ŞƏ r q -q o r b
Yüklə 31,5 Kb. Pdf görüntüsü
|
Dcrvil madam Qranlycnin ctdiyi işarolori anlamayaraq: - Btiraf cdirom, - dcdi, - mon bu bodboxt qadımn yüksok comiy- yotin nozori ilo parlaq, onun qolbindokini oxuya bilonlor üçün iso müdlıiş olan talcyino çox da acımadım; yox, mon onun qatilino, bu gonco baxdıqca dohşotdon titroyirdim; onun alm tomiz vo şoffaf, dodaqları xoş vo toravotli, tobossümü cazibodar, dişlori göz qamaş- dıracaq dorocodo parlaq idi: o, hoqiqoton, moloyo oxşayırdı... Bu doqiqo onlar hakimlori qarşısında dayanmışdılar. Qobsck iso müqod- dos inkvizisiyanın z.irzomilorindo iki orobin ozablanna tamaşa cdon XVI osrin qoca bir dominikçisi' kimi onlan scyr cdirdi. Qrafınya cavahirat mücrüsünü Qobscko uzadaraq, titrok bir soslo: - Conab, - dcdi, - bu brilyantların, bahasım, sonra gcriyo qay- tarmaq şortilo, almaq olarmı? Mon burada olduğumu göstorm oklo söhboto qanşaraq: - Boli, xamm. - dcdim, - olar. Qrafınya mono baxdı, tanıdı, ixtiyarsız olaraq diksindi vo cold mono bir nozor atdı. Bu baxışın hor ycrdo yalnız bir monası var: “ Susunuz” . Sözümo davam cdorok: - Buna, - dcdim, - gcriyo qaytarmaq şortilo bch qoymaq dcyorlor. Bunun şorti bclodir ki, monqul, yaxud qcyri-m onqul omlakın ixtiya- rım m üəyyon bir m üddoto başqasına vcrirlor. Bu m üddot kcçdikdon sonra borcu qaytararaq bch qoyulmuş şcyi gcri almaq olar. Qrafinya sorbost bir nofos aldı. Q raf Maksim qaşlannı çatdı. Bril- yantın qiymoti sonra düşo bilordi. O dur ki, q ra f solomçinin brilyant üçün az pul vcrocoyini qot ctmişdi. Q obsck zorrobini götürüb dinm oz-söylom oz qutunu tamaşa ctm oyo başladı. Yüz il daha yaşasam bclo, mon onun üzündoki ifadoni unutmaram. Solğun yanaqları qızarm ış vo qana golmişdi, qiymotli daşlann parıltısım oks edon gözlori xariqülado bir alovla yanırdı. Ayağa durub brilyantlan bu saat ycyocak kimi ağzına yaxınlaşdırdı vo poncoroyo doğru yönoldi. Ö z-özüno anlaşılmaz sözlor söylonir, qolbaqlart, çarqatları, boyunbağıları, baş bozoklo- rini bir-b ir çıxarır, xalisliyini, şoffaflığını, cilasım toyin ctm ok üçün 1 D o m i n i k ç i l o r - katolik rahib ord cn id ir. O n u n toşk ilalçısı D om inikB ( 1 1 70- 1221) g ö ro ad la n d ırılm ışd ır. 68 işıqda lamaşa cdirdi. Qutudan bir-bir onları çıxarır, ycno gcri qoyur, ycno çıxarır, bu daşlardakı gizli işıqları parıldadırdı. İndi sanki o, qoca dcyildi, o bir uşaq idi, daha doğrusu, cyni zamanda, hom uşaq, hom do qoca idi. - Çox gözol brilyantlardır. İnqilabdan ovvol bunlann qiymoti üç yüz min frank olardı. Suyuna diqqot cdiniz! Bax bu Qolkondadan', yaxud Vizapurdan gotirilmiş osil Asiya brilyantlarıdır. Bunların qiymotini bilirsinizmi? Yox, yox, bunların hoqiqi qiymotini bütün Parisdo yainız Qobsck bilir. Ilolo İmpcriya dövründo2 bu cür cavahiratı almaq üçün iki yüz min frank lazım golordi. Sonra hoqarotli bir oda ilo olavo ctdi: - İndi brilyantların qiymoti gün-gündon düşür: sülh illori başla- nandan bori buııların da qiymoti düşmüşdür. Braziliya brilyantları yağtş kimi üzorimizo sopolonir. Hom do bu brilyantlar 1 Iindistan daş- larından daha az şoffafdır. Qadınlar onları yalnız sarayda taxırlar. Qrafinya sarayda olurmu? O, bu dohşotli sözlori saçarkon, ifado cdilmoyocok bir scvinclo daşları bir-bir nozordon kcçirirdi. - Hcç bir lokosi yoxdur, - dcdi, - burası bir az zodolonmişdir... Budur, cızılmış ycri var. Gözol brilyantdır... Qobsckin ölü kimi sapsarı üzü bu qiymotli daşlann parıltısından rong almışdı. Mon onu oyalot mchmanxanalannda işıq parıltısını inikas ctdirmoyon köhno, yaşıla çalan aynalarla müqayiso cdirdim. Bu cür aynaya baxmağa cürot cdon soyyahlar güzgüdo iflic vurmuş adam a bonzorlor. Q raf Qobsckin çiynino vuraraq: - Dcmok, razısınız? - dcdi. Qoca uşaq soksondi. Oyuncaqlan olindon buraxdı, yazı m asası- nın üstüno qoydu, oturdu vo ycno mormor bir sütun kimi möhkom vo soyuq solomçiyo çcvrildi. - Sizo nə qədor lazımdır? Üç il m üddotinə yüz min frank, - dcyə q raf cavab vcrdi. Qobsck qırmızı qutudan olduqca doqiq bir çoki çıxararaq: 1 Q o l k o n d a - $o rq i llin d istan d a M uza çayının sah ilin d o Ila y d a b a sa r nizam ına d a x il o lan b ir şo h o rin x a rab alan vo q alasıdır; Q olk o n d a alm azlan bütün d ü n y ad a m o ş- hurdur. 2 Im p criy a dövrii. yoni “b ütün fransızlann im p craioru" N apolconun h ökm sürdüyü d ö v r dcm o k d ir. 69 - Olar, - dcdi. Bu çoki onun qiymotli bir aloti idi. Yalmz baxmaqla cavahirin ağırlığını toyin cdorok çokdi. Birja işgüzarının üzündo bu osnada sevinclo sortliyin mübarizosi görünürdü. Qrafinya düşdüyü uçuru- mun dorinliyini ölçürmüş kimi donub qalmışdı. Onun qadın ruhunu holo do vicdan ozabı sıxırdı. Kim bilir, bolko do, onu xilas ctmok üçün yalnız bir kolmo, m orhomotlo uzanmış bir ol kafi idi. Mon toşobbüs ctdim. Ucadan ondan soruşdum: - Brilyantlar sizinmidir? Mono moğrur bir nozorlo baxaraq: - Boli, - dcyo cavab vcrdi. Qobsck ayağa durdu vo yazı masasımn yanındakı ycri mono tok- Iif cdorok: - Girov kağızım yazınız, boşboğaz, - dcdi. Mon ycno qrafinyaya müraciotlo: - Sizin oriniz var, dcyilm i? - soruşdum. O cold başı ılo tosdiq cavabını verdi. - Mon müqaviloni yazmayacağam! - dcdim. Qobsck: - Lakin no üçün? - deyo soruşdu. - No üçünmü? - dcdim vo izah ctmok üçün qocanı poncoronin yanına çokdim. - Bu qadın orindon asılıdır; müqavilodo bclo gösto- rilocok olan bu amildon, xoborsiz olduğunuzu iddia cdo bilm əyoco- yiniz üçün girov kağızının hcç bir ohomiyyoti olmayacaqdır. O dur ki, sizdo girov qoyulmuş olan vo çokisino, yaxud cilasına göro hcsaba alınm ış brilyantları üzo çıxarmağa m ocbur olacaqsımz. Qobsek başı ilo losdiq ctdi vo monim sözüm ü kosorok üzünü canilorə doğru çcvirdi: - I laqlıdır, mon şortlori doyişirom. Noqd olaraq sokson min frank vcrirom, - dcdi vo sonra boğuq şirin bir soslo olavə etdi: - Siz iso brilyantları qoyub gedorsiniz. M ənqul omlaka hoqiqotdo sahib olmaq, hüquqca sahib olmaq dcmokdir. Gonc q ra f dili dolaşa-dolaşa: - Foqət... - dem ok istodi. Qobsck qutunu qrafinyaya qaytararaq: - Götürün, yaxud qoyun qalsın, - dedi, - m on son dorocə böyük bir riskə gcdirom. 70 Mon qrafinyanın qulağına doğru oyilorok: - Orinizin ayaqlarına düşərok yalvarsaydınız, daha yaxşı olardı, deyo pıçıldadım. Səlomçi, şübhosiz, dodaqlarımın horokotindon no dcdiyimi anla- mış idi. Soyuq bir nozorlo mono baxdı. Goncin üzü ölü üzü kimi sapsarı saraldı. Qrafınyanm toroddüd ctdiyi aydınca görünürdü. Q raf ona yaxınlaşdı vo çox yavaş bir soslo olsa da, bu sözlori söylodiyini cşitdim: - Olvida, əziz Anastasiya, mosud qalınız, moııim üçün artıq sabah hcç bir çotinlik olmayacaqdır. Gonc qadın Qobscko müraciotlo: - Conab, - dcyo bağırdı, - mon sizin loklifinizo razıyam. - Çox gözol, - dcyo qoca cavab vcrdi. Sizin razılığınızı almaq no qodor çotin bir iş imiş. O, olli min franklıq bank çckino qol çokorok qrafinyaya vcrdi. Sonra Volter tobossümünü xatırladan bir tobossümlo: - İndi isə, - dcdi, - mon sizin bu mobləğinizi tamamilo ctibarlı olan otuz min franklıq vckscllorlo tamamlamaq isıəyirom. Bu vck- scllor qızıl külçosi boraborindodir. Conab qraf mono: “Vckscllor gcri qaytarılacaqdır” , - dcmişdi. Bu sözlorlo Qobsck qrafın imzalamış olduğu vekscllori qrafın- yaya uzatdı. Bu vckscllor daha diinon Qobsckin bir yoldaşı torofindon protcsto göndorilmiş vo chtimal ki, ucuz. bir qiymoto buna satılmışdı. Gonc qrafın yağdırdığı lonotlor arasından aydınca “Qoca fınl- daqçı!” sözlori cşidilirdi. Qobsck baba hcç do mütoossir olmadı, futl- yardan bir cüt tapanca çıxararaq, sakitco dcdi: - T ohqir cdilən mon olduğum üçün birinci mon atoş açacağam. Ayaq üstündo titroyən qrafinya yalvanş dolu bir soslo: - Maksim, - dcyo bağırdı, - siz üzr istomolisiniz! Gonc qraf: - Mən sizi tohqir ctmok niyyotindo dcyildim. dcyo nıırıldandı. Qobsck sakitco cavab vcrdi: - Mən bunu çox yaxşı bilirom. Sizin ycgano niyyotiniz. yalnız öz vcksclloriniz üzro olan borcu vcrmomok idi. Qrafinya ayağa durdu, xudahafizloşdi vo otaqdan, chtimal ki, doh- şot içindo bayıra çıxdı. Dö Trayl onun daiınca gctmoyo m ocbur idi. Bununla bclo, holo otaqdan çıxmamışdan: - M öhtərom ağalar, — dcdi, — ogər siz nəzakotdon konar bir horo- kət göstərsoniz, ya sizin qanınız axmalı olacaq, ya monim. Yüklə 31,5 Kb. Dostları ilə paylaş:
|