yürüdürsünüz? Məgər düşünüb ibrət almayacaqsınız? Yoxsa sizin aydın bir dəliliniz vardır?
Əgər doğru deyirsinizsə, kitabınızı gətirin!”
29
Sual 27.
Cəbrail haqda nə bilirsən?
Cavab:
Cəbrail (aleyhissələm) vəhy ilə mükəlləf olunmuşdur. Uca Allah buyurur:
“Kim Allaha, Onun mələk-lərinə və elçilərinə, Cəbrailə və Mikailə düşməndirsə, şübhəsiz ki,
Allah da o kafirlərə düşməndir.”
30
Peyğəmbər (sallAllahu aleyhi və səlləm) onu (Cəbraili) Elbat adlı yerdə altıyüz qanadlı
görmüşdür. O öz əzəmətli qanadları ilə göyüzünü tutmuşdur. Sonra onu Merac gecəsi
görmüşdür. Onu öz surətində bu iki vaxtdan başqa heç vaxt görməmişdir. Çox vaxt ona Dihyət
Elkəbiynin (səhabə adıdır) surətində gəlmişdir.
31
Sual 28.
Mikail haqqında nə bilirsən?
Cavab:
Mikail bitkilərin, (təbiət hadisələrinin) Allahın izni ilə harada və necə bölünməsi ilə mükəlləf
olmuşdur. İmam Əhməd Ənəsdən rəvayət etmişdir ki, Peyğəmbər (sallAllahu aleyhi və səlləm)
Cəbrailə dedi: Nə üçün mən Mikaili heç gülən görmürəm? (Cəbrail) dedi: Cəhənnəm yaranan
gündən bəri Mikail gülməmişdir.
32
Sual 29.
İsrafil haqqında nə bilirsən?
Cavab:
İsrafil Rəbbinin əmri ilə sura
33
üç dəfə üfürməklə mükəlləf olmuşdur: Oyanış üfürməsi, həlak
edici üfürmə və aləmlərin Rəbbinin qarşısında toplaşmaq üçün olacaq üfürmə. Bəzi alimlər bu
üfürmənin iki dəfə olduğunu söyləyərək, uca Allahın bu ayəsini dəlil gətirmişdirlər:
“Sur üfürüləcək və Allahın istədiyi kimsələrdən başqa göylərdə və yerdə kim varsa, hamısı
öləcəkdir. Sonra bir daha ona üfürülən kimi onlar qalxıb baxacaqlar.”
34
29
Saffət, 149-157
30
Bəqərə, 98
31
Səhih Muslimdə Aişə (Allah ondan razı olsun) Allah rəsulundan (sallAllahu aleyhi və səlləm) belə buyurur:
“
And olsun ki, O artıq (Cəbraili) uca üfüqdə gördü (Təkfir, 22)” ayəsinin mənasını soruşdum. Dedi: Həqiqətən də,
o Cəbraildir. Bu iki vaxtdan başqa ona yarandığı surətdə gəlməmişdir. O səmadan enərkən əzəmətli yaradılışı ilə
göylər və yer arasında hər bir şeyin qarşısını almışdır.”
32
Əhməd, Musnəd, 13376
33
Sur – Böyük bir borudur ki, ona üfürülür.
34
Zumər, 68
12
Bunlar
həmin mələklərdir ki, peyğəmbər (sallAllahu aleyhi və səlləm) gecə namazı duasında
onların adını zikr etmişdir:
“Ey göyləri və yeri yaradan, Cəbrailin, Mikailin və İsrafilin Rəbbi olan Allahım. Qeyb aləmini
bilən və şahid olan. Sən qulların arasındakı ixtilaflar haqqında hökm verəcəksən. Məni ixtilaf
olan şeylərdən haqqa yönəlt. Həqiqətən, sən istədiyini haqqa yönəldənsən.”
35
Sual 30.
Ölüm mələyi kimdir? Onun bu addan başqa adı varmı?
Cavab:
Ölüm mələyi ruhları almaq üçün mükəlləf olmuşdur. Uca Allah buyurur:
De: “Sizə müvəkkil olan ölüm mələyi canınızı alacaq, sonra da Rəbbinizə
qaytarılacaqsınız!”
36
Onun Əzrail adı (Quran və Sünnədə) varid olmamışdır. Ancaq ayıdı keçdiyi kimi ölüm mələyi
(adı ilə) varid olmuşdur.
Sual 31.
Qoruyucu mələklər kimlərdir?
Cavab:
Onlar, Adəm övladlarını hər halda - evdə, səfərdə, yatmış və oyaq olduqları halda qorumaq üçün
təyin edilmiş mələklərdir. Uca Allah buyurur:
“Allahın əmri ilə insanın həm önündə, həm də arxasında daim onunla birlikdə olub onu
qoruyan mələklər vardır. Həqiqətən də, insanlar nəfslərində olanı dəyişmədikcə, Allah da
onlarda olanı dəyişməz. Əgər Allah hər hansı bir camaata pislik etmək istəsə, heç nə onun
qarşısını ala bilməz. Onların Ondan başqa ixtiyar sahibi yoxdur.”
37
İbn Abbas (Allah ondan razı olsun) bu kəliməni belə açıqlamışdır. Uca Allah buyurur:
“Onları izləyən” – yəni, mələklər onların qarşısından və arxalarından qoruyurlar. Əgər Allahın
qədəri (ölüm) gələrsə, onlar (insanları) tərk edirlər.
Sual 32.
Hörmətli yazarlar kimdir?
Cavab:
35
Muslim, 770; Əhməd, 61106; Nəsai, 31173
36
Səcdə, 11
37
Rad, 11
13
Hörmətli yazarlar – qulların xeyir və şər əməllərini yazanlardır. Uca Allah buyurur:
“Həqiqətən, sizin üstünüzdə nəzarətçilər vardır – çox möhtərəm, (əməllərinizi) yazanlar.
Onlar sizin nə etdiklərinizi bilirlər.”
38
Sual 33.
Mələklərin çoxsaylı olmağına dəlil nədir?
Cavab:
Artıq peyğəmbər (sallAllahu aleyhi və səlləm) bizə xəbər vermişdir ki, səmada olan “Beytul
Məmura” (mələklər) daxil olurlar. Başqa rəvayətdə isə hər gün orada yetmiş min mələk namaz
qılır və bir daha oraya qayıtmırlar.
39
Sual 34.
Mələklərin varlığını inkar edənin hökmü nədir?
Cavab:
Kim mələklərin varlığını inkar edərsə, müsəlmanların icması ilə kafir olmuşdur. Uca Allah
buyurur:
“Ey iman gətirənlər! Allaha, Onun Elçisinə və Elçisinə nazil etdiyi Kitaba və ondan əvvəl
nazil etdiyi kitablara iman gətirin! Allahı, Onun mələklərini, kitablarını, elçilərini və Axirət
gününü inkar edən şəxs dərin bir azğınlığa düşmüşdür.”
40
Altıncı dərs
Nazil olunmuş kitablarda səhih əqidə
Sual 35.
Nazil edilmiş kitablara necə inanırıq?
Cavab:
1. İman edirik ki, Allah hər bir rəsulu ilə kitab nazil etmişdir. Necə ki, Uca Allah buyurur:
“Biz elçilərimizi aydın dəlillərlə göndərdik və onlarla birlikdə Kitab və tərəzi nazil etdik ki,
insanlar ədalətli olsunlar.”
41
38
İnfitar, 10-12
39
Buxari, 3208, Muslim, 164
40
Nisa, 36
41
Hədid, 25
14
