 1991) Məmmədov Firdovsi Xeyrulla oğlu (1961 – 1991) Nuriyev Elnur Eyvaz oğlu (1975 – 1994) MƏNBƏ: Nəsirov Mehman – “Zəngilan abidələri” Zəngilan rayon Mədəniyyət və turizm idarəsinin rəisi Ġsgəndərov XuduĢ Əmən oğlu - Bəsitçay Dövlət Təbiət Qoruğunun direktoru Əli Sobulu. “Zəngəzurun zəngilanlı ziyalıları”. “Ağrıdağ” nəĢriyyatı. Bakı - 2001. 288 səh ÜMUMĠ MƏLUMAT Xocavənd rayonu 26.11.1991-ci ildə Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti ləğv edildikdən sonra Martuni və Hadrut rayonlarının bazası əsasında yaradılıb. Rayonun ərazisi 1.46 min kv/km, əhalisi 41,8 min (01.01.2010) nəfərdir. Xocavənd rayonu ilə Bakı arasında olan məsafə 334 kilometrdir. Xocavənd rayonu 1 Ģəhər (Xocavənd), 2 iri qəsəbə (Hadrut, Qırmızı Bazar) və 81 kəndi birləĢdirir. Kəndləri bunlardır - ġexer, ġıx Dursun, DağdöĢü, EdiĢə, Qırmızıqaya, Qoçbəyli, Tağaser, Vəng, Ağkənd, Axullu, Arakül, Bünyadlı, Cilən, DaĢbaĢı, ZərdanaĢen, MüĢkapat, KiĢ, Köhnə Tağlar, YemiĢcan, Qarqar, Хərxan, Zavadıx, Tağaverd, Çağadüz, Mülküdərə, Arpadüzü, Azıx, Zoğalbulaq, Binə, Binədərəsi, Sor, Böyük Tağlar, Bulutan, Xırmancıq, Məlikcanlı, Cəmiyyət, Çaylaqqala, Arpagədik, PetrosaĢen, Çiraquz, Məmməddərə, Tsakuri, Dərəkənd, Ağcakənd, Hakaku, Qağartsi, Quzumkənd, Qarazəmi, Mirikənd Avdur, Tuğ, Ataqut, Kuropatkin, ġahyeri, Dolanlar, Edilli, Ağbulaq, Düdükçü, Əmiranlar, Gavahın, Ağbulaq, Güneyxırman, Çörəkli, Quzeyçartar, Quzeyxırman, GünəĢli, QuĢçular, HeĢan, Xanoba, Xocavənd, Kəndxurd, Qarıtəpə, Qaradağlı, Qarakənd, Muğanlı, Salakətin, Sos, Cütcü, Susanlıq, Yenikənd, Güneyçartar. Xocavənd rayonu əsasən kənd təsərrüfatı rayonudur. Ġqtisadiyyatında üzümçülük, taxılçılıq və heyvandarlıq mühüm yer tuturdu. Rayonda axan dağ çayları füsunkar gözəlliklə bərabər, bağçılıq və bostançılıq üçün əlveriĢli Ģərait yaratmıĢdır. Əsrlərdən bəri əhali bu torpaqlarda meyvə bağları salmıĢ, müəyyən təsərrüfat iĢləri ilə məĢğul olmuĢlar. Xocavənd rayonu 02.10.1992-ci ildə Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən iĢğal olunmuĢdur. COĞRAFĠYASI Rayon Ağdam-Füzuli avtomobil yolu kənarında, dağətəyi düzənlikdədir. Relyefı əsasən dağlıqdır. Hündürlüyü təqribən 500 metrdən 2725 metrə (Böyük Kirs dağı) qədərdir. Özünəməxsus təbii sərvətləri, təbiət abidələri olan qədim yaĢayıĢ məskənlərindən sayılan Xocavənd rayonunda ehtiyatları 2034 min kub/m olan və üzlük daĢı istehsalına yararlı EdiĢ qabbro, ehtiyatları 989 min ton olan, əhəng istehsalına yararlı Xocavənd əhəngdaĢı, proqnoz ehtiyatları 90,33 min kub/m/gün olan yeraltı Ģirin su yataqları var. Xocavənd rayonunda Qırmızı bazar qəsəbəsində diametri 600 sm, hündürlüyü 25 m olan 1 ədəd 1000 il və diametri 600 sm, hündürlüyü 25 m olan 1 ədəd 2000 il yaĢlı ġərq çinarları təbiət abidəsi kimi qorunurdu. Yüklə 2,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|