Seçilmiş əsərləri, I cild 1

Seçilmiş əsərləri, I CİLD 
235 
miş. Qonaq bir neçə gün qaldıqdan sonra çıxıb evinə yola dü-
şür. Amma aradan neçə gün keçəndən sonra məlum olur ki, o, 
evin
ə, arvad-uşağının  yanına gedib çıxmayıb. Aləm bir-birinə 
d
əydi. Məlum oldu ki, həmin adamı yolda maşın vurub, üstün-
d
ə də bir sənəd-filan yoxdur, ona görə bir müddət morqda sax-
la
yıblar. 
 
Qa
dın bir qədər susub Cavad Əmirxanlını sınayıcı nəzər-
l
ərlə süzdü. 
 
Aliy
ə. Morqdan isə meyiti aparıblar Həmzə Çaparlının ho-
vuzuna, orada timsa
hın qabağına atıblar. Ölünün sahiblərinə bir 
az pul ve
rib ağızlarını mumladılar. Timsaha tez-tez bu cür qo-
naq
lıqlar verirlər.  
Ca
vad Əmirxanlı. Aliyə, biz hansı dövrdə yaşayırıq? 
Aliy
ə. Mənim gəncliyimi, mənim həyatımı da Həmzə Ça-
par
lı tar-mar etdi, Cavad.  
Ca
vad Əmirxanlı. Həmzə? Sən hara, Həmzə hara? 
Aliy
ə. Mənim nişanlımı Həmzənin əli ilə məhv elədilər. 
Ca
vad Əmirxanlı. Bəs onu tok vurmayıb? 
Aliy
ə. Kimi? Mənim nişanlımı? Yox, məncə onun ölümünə 
H
əmzə Çaparlı qərar vermişdi. O, məni ələ keçirmək istəyirdi.  
Ca
vad Əmirxanlı. Bəs sonra necə oldu? 
 
Araya sükut çöxdü. 
 
Aliy
ə. O, indi də Ağcanı da  ələ keçirmək istəyir. Bilirsən 
Ağca kimdir. O, lunatikdir. Bunu təkcə mən bilirəm. Bilirsən 
d
ə lunatik nədir? Əlbəttə, bilirsən. Sən də çox şeyi bilirsən. O 
qız  gecələr  ərini yuxuya verib, Buzlaq tərəfə  gəzməyə  gedir. 
Da
ğa-daşa dırmaşmaq onun əlində su içmək kimi bir şeydir. O, 
qorxunc uçurumlardan, d
əhşətli  sıldırımlardan elə  asanlıqla 
ötüb keçir ki... O, gec
ələr yatmır, çimir almır. Amma yatmasa 
da, yuxu al
əmində  üzür...  Bunu bircə  mən bilirəm. Olsun ki, 
bu, s
ənə  də  məlumdur.  Axı,  sən də  çox  şey  bilirsən.  Axı  sən 

---

Firuz Mustafa 
236 
ağıllısan, böyük alimsən.  İndi mən sənə  bir  şey  desəm,  qına-
mazsan ki, m
əni? 
Cavad 
Əmirxanlı. Yox. Niyə ki? İstəsən, əlbəttə, deyə bi-
l
ərsən. 
Aliy
ə. Mən səni o vaxtlar sevirdim, Cavad. 
 
Cavad susub, qa
dının üzünə baxdı. Amma qaranlıqda onun 
sif
ətini düz-əməlli seçə bilmədi. Təkcə Aliyənin gözlərinin pa-
rıltısını seçə bildi. 
 
Aliy
ə. Cavad, əgər bilmək istəsən, mən səni elə indi də se-
vir
əm. Elə  o illərdə  olduğu  kimi. Qocalan mənim çölümdür, 
içim yen
ə həminki kimidir, Cavad. Mən bakirəyəm, təmizəm. 
M
ənə indiyəcən naməhrəm əli dəyməyib. Mən illərdir ki, səni 
gözl
əyirəm, Cavad. Mən vaxtilə Həmzə Çaparlını it kimi qapı-
dan qovmu
şam. O, bunun əvəzində məndən intiqam alır. Mən 
bu öt
ən illər ərzində nələr çəkmişəm, bunu bir Allah bilir. O, 
m
əni  işsiz-gücsüz qoydu, mən isə  əvəzində  onu adam yerinə 
qoyma
dım bu illərdə. O, bunu yaxşı bilir. O, mənim vaxtilə sə-
ni sevdiyimi d
ə bilir. Yəqin ki, buna görə sənə də nifrət bəslə-
yir. O, bu gün d
ə ötən illərin qisası ilə yaşayır. 
 
“Dey
əsən, mənim başım  xarab olmaqdadır”.  Beynindən 
keç
ən düşüncələrə az qala özü də bəraət vermək niyyətində idi.  
 
Aliy
ə. Mən gedirəm, Cavad. Bilirdim ki, sən Həmzə Çapar-
lınının yanından çıxandan sonra bu axşam bu çayın sahilinə gə-
l
əcəksən. Yox, soruşma mən bunu haradan bilirdim. Gəldim ki, 
s
əni görüm, ürəyimdə  illərdən bəri gizli qalmış  bir  sirri  faş 
adim. İndi ürəyim sakitləşdi. İnnən sonra mənim haqqımda nə 
fikirl
əşirsən fikirləş. Özün bilərsən. 
 
 Aliy
ə bir anda gözdən itdi. Qadın sanki qaranlığa qovuşdu.  
 Ca
vad Əmirxanlı çaşıb qalmışdı. O, özü üçün hələ də bu 
qa
dının ağıllı ya ağıldankəm olduğunu müəyyənləşdirə bilmir-

---

Seçilmiş əsərləri, I CİLD 
237 
di. T
əhsil aldıqları o uzaq illərdə bəlkə heç kəlmə belə kəsmə-
diyi bu 
əcaib qadının  gecikmiş  “etirafları”  nədənsə  indi onun 
ür
əyini  sıxırdı.  Yəqin ki, qadının  dedikləri  Ətiqənin qulağına 
çatsay
dı ər-arvad arasındakı “soyuq müharibənin” alovları daha 
da gur yanar
dı. 
 
Ətiqə... O, sanki arvadının xəstəliyini indi, yada salıb qəf-
l
ət yuxusundan ayıldı. “Görəsən, Ətiqənin halı necədir? Gör bir 
n
ə vaxtdan əlaqə saxlaya bilmirəm onunla. Yəqin ki, ürəyində 
asıb-kəsir məni. Amma ürəyindən keçənləri dilinə gətirmir heç 
vaxt. İncidiyini büruzə verməsə də ilan kimi çalmağa əlverişli 
fürs
ət, vaxt gözləyir həmişə. Bu, onun taktikasıdır.  Bu,  bəlkə 
d
ə  bütün qadınların  sınaqdan keçirdiyi bir oyun qaydasıdır... 
H
ələ Aliyə də bu yandan... Vaxtilə sevirmiş məni. Özü də baki-
r
ədir indiyəcən. Deyəsən, bu tərəflərdə  hamının  başına hava 
g
əlib. Bəlkə elə mən özüm də havalanmışam? Haradan meyda-
na çıxdı bu lənətə gəlmiş mağara, bu Buzlaq, bu Bəyaz? 
 B
əyaz... Aliyənin deməyinə görə o lunatikdir. Nə olsun ki? 
B
əs onun məni çəkib apardığı o sirli aləm necə? Mən ki, luna-
tik deyil
əm. Bəlkə elə mən də...”  
 Qaran
lıqda qəfil parlayan bir cüt göz onu fikir-xəyal alə-
mind
ən ayırdı. 
 -Cavad b
əy... 
 Bu, B
əyaz  idi.  Qızın  əlindəki gümüşü  budaq qaranlıqda 
göyd
ən yerə enmiş şimşək parçasına bənzəyirdi. 
 -Salam, Cavad b
əy... 
 Ca
vad Əmirxanlı karıxsa da özünü ələ aldı.  
  
 Ca
vad Əmirxanlı. Zülmətdir. Mən sənin üzünü görmürəm. 
 B
əyaz. Mən isə səni apaydın görürəm. 
 Ca
vad Əmirxanlı. Bilirsənmi, Buzlağı o biri başından bağ-
la
yıblar. 
 B
əyaz. Bilirəm, Cavad bəy. 
 Ca
vad Əmirxanlı. Buzlağın ağzını betonlayıblar. 
 B
əyaz. Bilirəm. 
 Ca
vad Əmirxanlı. Guya orada xəzinə var. 

---