“Saz Söz sərvətimizin keşiyində” Aşıq Hüseyn Şəmkirlinin anadan olmasının 205, Aşıq Ələsgərin 195 illik yubileyi
Yüklə 0,68 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- II Aparıcı
- I Aparıcı
- I Aparıcı
- “Ələsgərəm, hər elmidən halıyam...”
19
ağıllı, kamallı, dözümlü, tədbirli, əhdinə sadiq görmək istəyir. Bu xüsusiyyətlər bir-birini tamamladıqda gözəl həqiqi gözəl adlandırılır. Hər yetən gözələ, gözəl demərəm, Gözəldə özgə bir əlamət olar. deyən aşıq gözəl qızlarımıza zahiri göyçəkliklə yanaşı, həm də yüksək mənəvi keyfiyyətlər arzulamışdır.
vətənə və s. olan məhəbbət hissləri bir-biri ilə əlaqəli şəkildə verilir. Ümumiyyətlə gənc nəslin milli ruhda tərbiyəsində, vətənpərvərlik hisslərinin formalaşmasında aşıq yaradıcılığının, xüsusilə vətənə, millətə, qəhrəmanlığa həsr olunan şeirlərin böyük rolu var. Hüseyn Şəmkirlinin yaradıcılığında bu əlamətlərin əksəriyyətini görür, onların necə təbii bir ilham, çılğın ehtirasla tərənnüm edildiyinin şahidi oluruq. I Aparıcı: O, hər şeyi dərindən sevdiyi üçün başqalarına da, sevdirə bilmiş, bu səbəbdən də onun şeirləri dillər əzbəri olmuşdur. Aşığın əsərlərində ana təbiətin başı qarlı uca dağları, dərin dərələri, çağlayan çayları, dərman çiçəkləri, çölləri, düzləri, lilparlı bulaqları sevilə-sevilə tərənnüm edilir. O, bunları coşqun bir ilhamla vəsf edir. O, təbiətin hər fəslində baş verən dəyişiklikləri incəliklə, gözəllikləri həssaslıqla izləyir, müxtəlif əsrarəngiz lövhələrin sözlə şəklini çəkir. Aşığın ətraf mühiti müşahidə qabiliyyəti, hadisələri dərk etmək bacarığı xüsusi ilə güclüdür. II Aparıcı: Dodaqdəyməz təcnis formasında qələmə aldığı “Qıj- qıj” şeiri bu cəhətdən xarakterikdir. Qış çilləsi, Xıdır İlyas gələndə, Hərlənər gərdişi ay eylər qıj-qıj, Qar selə dönəndə, yaz açılanda, Şaqqıldar leysanı ay eylər, qıj-qıj. Yaz fəsli qarların, buzların əriyib sel kimi üzü aşağı qıjıltılarla axmasını daha canlı, qabarıq çatdırmaq üçün “ş”, “ç”, “j” 20
səslərindən, hərflərindən yerli-yerində istifadə olunmuşdur. Belə bədii ifadə vasitələri ilə zənginləşməsi aşıq şeirində xəlqiliklə bağlıdır.
bir kövrəklik, giley-güzar da özünü büruzə verir: Sək rəqibi bir muyunla bağlaram, Şamlar yaxıb, bağrım başın dağlaram. Bu səbəbdən ah çəkibən ağlaram, Qohumum vay, qardaşım vay, elim vay. Bu misralar həmvətənlərinin ağır güzaranına, əzab-əziyyətinə biganə qala bilməyən, onların dərdini öz dərdi hesab edən bir aşığın ürəyindən süzülüb gələn misralardır.
zəngin bir ədəbi irs qoyub getmiş bu görkəmli aşıq Azərbaycanın folklor tədqiqatçıları ilə birlikdə xaricdə yaşayan ədəbiyyatşünas alimlərin də nəzər-diqqətini cəlb etmişdir. Azərbaycan folkloru və ədəbiyyatının qonşu Türkiyədə yorulmaz tədqiqat və təbliğatçısı Ürfan Ənvər Nəsrəddinoğlu “Türk dünyası araşdırmaları” (1986) toplusunda Hüseyn Şəmkirlinin adını həm əsrlərindən Aşıq Alı, Musa, Molla Cümə,Varxiyanlı Məhəmməd, Dilqəm, Ələsgərlə birlikdə çəkmiş və onların XIX əsrin məşhur saz-söz ustadları olduğundan bəhs etmişdir. Aşıq Hüseyn məclisdədi yenə də, Qar içində alovlanır, odlanır, Qar altında saz məclisi başlayır, Yer altında saz məclisi başlayıb?!
Aşıq Hüseyn Şəmkirli 1891-ci ildə 80 yaşında haqq dünyasına qovuşsa da, onun zəngin ədəbi irsi Azərbaycan aşıq ədəbiyyatının ən gözəl nümunələri kimi dildən-dilə, eldən-elə dolaşmaqdadır və yüz illər keçsə də belə bu belə olacaqdır.
21
“Ələsgərəm, hər elmidən halıyam...” Saz-söz dünyasında elə nadir və nəhəng simalar vardır ki, onları mənsub olduqları sənət sahəsinin simvolu hesab etmək ana südü kimi halal görünür. Bu sıradan Azərbaycan aşıqlığının bütün dönəmlər üçün sənət pasportu olmaq haqqının əsas daşıyıcılarından biri Aşıq Ələsgərdir. Aşıq Ələsgər klassik ədəbiyyatımızın qaynaqlarından şirə almış, zəngin aşıq sənətini dərindən-dərinə mənimsəmiş, böyük bir novator sənətkar kimi onu yeni mərhələyə qaldıra bilmişdir. Bu münasibətlə kitabxanalarda, məktəblərdə, lisey və gimnaziyalarda bir sözlə aşıq sənətinə qiymət verən dövlət müəssələrində tədbirlər planı hazırlanmışdır. Həmçinin, F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasında da belə tədbirlərin keçirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Belə tədbirlərin siyahısına foto sərgini, kitab sərgisini, aşıq sənəti ilə bağlı kitab müzakirəsini, oxucu konfransını, ədəbi-bədii gecəni bə başqa tədbirləri daxil etmək olar. Əvvəlcə kitabxanada Aşıq Ələsgərin foto sərgisini, sonra isə Aşıq Ələsgərin kitablarını, bir sözlə aşıq sənəti ilə bağlı olan bütün kitabların sərgisini təşkil etmək olar. Sərgi müxtəlif başlıqlar altında keçirilə bilər. Məsələn, “Sazın əbədiyyət yolu”, “Saz-söz ustadı”, “Aşıq Ələsgər-195”, “Aşıq sənəti və Aşıq Ələsgər”, “Xatirələrdə yaşayan sənətkar”, “Ələsgərəm, hər elmdən halıyam...” və s. İndi isə sərginin sxemini nümunə üçün veririk: 6.
Aşıq Ələsgər-195. Foto-stend. 7.
8.
Dövri mətbuatda çap olunan materialların nümayişi. Görkəmli insanların Aşıq sənəti və Aşıq Ələsgər haqqında söylədikləri Şeir parçası.
Yüklə 0,68 Mb. Dostları ilə paylaş:
|